15 Haftalık Gebelik

14. Hafta16. Hafta

 

Hamilelik hem heyecanın hem de stresin yoğun olduğu bir dönemdir. Bu dönemde anne baba adayları her şeyin sorunsuz gitmesi için oldukça büyük çaba sarf eder. 15 haftalık gebelik ikinci trimester olarak isimlendirilen bir dönemin içindedir. Bu dönemle ilgili bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

15 Haftalık Gebelikte Neler Olur?

Gebeliğin 15. haftası geldiğinde hem bebek hem de amniyon kesesi ve amniyon sıvısı gibi bebeği saran yapıların büyümesine bağlı olarak karın genişlemeye başlar. Karın tarafında belirginleşen ağrılara rastlanabilir; bu ağrıları hafifletmek için ayakları yukarı kaldırmak ve dinlenmek işe yarayabilir. 15. gebelik haftasına ulaştığınızda cildinizde kaşıntılar hissedebilirsiniz. Kaşıntının geçmesi için parfümsüz nemlendirici kullanmak, pamuklu elbiseler giymek ve soğuk duş almak yardımcı olacaktır. Ancak eğer kaşıntı çok yoğunsa ve özellikle geceleri çekilmez hale geliyorsa bir doktora danışılmalıdır.

Gebeliğin 15. haftası, ikinci üç aylık dönem olarak da bilinen trimester sürecinde yer alır. Bu evrede rahim ve yumurtalıkların bulunduğu pelvik bölgedeki kan akışı artar. Bunun sonucunda vajinayı enfeksiyonlardan koruyan lökore adı verilen vajinal akıntının miktarında artış yaşanır. Eğer vajinal akıntınızda renk değişikliği, farklı bir koku, köpüklenme veya lor peyniri görünümünde bir değişim varsa doktora başvurmalısınız. Ayrıca idrar yaparken yanma hissi, vajinal kaşıntı veya ağrı gibi belirtiler de doktorunuza danışmanız gerektiğini gösterir.

Gebelik sırasında vajinal enfeksiyon geçiren kadınlar genellikle mantar enfeksiyonu ile karşılaşır. Bu tür bir enfeksiyon topaklı bir vajinal akıntıya, vajina çevresinde kaşıntıya ve idrar yapma ya da cinsel ilişki sırasında yanmaya neden olabilir. Vajinal mantar enfeksiyonlarından kaçınmak için pamuklu iç giysiler kullanmalı, kokusuz sabun tercih etmeli, parfümlü kişisel bakım ürünlerinden sakınmalı ve enfeksiyon iyileşene kadar cinsel aktiviteye ara vermelisiniz.

15 Haftalık Bebek Gelişimi

Bebeğiniz armut boyutunda ayrıca bebeğinizin derisi çok ince olduğu için gelişen kan damarları net bir şekilde görülebilir.

Peki 15 haftalık gebelik kaç aylık? Gebelik süresi genellikle doktorlar tarafından haftalar cinsinden hesaplanır ancak bazı anneler bebeğinin gelişimini aylık olarak takip etmeyi tercih eder. Hamilelik sürecinin tamamı genellikle 40 hafta yani 9 ay 10 gün sürer. Yani 15 haftalık hamilelik yanıtı 4 aydır.

 

 

Doğuma kadar fetüs olarak adlandırılacak olan bebeğiniz her geçen gün yeni bir değişim ve gelişim yaşar. Bu dönemde organlarının gelişimi devam eder. 15 haftalık bebeğin organ ve sistem gelişim detaylarını beraber ele alalım.

