Güneş Alerjisi Nedir? Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

 

Güneş alerjisi, güneş ışığı veya diğer ultraviyole (UV) radyasyon kaynaklarına maruziyet sonucunda ciltte kaşıntılı döküntülerin oluşmasına neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. Güneş alerjisinin en yaygın formu polimorf ışık erüpsiyonudur. Bu durum genellikle cildin aşırı hassas olmasından kaynaklı bir reaksiyon şeklinde görülür. Güneş alerjisi hakkında merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

Güneş Alerjisi Nedir?

“Güneş alerjisi nedir?” sorusunu; güneş ışığına maruz kalmanın ardından ciltte görülen kaşıntı ve döküntü olarak yanıtlayabiliriz. Bu durum genellikle kırmızı, kaşıntılı döküntü şeklinde görülür. Yaygın olarak da ellerin arkası, boynun ön V kısmı, alt bacaklar ve kolları dış yüzeyinde oluşur.

Güneş Alerjisi Çeşitleri Nedir?

Güneş alerjisi çeşitleri oluşan kızarıklığın türüne, nedenine göre farklılık gösterir.

• Polimorf Işık Erüpsiyonu Alerjisi (PMLE): En yaygın güneş alerjisi türlerindendir. PMLE güneşe maruz kaldıktan sonra 1-2 saat içinde kaşıntılı veya yanıcı bir döküntü olarak yaşanır.
• Aktinik prurigo (kalıtsal PMLE): Daha koyu tenli olan Latin Amerika ve Amerikan Kızılderili kişilerde yaygındır. Bu tür alerjilerin belirtileri kalıtsal nedenler ile oluşur. Belirtileri de PMLE'den daha yoğundur.
• Fotoalerjik Reaksiyonlar: Cilde uygulanan kimyasal maddelerin güneş ışığıyla etkileşime girmesiyle yaşanır.
• Güneş Ürtikeri: Ciltte kızarıklıklar, kaşıntılı kabarıklıklar ve bazen şişliklere neden olur. Hızlı bir şekilde ortaya çıkan bu durum güneşten sadece birkaç dakika sonra kurdeşene neden olabilir.
• Güneş Yanığı Alerjisi: Uzun süre güneş ışığına maruz kalmanın ardından oluşan güneş yanığının ciltte yarattığı hassasiyet sonucu yaşanır. Ciltte kabarıklara, yanmaya ve kaşıntıya neden olur.

Güneş Alerjisi Nasıl Olur?

Güneş alerjisinin temel nedenleri cilt yapısı, genetik faktörler ve bağışıklık sistemi reaksiyonları ile ilgilidir. Güneş alerjisinin yaşanmasında önemli bir etken cildin güneşe maruz kalması sonucunda bağışıklık sisteminin aşırı tepki göstermesidir. Bu süreçte bağışıklık sistemi UV ışınlarını bir tehdit olarak görür ve vücudu korumak adına inflamatuar kimyasalları ışınlara maruz kalınan alanlara yönlendirir. Bunun sonucunda da cildin savunma mekanizmaları normalden daha fazla şekilde çalışır ve UV ışınlarına maruz kalan bölge/bölgelerde döküntü, kızarıklık, kabarıklık yaratır.

Güneş Alerjisi Neden Olur?

“Güneş alerjisi neden olur?” sorusunu da güneş alerjisinin gelişiminde genetik faktörler, hormonal değişimler, bazı ilaçlar, önceki güneş yanıkları gibi faktörler rol oynar şeklinde yanıtlayabiliriz. Aile öyküsünde güneş alerjisi bulunan kişilerde bu durumun yaşanmasına yatkınlık daha yüksektir.

Çocuklarda ve Bebeklerde Güneş Alerjisi

Çocuklarda güneş alerjisi de dikkat edilmesi gereken bir durumdur. D vitamini gelişme aşamasına olan çocuklar için önemli olsa da çocukların güneşe maruz kalacağı saatlere dikkat edilmelidir. Uzmanların görüşlerine göre bebek ve çocuklar 10.00-16.00 arasında mümkün olduğu kadar güneşten uzak tutulmalıdır. Güneşe maruz kalınması durumunda da çocuklara güneş kremi uygulanmalı ve 2 saate bir yenilenmelidir.

