K Vitamini EksikliÄŸi Neden Olur?

 

K vitamini kalp saÄŸlığı, kemik geliÅŸimi ile ilgili etkilere sahiptir. K vitamini eksikliÄŸinde kalp hastalıklarında artış, osteoporoz gibi durumlar yaÅŸanabilir. K1, K2 ve K3 gibi ana türlere sahiptir. K1 vitamini lahana ve ıspanak gibi yeÅŸil yapraklı sebzelerde bulunur. K2 vitamini ise bağırsaklarda doÄŸal yollarla oluÅŸur. K3 vitamini sentetik formdur ve suda çözünür. K vitamini eksikliÄŸi belirtileri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

K Vitamininin Vücuttaki Ä°ÅŸlevi Nedir?

K vitamini, kan pıhtılaÅŸması ve kemik saÄŸlığı için önemli bir rol oynayan yaÄŸda çözünen bir vitamindir. K vitamininin temel iÅŸlevleri ÅŸunlardır:

• Kan pıhtılaÅŸması: K vitamini, pıhtılaÅŸma faktörlerinin sentezinde rol oynar. Bu faktörler, yaralanmalardan sonra kanın pıhtılaÅŸmasına ve aşırı kanamanın önlenmesine yardımcı olur.
• Kemik saÄŸlığı: K vitamini, kemikleri güçlü ve saÄŸlıklı tutmaya yardımcı olan osteokalsin proteininin üretiminde rol oynar.
• DiÄŸer iÅŸlevler: K vitamini, kalp hastalığı ve kanser riskini azaltmak da dahil olmak üzere diÄŸer bazı iÅŸlevlerde de rol oynayabilir.

K Vitamini EksikliÄŸi Neden Olur?

K vitamini eksikliÄŸinin nedenleri arasında yetersiz beslenme, özellikle K vitamini açısından zengin yeÅŸil yapraklı sebzelerin tüketilmemesi, bağırsaklardaki emilim bozuklukları ve bazı sindirim sistemi hastalıkları yer alır. Uzun süreli antibiyotik kullanımı bağırsak florasını olumsuz etkileyerek K vitamini üretimini azaltabilir. Ayrıca karaciÄŸer hastalıkları da K vitamini eksikliÄŸine yol açabilir çünkü K vitamini karaciÄŸerde depolanır ve iÅŸlevini burada yerine getirir.

Bebeklerde K Vitamini EksikliÄŸinin Nedenleri:

Bebeklerde K vitamini eksikliÄŸinin temel nedeni, doÄŸumda vücutlarında yeterli miktarda K vitamini bulunmamasıdır. Ayrıca, bebeklerin bağırsaklarında K vitamini üreten bakteriler henüz geliÅŸmemiÅŸtir. Anne sütü K vitamini açısından düÅŸük olduÄŸundan, yalnızca anne sütüyle beslenen bebeklerde eksiklik riski daha yüksektir. Bu nedenle, yeni doÄŸanlara doÄŸumdan hemen sonra K vitamini takviyesi yapılması yaygın bir uygulamadır.

YetiÅŸkinlerde K Vitamini EksikliÄŸinin Nedenleri:

• Vücutta yaÄŸ emilim bozuklukları nedeniyle K vitaminin yeterince emilememesi
• Antibiyotik kullanımı ve stres gibi faktörlerle bağırsak bakterilerinin azalması
• Safra kanallarının tıkalı olması
• Kan sulandırıcı ilaç kullanımı
• Yetersiz beslenme veya K vitamini açısından fakir diyet
• Bağırsakların cerrahi olarak bir kısmının alınması
• Çölyak, Crohn gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları
• A ve E vitaminlerinin gereksiz kullanımı
• Büyük miktarda kanamalar
• Yüksek miktarda alkol tüketimi
• Kronik böbrek yetmezliÄŸi ve diyaliz uygulanması
• Kronik ishal ve bağırsak hastalıkları
• Pankreas yetmezliÄŸi ve pankreas hastalıkları

K Vitamini EksikliÄŸi Belirtileri Nelerdir?

K vitamini eksikliÄŸi çocuk ve yetiÅŸkinlerde farklılık gösterir. Belirtiler aÅŸağıdaki gibidir:

Çocuk ve bebeklerde görülen K vitamini eksikliÄŸinin belirtileri:

• Ani geliÅŸen beyin kanaması
• BaÅŸ bölgesi ve vücudunun çeÅŸitli bölümlerinde morarmalar
• Burun ve vücudun çeÅŸitli yerlerinde kanamalar
• Cilt renginin aşırı beyaz olması
• Dışkıda kan
• DiÅŸlerde kanama
• DoÄŸumdan sonra sünnet olan bebeklerde kanamanın ve iyileÅŸmenin gecikmesi
• Göbek kordonunda kanama
• Huzursuzluk
• Kusmukta kan
• Yara iyileÅŸmesinde gecikme

YetiÅŸkinlerde K vitamini eksikliÄŸi belirtileri:

• Yara ve kesiklere baÄŸlı kanamaların süresinde uzama
• Tırnaklarda pıhtı sebebiyle oluÅŸan lekeler
• Ciltte morluklar
• Koyu renkli dışkı
• Ağız ve burun içi gibi mukozalarında kanamalar
• Düzensiz regl kanamaları
• Beyin kanaması belirtleri

K Vitamini EksikliÄŸi Hangi Hastalıklara Yol Açar?