• Sinir Sistemi: Beynin gelişimi doğum anına kadar süreceği için her geçen hafta beynin daha gelişmiş bir versiyonunu görürüz. Sinir hücrelerinin de gelişimi aynı şekilde devam eder. Miyelin kılıfı adlı yağ tabakasının oluşmaya başlamasıyla bebeğinizin hareket sayısı artar.
• Dolaşım Sistemi: Bu haftadan itibaren plasenta görevini yerine getirebilmek için çalışır. Plasentanın rolü anne ve bebek arasında madde alışverişini sağlamaktır. Kan dolaşımının yanı sıra diğer gerekli maddeler de bu yolla anneden bebeğe taşınır. Bu nedenle tükettiğiniz yiyeceklere dikkat etmeli ve zararlı gıdalardan kaçınmalısınız.
• Sindirim Sistemi: Daha önce oluşmaya başlayan mekonyum adlı ilk dışkı kolona yerleşmek için biraz daha zaman gerektirir.
• Solunum Sistemi: Gelişimlerine önceki haftalarda başlanan akciğerler hamileliğin 15. haftasından itibaren dalga dalga bölünmeye ve genişlemeye devam eder. Ayrıca bu dönemde akciğer bezleri mukus üretmeye başlar. Solunum alıştırmalarına da bu hafta devam edilir.
• Destek ve Hareket Sistemi: Bebeğiniz zaten hareket etmeye başlamıştı. Kemik ve kas yapısı daha da güçlendiği için bu hareketler giderek artacak. Ek olarak sinir sisteminin de geliştiği gözlemlenmektedir. Bu nedenle hareketler artık refleksten çok bilinçli bir şekilde gerçekleşir. Yüz ifadelerinde istemsiz hareketler hala sürüyor olsa da bebeğiniz şaşırtıcı, kızgın ya da neşeli ifadeler oluşturarak yüz kaslarını esnetebilir.
• Boşaltım Sistemi: Boşaltım sistemini oluşturan parçalardan biri olan böbrekler önceki haftalarda çalışmaya başlamışlardı. Bu hafta da aynı şekilde hem büyümeye hem de faaliyet göstermeye devam eder.

• Üreme Sistemi: Her şey yolunda giden bir hamilelikte 4. ayın sonuna doğru ilerlediğimizde 15 haftalık bir bebek aslında cinsiyetini belirlemiş olabilir. Ancak 15 haftalık gebelik cinsiyet görüntüsü için bebeğiniz doğru pozisyonda görüntülenemeyebilir. Bu yüzden doktorunuz, emin olmadan bebeğinizin cinsiyetini açıklamayabilir. Biraz daha sabırlı olmalısınız ve doğru zamanı beklemelisiniz.
• Bağışıklık Sistemi: Bebeğinizin bağışıklık sistemi gelişirken onu amniyon sıvısı korumaktadır. Bu tür bir koruyucu bariyer olduğundan bağışıklık sisteminin gelişimi diğer sistemlere nazaran biraz daha yavaş ilerleyecektir.

 

Bebeğinizin yaşamsal organlarının gelişimi ve işleyişi sürerken duyusal organları da paralel bir biçimde gelişmekte. Dil, göz, kulak, deri ve burun genişlemeye ve uyarılara karşı daha hassas hale gelmeye devam ediyor. Dolayısıyla hamileliğinizin 15. haftasında bebeğinizin hangi duyu organının ne düzeyde geliştiğini merak ediyorsanız okumaya devam edelim...

• Göz ve Görme Duyusu: Göz kapakları şu anda kapalıdır. Ancak kapalı göz kapaklarının altından bile rahim içindeki ışığı algılama yeteneğine sahip. Tahminen 23. haftada gözlerini açmaya başlayacaktır.
• Kulak ve İşitme Duyusu: Kulak kemiklerinin sertleşmeye başladığı son hafta işitme yetisinin faaliyete geçmesine çok az kaldığını belirtir. Kulakların ideal konumuna yaklaştıkları görülür. Dış dünyadan gelen sesleri duyması için biraz daha zaman gerekir.
• Deri ve Dokunma Duyusu: Cilt hala saydam görünümde. Lanugo olarak adlandırılan tüyler bu hafta da oluşmaya devam eder. Bu tüylerin altındaki ince derinin altından damarlarındaki kan akışını bile görebilirsiniz. Bebeğinizin hareketlerini algılamanız artık mümkün hale geleceğinden bu yüzden karnınıza dokunduğunuzda başka bir yöne kayabilir.
• Dil ve Tatma Duyusu: Ağzını açıp kapatan bebeğiniz, amnion sıvısını yutuyor. Bu zararsız sıvının tadına ve kokusuna yavaşça alışmaya başlar.
• Burun ve Koklama Duyusu: Burun, profil görüntüsünde belirgin şekilde görülür hale gelmiştir. Tat alma yetisi, koklama duyusu ile birlikte gelişimine devam ediyor. Yakın zamanda bu duyular tam olarak faaliyete geçecektir.

