Mers virüsü 2012'de ilk kez Suudi Arabistan'da tespit edilen bir viral solunum rahatsızlığıdır. Bu hastalığın nedeni "MERS-CoV" olarak adlandırılan bir koronavirüstür. Koronavirüsler genellikle memelilerde, insanlar dahil olmak üzere solunum yolu hastalıklarına sebep olur. Soğuk algınlığı vakalarının yaklaşık üçte birini koronavirüsler oluşturur. Ancak bu tür diğer koronavirüs türlerinden daha farklı ve ciddi sağlık sorunlarına yol açar. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) verilerine dayanarak, MERS virüsü bugüne dek 77 kişiye bulaşmış ve 40 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olmuştur. Türkiye'de ise henüz herhangi bir vaka bildirilmemiştir.
Peki Mers virüsü nedir? Mers virüsü Eylül 2012'de Suudi Arabistan'ın tanımladığı yeni bir coronavirüsün neden olduğu bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. Covid-19'un aksine, basit soğuk algınlığından ciddi hastalığa kadar ilerleyen, SARS hastalığına benzer semptomlar oluşturan geniş bir virüs ailesidir. Mers virüsünün ilk vaka Nisan 2012'de Ürdün'deki bir hasta üzerinde tespit edilmiştir.
Yapılan çalışmalarda bireyin MERS-CoV ile enfekte olmasından itibaren mers virüsü belirtileri için geçen sürenin genellikle 2 ile 14 gün olduğu görülmüştür. MERS-CoV virüsünün çeşitli belirtileri arasında; yüksek ateş, öksürük ve solunum güçlüğü vardır bu da ağır akut respiratuvar sendromun (ARDS) gelişmesine yol açabilir. Bazı hastalarda bu duruma eşlik eden sindirim sistemi bozuklukları da bulunabilir: ishal, mide bulantısı ve kusma gibi. Birçok vakada ciddi bir soğuk algınlığı ve böbrek yetmezliği gibi durumlar ortaya çıkar ve bu hastaların yaklaşık %30'u hayatını kaybeder. Genellikle ölenlerde farklı sağlık sorunları mevcuttur. Enfekte olan bazı kişilerde belirtiler hafif olabilir veya hiç semptom görülmez.
Hastanın tıbbi geçmişi doktor muayenesi ve balgam öksürük ile akciğer testlerinin laboratuvar sonuçlarına dayanarak tanı konulur. Hasta diğer sağlıklı insanlardan izole edilmelidir. MERS-CoV virüsü için özel bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır, genellikle semptomları hafifletmek için destekleyici bakım sağlanır. Ağır vakaların tedavisi organ fonksiyonlarını korumayı içerir.
Şu anda MERS-CoV virüsüne karşı bir aşı bulunmamaktadır ancak bu konuda araştırmalar devam etmektedir. Solunum yolu hastalıklarından korunmak için genel önlemler aşağıdaki gibidir:
Dünya Sağlık Örgütü riskli bölgelere seyahat etmek zorunda olan kişilere genel hijyen kurallarını hatırlatmakta, hayvanlarla etkileşime geçildiğinde ellerin hızlıca yıkanması gerektiği, hasta insanlardan uzak durulması ve tam olarak pişmemiş hayvansal gıdaların tüketilmemesi gerektiği konusunda uyarılarda bulunmaktadır. Bunun yanı sıra DSÖ, MERS hastalığına karşı yüksek risk taşıyan diyabet hastalarına, böbrek yetmezliği olan bireylere ve kronik rahatsızlıkları bulunan kişilere ek öneriler sunmuştur. Bu önemli öneriler şu şekildedir:
Peki Mers virüsü nasıl bulaşır? Virüslerin genellikle diğer canlı hayvanlardan insana geçtiği düşünülürken, MERS-CoV'un develerden bulaştığı tahmin edilmektedir. Genelde enfekte bir kişiyle aynı havayı soluyarak, bakımını üstlenerek ya da yakın temasta bulunarak bulaşır. Bakteri dolu kirlenen yüzeylere dokunduktan sonra ellerini hijyenik olarak temizlemeden ağız, burun ve gözlere temas etmek risklidir. Ayrıca korumasız şekilde öksürme ve konuşma, havada bulunan partiküllerin solunum yoluyla geri alınmasına ve bu durum virüsün insanlara bulaşmasını hızlandırır. Araştırmalar, hastalığın diğer virüsler gibi kişiden kişiye yakın temasla yayıldığını göstermektedir. Hızlı yayılmayan mers virüsü, sağlık kuruluşlarındaki çalışanlar ve hastalar arasında bulaşabilir.
KAYNAK: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/middle-east-respiratory-syndrome-coronavirus-(mers-cov)