“K vitamini eksikliÄŸi hangi hastalıklara yol açar?” sorusunun yanıtı konu hakkında sıklıkla merak edilir. K vitamini eksikliÄŸinde görülebilecek hastalıklar aÅŸağıdaki gibidir:

• Alzheimer
• Böbrek taÅŸları
• Damar sertliÄŸi
• Kalp hastalıkları
• KaraciÄŸer kanseri
• Kistik fibroz
• Osteoporoz, kireçlenme gibi iskelet sistemi rahatsızlıkları
• Prostat kanseri

K vitamini Eksikliği Nasıl Teşhis Edilir?

K vitamini eksikliÄŸi belirtileri ÅŸikayetinde hastadan ilk olarak detaylı öykü alınır. Bu aÅŸamada hastaya bağırsak ameliyatı geçirip geçirmediÄŸi, kronik ishal durumu, kan pıhtılaÅŸmasını önleyen ilaç kullanımı, yaÄŸ emilimine engel rahatsızlık durumu olup olmadığı sorgulanır. Ardından kanamanın nedenini anlamak adına hastadan bazı testler istenir. Bu testler arasından K vitamini eksikliÄŸini gösteren en önemli testler INR ve protrombin zamanı (PT) testleridir. K vitamininin eksik olması durumunda INR ve protrombin deÄŸerleri artar.

K Vitamini Eksikliği Hangi Hastalıklarla Karışabilir?

K vitamini vücutta sebepsiz yaÅŸanan kanamalar dışında aÅŸağıdaki nedenlere dayanır:

• Akut lenfoblastik lösemi
• Akut myeloid lösemi
• C vitamini eksikliÄŸi
• Disfibrinojenemi
• Glanzman tromboasteni
• Ä°mmün trombositopeni
• Kronik lenfositik lösemi
• Kronik myeloid lösemi
• Trombotik trombositopenik purpura
• Von Willebrand hastalığı
• Yaygın damar içi pıhtılaÅŸma

K Vitamini Eksikliğinin Tedavisi Nasıldır?

K vitamini eksikliÄŸi yenidoÄŸan bebeklerde de görülür.  YenidoÄŸanlarda görülen eksikliÄŸi önlemek adına bebeÄŸe doÄŸar doÄŸmaz K vitamini yapılır. Uygulama kas içine 1 mg olacak ÅŸekildedir. Nadiren olarak da daha sonra kanama belirtileri gözlemlenen bebekler için ilave doz gerekebilir. YetiÅŸkinlerde tedavi altta yatan hastalığa ve durumun ciddiyetine göre uygulanır. YaÅŸamı tehdit eden kanama durumlarında hastaya ilk taze donmuÅŸ plazma verilir ardından K vitamini uygulanabilir. Uygulama ise kas içine ya da deri altına yapılır. Enjeksiyondan sonra hastanın protrombin zamanı normale dönmezse hastada yaygın damar içi pıhtılaÅŸma ve karaciÄŸer yetmezliÄŸi durumu düÅŸünülebilir. Uygulamada kas için enjeksiyondan sonra hastada kanama olacaksa ilacın ağızdan formu kullanılır.

Kanamanın çok ÅŸiddetli olduÄŸu durumlarda hastadan hematoloji ve gastroenteroloji konsültasyonu istenebilir. Hematoloji ile kanama yapan diÄŸer kan hastalıklarının ayırıcı tanısı konulurken gastroenteroloji konsültasyonu ile karaciÄŸer yetmezliÄŸi, Emilim BozukluÄŸu (Malabsorbsiyon), inflamatuvar bağırsak hastalıkları hastalıkların ayırıcı tanısını yapabilir.

K Vitamini EksikliÄŸi Ne Yemeli?

K vitamini eksikliÄŸi uzun süreli ve ağır diyet yapmayan, saÄŸlıklı ve dengeli beslenen kiÅŸilerde geliÅŸmez. Bu nedenle saÄŸlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. K vitamini içeren besinler beslenme rutinine dahil edilmelidir.

“K vitamini nelerde var?” sorusunun yanıtı:  K vitamininin ana kaynağı bitkiler olduÄŸundan da beslenmede ıspanak, bezelye, fasulye, kuÅŸkonmaz, brokoli, yulaf, tam buÄŸday unu, kanola, zeytin, aspir yaÄŸları, soya fasulyesi tüketilmelidir.

“K vitamini Hangi meyvelerde var?” sorusunu da; K vitamini yaban mersini, böÄŸürtlen, nar, kivi, çilek gibi meyvelerde bulunur ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz.

Kadınlar için önerilen günlük K vitamini 90 mcg/gün iken, erkeklerde 120 mcg/gündür. Damar yolundan beslenen hastalar için de günlük doz 150 mcg olmalıdır.

K Vitamini Takviyesi Almanın Bir Sakıncası Var mıdır?

K vitamini önerilen dozlarda kullanılmalıdır. Ancak K vitamini takviyesi almanın bazı potansiyel riskleri ve yan etkileri olabilir. Bu nedenle, takviye almadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir. K vitamini, kanın pıhtılaÅŸmasına yardımcı olur. Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, K vitamini takviyesi almak kanın pıhtılaÅŸmasını zorlaÅŸtırabilir ve kanama riskini artırabilir. KaraciÄŸer hastalığınız varsa, K vitamini takviyesi almak karaciÄŸer fonksiyonlarınızı bozabilir. K vitamini takviyesi, bazı antibiyotikler ve kolesterol düÅŸürücü ilaçlar gibi bazı ilaçlarla etkileÅŸime girebilir. Her vitaminde olduÄŸu gibi, K vitamini takviyesinin de fazla alınması tehlikeli olabilir. Aşırı doz, karaciÄŸer hasarı, kanama ve baÅŸ dönmesi gibi yan etkilere neden olabilir.