444 3 703

Saç Biti Neden Olur? Nasıl Temizlenir?

 

Saç biti, çoğunlukla hijyenle ilişkilendirilse de aslında kişisel temizlikle doğrudan bağlantılı olmayan, yaygın bir parazittir. Başta çocuklar olmak üzere her yaştan insanı etkileyebilen bu küçük parazitler, yoğun kaşıntıya ve rahatsızlığa yol açar. Yakın temas, kalabalık ortam ve paylaşılan eşyalar aracılığıyla kolaylıkla bulaşabilir.

Saç Biti Nedir?

Saç biti, özellikle saçlı deride yaşayan küçük, kanatsız parazitlerdir. Bilimsel adı Pediculus humanus capitis olan bu bitler, insan kanıyla beslenir ve kafa derisinde kaşıntıya neden olur. Bitler, yaklaşık olarak bir susam tanesi büyüklüğündedir ve gri, kahverengi ya da siyah renkte olabilir. Saç bitleri, insanlar arasında doğrudan temas yoluyla veya tarak, şapka, yastık gibi kişisel eşyaların paylaşımı ile bulaşır.

Bitler üç aşamadan geçer; yumurta (sirke), nimf ve yetişkin. Sirkeler, saç tellerine yapışarak zor ayrılır ve yaklaşık 7-10 gün içinde nimf adını verdiğimiz küçük bitlere dönüşür. Nimfler ise yaklaşık 9-12 gün içinde olgunlaşarak yetişkin hale gelir ve yeniden üremeye başlar. Yetişkin dişi bitler, günde ortalama 6-10 yumurta bırakabilir ve böylece bitlenme sorunu hızla yayılabilir. Saç bitleri, baş derisinde kaşıntıya, kızarıklığa ve bazen de enfeksiyonlara yol açabilir. Bu nedenle, saç biti problemi yaşandığında hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edilmesi önemlidir.

Saç Biti Neden Olur?

Saçlı derideki yumurtaların çatlaması 6 ile 9 gün arasında gerçekleşir. “Saç biti neden olur?” sorusunu aşağıdaki gibi yanıtlayabiliriz:

  • Saç biti genel olarak temas yoluyla kişiden kişiye bulaşır. Özellikle sarılma, baş başa temas ve eşyaların paylaşılması ile yayılır.
  • Özellikle kamp, okul ve diğer yatılı kurum gibi kalabalık ortamlarda kişiler arasında bulaşma riski artar.
  • Toka ve tarak gibi kişisel eşyaların paylaşılması da saç biti oluşumunu tetikleyebilir.
  • Saç bitleri nemli ve sıcak ortamları sever. Bu tür koşullar bitlerin hızlı bir şekilde çoğalıp yayılmasına zemin hazırlar.
  • Bitler vücuttan 1 ile 2 gün uzakta yaşayabilir. Üzerinde bir bulunan mobilya ve kumaşlarla temas etmek bitlerin bulaşmasına neden olur.

Saç Biti Isırığı Belirtileri Nelerdir?

Bitler, insan saç derisine yerleşir ve saç köklerinden kan emerek beslenir. Bitlerin neden olduğu en yaygın belirti ise kaşıntıya neden olmasıdır. Diğer belirtiler ise aşağıdaki gibidir:

  • Kızarıklık
  • Tahriş
  • Küçük kırmızı noktalar
  • Enfeksiyon
  • Uyumakta zorluk çekme

Saç Biti Isırığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Saç biti ısırıkları, genellikle kaşıntıya ve ciltte tahrişe neden olur. Bu belirtileri hafifletmek ve saç bitlerini tamamen ortadan kaldırmak için çeşitli tedavi yöntemleri kullanılabilir. Tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