Güneş Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Güneş alerjisi belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Ağrı
• Batma veya yanma hissi
• Kabuklanma
• Kaşıntı
• Kırmızılık
• Kızarıklık
• Nodüller, kabarcıklar veya kurdeşen
• Sızıntı
• Şişme

Nadir görülen belirtiler de şöyledir:

• Baş ağrısı
• Hayatı tehdit eden anafilaksi
• Hırıltı veya nefes darlığı
• Mide bulantısı ve kusma
• Sersemlik veya bayılma

Güneş Yanığı ile Güneş Alerjisi Arasındaki Farklar Nelerdir?

Güneş yanığı ve güneş alerjisi, güneş ışığına maruz kalmayla ilişkili iki yaygın cilt sorunu olsa da, aralarında önemli farklar vardır:

• Güneş yanığı: Ciltte aşırı UV ışığı emilimi sonucu DNA hasarı oluşmasıyla meydana gelir. Bu, tüm cilt tiplerinde, güneş ışınlarına yeterince uzun süre maruz kalındığında ortaya çıkabilir.
• Güneş alerjisi: Bağışıklık sisteminin güneş ışınlarına aşırı tepki vermesi sonucu oluşur. Bu durum, belirli cilt tiplerini veya alerjik reaksiyonlara yatkın kişileri etkileyebilir.

Güneş yanığı:

• Kızarıklık
• Ağrı
• Şişlik
• Soyulma
• Kabarcıklar (ağır vakalarda)

Güneş alerjisi:

• Kızarıklık
• Kaşıntı
• Kurdeşen (kabarık, kırmızı lekeler)
• Şişlik
• Nadir durumlarda: Anafilaksi (tıbbi acil durum)

• Güneş yanığı: Belirtiler genellikle güneş ışığına maruz kaldıktan birkaç saat sonra ortaya çıkar ve 2-3 gün içinde zirveye ulaşır.
• Güneş alerjisi: Belirtiler genellikle güneş ışığına maruz kaldıktan dakikalar veya saatler içinde ortaya çıkar.

• Güneş yanığı: Güneş kremi, koruyucu kıyafetler ve gölgede kalmak gibi güneşten korunma önlemleri ile önlenebilir.
• Güneş alerjisi: Güneş kremi, güneşten korunma kıyafetleri ve alerji ilaçları gibi önleyici tedbirlerle yönetilebilir.

• Güneş yanığı: Soğuk kompresler, aloe vera jeli ve reçetesiz satılan ağrı kesiciler ile tedavi edilebilir. Ağır vakalar tıbbi müdahale gerektirebilir.
• Güneş alerjisi: Antihistaminler, kortikosteroid kremler ve oral kortikosteroidler gibi ilaçlarla tedavi edilir.

Güneş yanığı veya güneş alerjisi yaşıyorsanız, bir doktora görünmeniz önemlidir. Doktorunuz, durumunuzu teşhis edebilir, uygun tedaviyi önerebilir ve gelecekteki güneş ışığına maruziyetten korunma konusunda size tavsiyelerde bulunabilir.

• Güneş alerjisi, polimorfik ışık erüpsiyonu (PMLE), aktnik prurit ve ** güneş ürtikeri** gibi çeşitli tiplere ayrılır.
• Bazı ilaçlar güneşe karşı hassasiyeti artırabilir.
• Güneş alerjisi olan kişiler, güneş ışınlarının en yoğun olduğu saatlerden (10.00-16.00) kaçınmalıdır.

Güneş Alerjisi İçin Güneş Kremi Nasıl Seçilmelidir?