15 Haftalık Gebelik Annedeki Değişiklikler Nelerdir?

Bebeğin büyüme ve gelişme süreci 15 haftalık gebelik annedeki değişiklikler yaşanmasına neden olur.  Bu değişiklikler hem fiziksel hem de psikolojik olabilir ve hormonal dalgalanmalardan kaynaklanır. Peki 15 haftalık hamile olan sizleri bu hafta hangi değişimler bekler?

Bebek hızla büyümeye başladığında hamileliğin en belirgin fiziksel değişikliklerinden biri kilo almanızdır. Bebeğinizin her hafta önceki haftaya kıyasla 1,5-2 kat daha fazla büyüdüğünü düşünürsek bu kaçınılmaz bir durumdur. Ancak önemli olan kilo alma hızınızı dengelemektir. Artan östrojen ve progesteron hormonları sebebiyle göğüsler ve içinde bulunan süt bezleri genişler. Göğüs uçlarında hassasiyet olduğu gibi ağrı da olabilir. Böyle bir durumda doktorunuza danışarak merhem kullanabilirsiniz. Ayrıca süt bezlerinin büyümesi sonucunda meme uçlarından beyaz renkli bir akıntı gelmesi normaldir.

Çoğu anne adayı bu dönemde sabah bulantısının azaldığını, iştahlarının açıldığını ve enerjilerinin arttığını ifade eder. Ancak bazı anne adayları mide bulantısının yeni başladığını ve bu yüzden zorlandıklarını belirtirler. Bu durum her hamileliğin farklı geliştiğini gösterir. Gebeliğin 15. haftasında bazı anne adayları idrar yolu enfeksiyonu yaşarlar. Eğer normalden daha fazla idrara çıkma ihtiyacı duyar fakat idrar yapamıyorsanız idrara çıkarken yanma hissediyor veya ateşiniz varsa enfeksiyon riski olabilir. Bu durumda doktorunuza hemen başvurmanız önemlidir.

Birçok gebe kadın hamilelik sırasında mide yanması yaşar. Bunun en büyük nedeni progesteron ve östrojen hormonlarındaki artıştır. Bu hormonlar yumuşak kasları gevşetir ve sindirim sisteminin yavaşlamasına sebep olur. Besinlerin sindirimi ve midenin boşaltılması yavaşlar. Bu durum besinlerin kan dolaşımı ile emilerek bebeğe ulaşmasını sağlar. Ancak sonuç olarak büyüyen rahim ve mide diğer organları iterek mide yanmasına sebep olabilir.

Hamilelik sürecinde genişleyen rahmin etrafındaki bağ ve kas dokularının esnemesi normaldir. Bu esneme sürecinde ağrı ve acı hissetmek de doğaldır. Hamilelik döneminde damarlar genişler ve dolayısıyla kalbe geri dönen kan miktarı azalır. Bu durum ise tansiyon düşüklüğüne sebep olabilir, özellikle gebeliğin ilk 24 haftasında bu daha belirgindir. Ancak doğum sonrasında durum yavaşça normale döner. Gebelik hormonları aynı zamanda diş ve diş etlerini de etkiler. Diğer mukoza dokuları gibi diş etleri de bu hormonların etkisi ile şişer ve kanama yapar. Ayrıca, aynı hormonlar diş taşı ve bakteri oluşumu için uygun bir ortam sağlar. Eğer herhangi bir ağız sağlığı sorunu yaşıyorsanız, bir diş hekimine danışmanız önemlidir.

