Antikor Nedir?

28 / MAY
2024

Antikor bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı verdiÄŸi yanıtın en önemli unsurlarından biridir. Bakteri, virüs ve toksinler gibi yabancı maddeler vücutta tespit edildiÄŸinde bağışıklık sistemi bu yabancı maddelere karşı savunma mekanizmasını harekete geçirir. Yani belirli antijenleri etkisiz hale getirerek vücudu hastalıklara karşı korur. “Antikor nedir?” sorusunun yanıtını ve konu hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

Antikor Nedir?

Antikor, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlara karşı verdiÄŸi yanıtın önemli bileÅŸenlerindendir. Bağışıklık sisteminin temel iÅŸlevi, vücudu hastalıklara karşı korumak ve yabancı maddeleri tanıyıp yok etmektir. Antikorlar, bu iÅŸlevin kritik parçalarından biridir ve vücudu tehdit eden antijenlere karşı özel bir savunma saÄŸlar.

Antikor ÇeÅŸitleri Nelerdir?

Antikorlar, bağışıklık sistemimizin yabancı maddelere karşı verdiÄŸi yanıtın önemli bir parçasıdır. BaÅŸlıca antikor çeÅŸitleri aÅŸağıdaki gibidir:

• IgG (Ä°mmünoglobulin G): IgG, insan serumunda en bol bulunan antikor türüdür ve kan dolaşımında bulunur. Tek bir Y ÅŸekilli yapıya sahiptir. Enfeksiyonlara karşı uzun süreli koruma saÄŸlar ve genellikle enfeksiyon sonrası vücutta kalıcıdır. Plasentadan geçerek anne sütü yoluyla fetüse ve yenidoÄŸana bağışıklık saÄŸlar.
• IgA (Ä°mmünoglobulin A): IgA, solunum yolları, sindirim sistemi, ürogenital sistem ve tükürük, gözyaşı, anne sütünde bulunur. Dimerik formda (iki Y ÅŸekilli yapı) olabilir. Mukozal yüzeylerde patojenlere karşı ilk savunma hattını oluÅŸturur. Bakteri ve virüslerin mukozal hücrelere yapışmasını ve enfeksiyon oluÅŸturmasını engeller. Salgısal IgA, mukozal bağışıklığın korunmasında kritik rol oynar ve bağırsak florasının düzenlenmesine yardımcı olur.
• IgM (Ä°mmünoglobulin M): IgM, kan dolaşımında bulunur. Enfeksiyonlara karşı ilk savunma yanıtını oluÅŸturur. IgM, B hücreleri tarafından ilk üretilen antikor olup, primer bağışıklık yanıtında önemli rol oynar. Kompleman sistemini güçlü bir ÅŸekilde aktive eder ve opsonizasyon yoluyla patojenlerin fagositozunu kolaylaÅŸtırır.
• IgE (Ä°mmünoglobulin E): IgE, alerjik reaksiyonlar ve parazit enfeksiyonlarına karşı savunmada önemli rol oynar. Mast hücreleri ve bazofillerle etkileÅŸime girerek histamin ve diÄŸer kimyasalların salınımına neden olur. Alerjenlere karşı aşırı duyarlılık reaksiyonlarında (alerji) ve astım gibi durumlarda kritik rol oynar.

Antikorlar Nasıl Çalışır?

Antikorlar bağışıklık sisteminin enfeksiyonlar karşısında oluÅŸturduÄŸu savunma mekanizmasındaki önemli bileÅŸenlerdir. Bu bileÅŸenler yabancı maddelerle karşılaÅŸtığında etkisizleÅŸtirmek adına çeÅŸitli mekanizmalar kullanır.

Antijen Antikor Farkı Nedir?