Güneş alerjisi, güneş ışınlarına karşı hassasiyetin artması sonucu ortaya çıkan bir cilt problemidir. Bu nedenle, güneş alerjisi olan kişiler güneş kremi seçerken özel dikkat etmeleri gerekir. Dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Fiziksel güneş kremleri: Titanyum dioksit ve çinko oksit gibi mineraller içeren fiziksel güneş kremleri, cildi güneş ışınlarından korumak için bir bariyer oluşturarak çalışır. Bu kremler, hassas ciltler için daha uygundur ve alerjik reaksiyonlara neden olma olasılığı daha düşüktür.
• Kimyasal güneş kremleri: Avobenzon, oktinoxate ve oxybenzone gibi kimyasallar içeren kimyasal güneş kremleri, güneş ışınlarını emerek cildi korur. Bu kremler bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.

En az SPF 30 ve geniş spektrumlu koruma sağlayan bir güneş kremi seçin. Geniş spektrumlu koruma hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı koruma sağlar.

Parabenler, oksibenzon ve parfüm gibi alerjen olabilecek içeriklerden kaçının. Hipoalerjenik ve komedojenik olmayan güneş kremleri tercih edin. Hipoalerjenik kremler alerjik reaksiyonlara neden olma olasılığı daha düşüktür, komedojenik olmayan kremler ise gözenekleri tıkamaz.

Güneş alerjiniz için hangi güneş kreminin en uygun olduğunu doktorunuza danışın. Doktorunuz, cilt tipinize ve alerjilerinize en uygun güneş kremini önerebilir.

• Güneş kremini bol miktarda ve düzenli olarak uygulayın. Cildinize güneş kremini uygulamadan önce cildinizi kurulayın.
• Güneş kremini güneşe çıkmadan 20 dakika önce uygulayın ve her iki saatte bir veya daha sık güneş kremini tekrarlayın, özellikle de terledikten veya yüzdükten sonra.
• Güneşten korunma giysileri de giyin. Şapka, güneş gözlüğü, uzun kollu gömlek ve uzun pantolon gibi güneşten korunma giysileri giyin.
• Güneş ışınlarının en yoğun olduğu saatlerden (10.00-16.00) kaçının.

Güneş kremi seçiminde daha fazla tavsiyeye ihtiyacınız varsa "Güneş Kremi Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler" başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Güneş Alerjisi Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis hastanın şikayetleri ve genel sağlık durumu değerlendirilerek uzman doktor tarafından gerçekleştirilir. Teşhis aşamasında hastadaki belirtiler detaylı incelenir. Bu incelemede hastanın cildindeki döküntüler, kızarıklık ve kabarıklıklar değerlendirilir. Bazı durumlarda da teşhisi desteklemek adına fototest ve yama testi gibi güneş ışığına maruz kalma testleri uygulanabilir. Nadiren de kan testleri uygulanarak kişinin bağışıklık sistemi reaksiyonları incelenebilir.

Güneş Alerjisi Nasıl Geçer?

Peki güneş alerjisi nasıl geçer? Güneş alerjisi olanların yorumları ve uzman görüşlerine göre en etkili önleme yöntemi güneşe maruz kalmakta kaçınmaktır. Tedavide de bazı yöntemler kullanılır. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:

• En etkili yöntemlerden biri güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınmaktır. Özellikle de güneş ışınlarının yoğun olduğu öğle saatlerinde dışarıda uzun süre kalmaktan kaçınılmalıdır.
• İlaç tedavisinde de çoğunlukla antihistaminik ilaçlar kullanılır. Bu türden ilaçlarla alerjik reaksiyonların neden olduğu tahriş, kızarıklık ve kaşıntı hafifletilebilir. Alerjinin şiddetli olduğu durumlarda da topikal kortikosteroid kremleri önerebilir.
• Güneş alerjisi kremleri kullanılabilir. Ancak bu kremler yalnızca doktor önerisi ile kullanılmalıdır. Bu gruptaki kremlerin içeriğinde genellikle nemlendirici, antihistaminik ve kortikosteroid bulunur. Bu kremlerle ciltteki reaksiyonlar azaltılır ve kişide rahatlama süreci desteklenir.
• Güneş koruyucu kremlerin kullanımı da tedavi sürecinde önemlidir. Bu kremler cildi UV ışınlarından koruyarak alerjik reaksiyonları azaltabilir.

KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sun-allergy/symptoms-causes/syc-20378077

SIK SORULAN SORULAR