15. Hafta Gebelikte Sık Görülen Semptomlar Nelerdir?

Gebelik boyunca anne adaylarının yaşadığı 15 haftalık gebelik belirtileri  çeşitlilik gösterebilir. Bu belirtilerin sayısı ve yoğunluğu kişiye bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.  Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:

• Bacak krampları hamilelik sırasında sıkça karşılaşılan belirtilerdendir. Bazı kadınlar gece uykuda bacak krampları nedeniyle uyanabilir. Bacak kramplarını engellemek için gün içinde bacak egzersizleri yapmak yararlı olacaktır.
• Ayrıca baş dönmesi ve bayılma hissi de hamilelikte sıkça karşılaşılan şikayetlerdendir. Bu durum düşük tansiyon, hormonal değişimler, aşırı sıcak veya demir eksikliğinden kaynaklanabilir. Baş dönmesini hafifletmek için yavaşça oturup kalkabilir, bayılacak gibi hissettiğinde oturmak veya uzanabilir, bayılma hissi geldiğinde yan yatabilir, bol miktarda su tüketerek vücudun hidratasyonunu sağlayabilirsiniz.
• Hamilelik sürecinde kalbin pompaladığı kan miktarı artar. Hormonal değişimlerle birleştiğinde kadınlar yoğun sıcak basmaları yaşayabilir. Sıcak basmalarını hafifletmek için hafif kıyafetler giyinebilir, evde normal vantilatör, iş yerinde masa tipi vantilatör kullanabilir, her daim yanında bir su şişesi bulundurabilir, sıklıkla duş alabilirsiniz.
• Hamileyken baş ağrısını hafifletmek için de yeterince dinlenebilir, bol miktarda sıvı tüketebilir, yoga gibi rahatlama sağlayan yöntemlerden faydalanabilirsiniz. Baş ağrısı bu uygulamalardan sonra bile geçmiyorsa doktor kontrolünde uygun dozda ağrı kesici kullanılabilir. Dirençli ya da şiddetli baş ağrısı belirtileri olan hamile kadınların zaman kaybetmeden durumu doktorlarına iletmeleri önemlidir.
• Hazımsızlık ve mide ekşimesi de gebelik sürecinde sıkça görülen problemler arasındadır. Bu durumun nedeni hormonal değişimler ve büyüyen rahmin midenin üzerine uyguladığı basınçtır. Hazımsızlık yaşayan anne adayları hazımsızlığı kötüleştiren çikolata, baharatlı yiyecekler, meyve suyu gibi besinleri tüketmemeli, küçük porsiyonlar halinde ama sık sık yemek yemeli, yemek yerken dik duruşa dikkat etmeli, yemekten en az 3 saat önce yatmaya geçmeli, yüksek bir yastık kullanmalıdır.
• Hamilelik süresince vücut daha çok su tutar ve bu da el ve ayaklarda şişkinliğe yol açar. El ve ayaklarındaki şişkinliği engellemek için uzun süre ayakta durmamak ve her gün en az 30 dakika boyunca ayakları kalp seviyesinden daha yüksekte tutmak faydalı olabilir.
• Kabızlık, hamileliğin başında ve sonunda sıkça karşılaşılan bir sorundur. Hamilelikte kabızlığı önlemek için sebze, meyve, tahıl, baklagil tüketerek yeterli lif almalı, çok miktarda su içmeli, hareket halinde kalmalısınız.

15. Hafta Gebelik Riskleri Nelerdir?

İkinci trimesterde olan ve içerisinde 15. haftayı da barındıran gebelik sürecinde annenin tıbbi geçmişi ve bebeğe genetik problemler yaratabilecek durumlarına uygun olarak izlenmelidir. İkinci trimester dönemi bebeğin kalp, akciğer, böbrek ve beyin gibi yaşamsal organlarının fonksiyon kazandığı bir evredir. Bu nedenle bu dönemde bebeğin organ işlevleri ultrason yardımıyla takip edilmeli, 15 haftalık gebelik cinsiyet ultrason görüntüleri de takipte olmalıdır.

İkinci trimesterde düşük riski birinci trimestere kıyasla daha düşüktür. Ancak enfeksiyonlar, plasenta veya rahimdeki yapısal bozukluklar düşüğe yol açabilir. İkinci trimesterde en yaygın komplikasyon servikal yetmezlik olarak bilinir. Serviks ya da diğer adıyla rahim ağzı, rahim ile vajinayı birleştiren bir organdır. Serviksin gereken kadar güçlü ve sağlam olmaması durumu ise servikal yetmezlik olarak tanımlanır. İkinci trimesterde bebeğin büyümesi serviksin genişlemesine neden olabilir ve bu durum düşük veya erken doğuma sebep olabilir. Erken teşhis edildiğinde servikal yetmezlik için uygun tedavi uygulanarak istenmeyen sonuçların önüne geçilebilir.