Antijen ve antikorlar bağışıklık sisteminin iki temel bileÅŸenidir. Antijen antikor farkı aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:

• Antijen: Antijenler, bağışıklık sisteminin tanıyabileceÄŸi maddelerdir. Genellikle proteinler, polisakkaritler, lipitler veya nükleik asitler olabilir. Bakteri, virüs, mantar, parazit, polen veya vücuda giren diÄŸer yabancı maddelerden kaynaklanabilir. Ayrıca, vücut içinde anormal ÅŸekilde üretilen hücresel proteinler de antijen olabilir. Antijenler, bağışıklık yanıtını tetikler. Vücuda giren yabancı maddeler olarak bağışıklık hücreleri tarafından tanınır ve bu hücrelerin aktive olmasına neden olur. Her antijenin bağışıklık sistemi tarafından tanınan belirli bölgelerine epitop denir.
• Antikor: Antikorlar, bağışıklık sisteminin B hücreleri tarafından üretilen ve antijenlere özgü olarak baÄŸlanabilen proteinlerdir. Bağışıklık yanıtının bir parçası olarak iÅŸlev görürler. Genellikle Y ÅŸeklinde olan ve immünoglobulinler (Ig) olarak adlandırılan proteinlerden oluÅŸur. BeÅŸ ana antikor sınıfı vardır: IgG, IgA, IgM, IgE ve IgD. Antikorlar, antijenlere baÄŸlanarak nötralize eder. Bu, vücudun antijenleri etkisiz hale getirmesine ve yok etmesine yardımcı olur.

Antikorlar Nerelerde Kullanılır?

Antikorların yaygın olarak kullanıldığı bazı alanlar aşağıdaki gibidir:

• Antikorlar, enfeksiyon hastalıklarının teÅŸhisinde yaygın olarak kullanılır. ÖrneÄŸin HIV, hepatit ve koronavirüs gibi hastalıkların teÅŸhisinde antikor testleri kullanılır.
• Kanser, otoimmün hastalıklar ve enfeksiyon hastalıkları gibi çeÅŸitli hastalıkların tedavisinde monoklonal antikorlar kullanılır. Bu tedaviler, spesifik olarak hastalığa neden olan hücreleri veya patojenleri hedef alarak çalışır. Pasif bağışıklık saÄŸlamak amacıyla hastalara antikor enjeksiyonları yapılabilir. ÖrneÄŸin, tetanoz veya kuduz gibi durumlarda spesifik antikorlar uygulanarak hızlı bir bağışıklık yanıtı saÄŸlanır.
• Aşıların etkinliÄŸini deÄŸerlendirmek için antikor testleri kullanılır. Aşı yapılan bireylerde bağışıklık yanıtının ne kadar güçlü olduÄŸunu belirlemek için antikor seviyeleri ölçülür. Aşı geliÅŸtirme süreçlerinde antikorlar, bağışıklık yanıtını optimize etmek için kullanılabilir. Adjuvanlar ile birlikte, antikorların üretimini artırmak ve daha etkili aşılar geliÅŸtirmek için çalışılır.
• Organ nakillerinde, alıcı ve verici arasındaki doku uyumluluÄŸunu saÄŸlamak için antikor testleri kullanılır. HLA antikorları, transplantasyon bağışıklık yanıtlarını yönetmekte kritik öneme sahiptir. Ä°mmünoterapi alanında, belirli bağışıklık yanıtlarını modüle etmek için antikorlar kullanılır. Bu otoimmün hastalıkların ve alerjik reaksiyonların tedavisinde uygulanabilir.

Antikor Testi Nedir?

Antikor testi, vücudun belirli bir enfeksiyona veya hastalığa karşı bağışıklık yanıtını deÄŸerlendirmenin bir yoludur. Kan örneÄŸi alınarak uygulanır. KiÅŸinin geçmiÅŸte bir patojenle karşılaşıp karşılaÅŸmadığını veya bir aşıya yanıt verip vermediÄŸini belirlemek için kullanılır. Test sonuçları sayesinde vücuttaki antikorların durumu ve bağışıklık sisteminin enfeksiyona verdiÄŸi yanıt görülebilir.