  • Eczanelerde reçetesiz olarak satılan bit şampuanları ve losyonları, saç bitlerini öldürmede oldukça etkilidir.
  • İnce dişli bit tarakları, bit ve sirkeleri saçtan temizlemek için kullanılır. Saç, bit şampuanı ile yıkandıktan sonra nemli iken taranmalıdır. İlk tedaviden sonra saçın düzenli olarak taranması, yeniden bitlenme olasılığını azaltır.
  • Kaşıntıyı hafifletmek için cilt üzerine uygulanan antihistaminik kremler kullanılabilir.
  • Şiddetli tahriş durumunda düşük doz steroid kremler, iltihap ve kaşıntıyı azaltmada yardımcı olabilir. Bu tür kremler doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
  • Yatak takımları, giysiler ve kişisel eşyalar sıcak suyla yıkanmalı ve yüksek ısıda kurutulmalıdır.
  • Tarak, fırça, şapka gibi kişisel eşyalar sıcak suyla yıkanarak dezenfekte edilmelidir.
  • Antimikrobiyal özellikleri sayesinde çay ağacı yağı, bit tedavisinde kullanılabilir. Şampuana birkaç damla eklenerek kullanılabilir.
  • Elma sirkesi veya beyaz sirke, bitlerin saçtan ayrılmasını kolaylaştırır. Saça uygulanıp bir süre bekletildikten sonra tarama işlemi yapılabilir.
  • Evde uygulanan tedavilere rağmen bitler hala varlığını sürdürüyorsa veya ciltte enfeksiyon belirtileri (aşırı kızarıklık, şişlik, irin) görülüyorsa bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır. Saç biti ısırıkları tedavi edilirken sabırlı ve titiz olmak önemlidir. Düzenli kontrol ve temizlik ile bitlerden kurtulmak mümkündür.

Saç Biti Nasıl Temizlenir?

Saç biti nasıl temizlenir?” sorusunu aşağıdaki gibi yanıtlayabiliriz:

  • Reçeteli olarak kullanılan krem, ilaç, şampuan ve losyonlar saça uygulanır.
  • İlaç uygulandıktan sonra saçlı deride bir süre bekletilir. Ardından yıkanır.
  • Yıkamanın ardından çok ince ve sık dişli tarakla iyice taranır. Saçlar ıslakken saç dibinden ucuna kadar dikkatli bir şekilde 10-15 dakika kadar taranmalıdır.
  • Saç tarama ritüeli 2 hafta boyunca her 2-3 günde 1 olacak şekilde ve saçlar ıslakken 10-15 dakika boyunca uygulanmalıdır.

Sirke ve bitler saçlı deriden uzaklaştırılmazsa tekrar edebilir. Bu durumda ilaç tedavisi 7-10 gün içinde tekrar uygulanır.

Saç Bitine Karşı Doğal Çözümler Nelerdir?

Bazı durumlarda doğal uygulamalar saç biti tedavisinde çözüm sunabilir. Saç bitine karşı faydalanabilecek doğal çözümler aşağıdaki gibidir:

  • Çay Ağacı Yağı: Bir miktar çay ağacı yağı zeytinyağı, hindistancevizi yağı gibi taşıyıcı bir yağ ile seyreltilerek saç derisine uygulanıp bir gece bekletilerek ertesi gün saçlar saç biti tarağı ile taranabilir.
  •  Elma Sirkesi: Elma sirkesi suyla seyreltilir, sprey şişesine doldurulur ve saç derisine püskürtülür. Ardından saçlar bone ile kapatılarak birkaç saat boyunca bekletilir ve saçlar taranır.
  • Hindistancevizi Yağı: Hindistancevizi yağı saça masaj yaparak uygulanır ve boneyle sarılarak birkaç saat bekletilir. Daha sonra saçı yıkanarak taranır.
  • Buhar Terapisi: Saçlar bonelenir ve bu şekilde sıcak duşta buhar banyosu yapılır. Böylelikle bitlerin nefes alması engellenerek ölmeleri sağlanır.

KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/head-lice/symptoms-causes/syc-20356180

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 31.05.2024 16:45Yayınlanma Tarihi: 30.05.2024 13:36
Yorum Ekle


Uzm. Dr. Hüseyin BAŞAR

Uzm. Dr. Hüseyin BAŞAR
Cildiye Uzmanı

Profili Gör
KATEGORİLER