İpuçları

Peki 15 haftalık gebelikte nelere dikkat edilmeli? İşte dikkate alınması gereken bazı ipuçları:

Bir insanın vücudu yaklaşık olarak %60 suyla doludur ve her gün ortalama 2 litre su kaybı yaşanır. Bu nedenle, kaybedilen sıvının geri kazanılması hayati öneme sahiptir çünkü vücutta meydana gelen sıvı eksiliği engellenmiş olur. Kanınızdaki besinler taşınır ve atıklar atılır. Hamilelik döneminde sıkça karşılaşılan idrar yolu enfeksiyonları riskini azaltır. Sağlıklı bir sindirim sistemine yardımcı olur.

Sıvı Eksikliğinin Belirtisi Nedir? Sürekli susuzluk hissi, çok koyu renkte ve nadiren idrara çıkma (günde 3-4 defadan daha az), sersemlik veya baş dönmesi, baş ağrısı, yorgunluk, kuru ağız, dudaklar ve gözler. Eğer bu belirtilerden birini ya da birkaçını yaşıyorsanız derhal sıvı tüketmelisiniz.

Dişlerinizi aynada dikkatlice incelediğinizde kırmızı, hassas ve şişmiş diş etleri ile fırçalama sırasında ortaya çıkan kanamayı görebilirsiniz. Diş etlerinin bakteri plağına karşı gösterdiği bu tepki ve sonucunda oluşan dişeti iltihabının sebebi hamilelik hormonlarıdır. Bu durumlar genellikle zararsız ve ağrısızdır ve kendiliğinden geçer. Ancak dişlerinize gerektiği gibi bakmazsanız enfeksiyonun çene kemikleri ve dokularına yayılmasına neden olabilir. Buradaki önemli nokta korumaktır. İyi bir ağız hijyenine sahip olmak yani düzenli olarak dişlerinizi fırçalamak ve diş ipi kullanmak diş etlerinizin çekilmesini, kanamasını ve hassasiyetini azaltacaktır.

2. trimester dönemi genelde hamileliğin en rahat dönemi olarak kabul edilse de bu dönemde de bazı rahatsızlık verici durumlar yaşanabilir. Eğer idrar yolu enfeksiyonu gibi bir problem belirtisi varsa bol miktarda su ve diğer sıvıları tüketmeye dikkat etmelisiniz. Hamilelik sürecinde sırt üstü uyumak rahmin kan damarları üzerinde baskı oluşturduğu için bebeğe giden kan akışını azaltabilir ve bu durum bazı annelerde nefes almayı güçleştirebilir. Bu nedenle yan yatma pozisyonuna alışmanızda fayda var. Ayrıca, belinizi bir yastıkla desteklemek de denenebilir.

Hamilelikte derin ve kesintisiz uyku, değişen yatış pozisyonlarına ya da sık idrara çıkma ihtiyacına bağlı olarak zor olabilir. Bu durum uykusuzluğa yol açabilir. Ancak doğumdan sonra uyku düzeninizin büyük ölçüde değişeceğini göz önünde bulundurarak, mümkün olduğunca dinlenmek size iyi gelecektir. İyi bir uyku için aşağıdaki ipuçlarını deneyebilirsiniz:

• • Her gün aynı saatlerde yatmak ve uyanmak
  • Geceleri sıvı tüketimini azaltmak, böylece gece idrar yapma ihtiyacınızın azalması
  • Akşamları dışarıda yürümek
  • Uyuma öncesi kitap okumak

15 Haftalık Gebelikte Kaç Kilo Alınmalı?

“15 haftalık gebelikte kaç kilo alınmalı?” sorusu birçok anne adayının merak ettiği bir konu. Bebeğin hızlı büyümesi göz önüne alındığında, bu haftada yaklaşık 300-500 gram arasında bir kilo artışı normaldir ve bu oran zamanla yükselecektir. Dolayısıyla hamileliğin başlarında doktorunuzun önerdiği miktarda kilo almanız sonraki dönemlerde de sizin için daha konforlu olacaktır.

15 Haftalık Gebelikte Beslenme Nasıl Olmalı?

Peki 15 haftalık gebelikte beslenme nasıl olmalı? Bebeğiniz şimdi sizin tükettiğiniz gıdalardan faydalanmaya başlar. Bu sebeple besin tüketiminize özen göstermelisiniz. Dengeli ve yeterli beslenme, zararlı gıdalardan kaçınma hamilelik döneminde hayati öneme sahiptir. Hamilelik süresince beslenmenizi kontrol altında tutmanız gerekiyor. Gebeliğin 15. haftasına geldiğinizde dengeli ve yeterli beslenme düzenine alışmış olacağınız için artık bu konuda zorlanmayacaksınız. Doktorunuz tarafından size özel olarak hazırlanan diyet planını uygulamak ve onun tavsiye ettiği folik asit, demir, kalsiyum gibi besin takviyelerini kullanmak son derece önemlidir.

Kuruyemişler, bu dönemde hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı için faydalı olan ve duruma göre sizi rahatlatabilecek atıştırmalıklardır. Besin değerleri doğrultusunda fındık, ceviz, Antep fıstığı gibi kuruyemişleri güvenle tüketebilirsiniz. Ara öğünlerinize bunları ekleyebilir veya acil bir durumda ve yemek yiyebilecek zamanınız yoksa bunlara başvurabilirsiniz. Su içmek bu dönemde büyük bir önem taşıyor. Susuzluğu engellemek adına su tüketimine özellikle dikkat etmeniz gerekmektedir. Bu, hamilelik belirtilerini hafifletecek ve vücudunuzdan ödemi atmanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca idrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için de kritik bir rol oynar. Özellikle yaz aylarında terleme sonucu kaybettiğiniz sıvıları ekstra içeceklerle telafi etmek önemlidir. Akşam yemeği atlamanız tavsiye edilmez. Ara öğünlerinize meyve ve protein bakımından zengin gıdalar ekleyip birlikte tüketebilirsiniz.

Konu hakkında daha kapsamlı bilgi edinmek için "Hamilelikte Beslenme Nasıl Olmalıdır?" başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Egzersiz Önerileri

Egzersiz hayatın her aşamasında olduğu gibi gebelikte de devam ettirilmesi gereken bir aktivitedir. Kilo artışını kontrol altına alabilir, kaslarınızı güçlendirerek doğum için hazırlıklar yapabilirsiniz. Gebeliğin 15. haftası itibariyle rahim ve 15 haftalık gebelik karın görüntüsü başladığından sırt üstü fazla zaman geçireceğiniz egzersizlerden kaçınmalısınız.

15 Haftalık Gebelikte Kontrol Listesi

Gebelikte 15 haftalık bebeğin kilosu gayet normal sürecindeyse artık süreci kontrol eden bir listeye sahip olabilirsiniz. Amniyonsentez, bebeğin bulunduğu amniyon sıvısından örnek alınarak gerçekleştirilir. Genellikle gebeliğin 15-18. haftalarında uygulanması tavsiye edilir.

Dörtlü tarama testi: Bu prosedürde, ultrason yardımıyla bebeğinizin ölçümleri ve anneden alınan kan örneği bir araya getirilip risk hesaplaması yapılır. Bu daha çok teşhis amaçlı bir testtir ve kesin sonuç sunmaz. Dörtlü tarama testini genellikle gebeliğin 16-21. haftalarında yaptırabilirsiniz.

Eğer daha önce yaptırdığınız ikili tarama testi sizde huzursuzluk veya endişe yaratmışsa, amniyonsentez yaptırabilirsiniz. Ancak bu işlem enfeksiyon gibi riskleri içerdiği için, dörtlü tarama testinin sonuçlarını bekleyerek net bir karar vermek daha sağlıklı olabilir.

KAYNAK: https://www.thebump.com/pregnancy-week-by-week/15-weeks-pregnant

SIK SORULAN SORULAR