20 haftalık gebelik ortalama 40 hafta süren hamilelik döneminin yarısını temsil eder ve anne adayları için doğuma geri sayımın başladığı bir noktadır. İlk üç aylık dönem ve ikinci üç aylık dönemin başındaki rahatsızlık verici gebelik belirtileri bu hafta itibariyle ortadan kalkar ve bu durum çoğu anne adayı tarafından hamileliğin en hoş geçen zamanı olarak kabul edilir. Yirminci haftada bebeğin hızla gelişmeye devam ettiği ve ultrason görüntülerinde bebeğin ilerlemesi hakkında çokça bilgi toplanabileceği bir döneme girilmiştir. Peki 20 haftalık hamilelikte anne ve bebekte meydana gelen değişimler nelerdir? İşte 20 haftalık hamilelikte yaşanan değişimler.
20 haftalık hamilelik annenin vücudunda çeşitli değişikliklere yol açar. Hızlanan kilo artışı sonucunda karında çatlaklar oluşabilir. Bu sebeple çatlak önleyici yağlar ve kremler kullanılabilir. Rahim genişlemeye devam ettikçe bu haftaya kadar göbek deliği hizasına ulaşır. Bu vücudun ağırlık merkezinin değişmesine yol açarak denge sorunlarına sebep olabilir. Bu süreçte düşme riskini engellemek için topuklu ayakkabıdan kaçınılmalı ve eğilip kalkarken bir yere tutunulmalıdır. Peki 20 haftalık gebelik annedeki değişiklikler nelerdir? 20. haftada anne adaylarında görülen diğer belirtiler ve 20 haftalık gebelik görüntüsü ise şöyledir:
Anne rahminde bulunan 20 haftalık bebek hızla büyümeye ve gelişmeye devam eder. Kalp atışları güçlenirken duyu sinirleri olgunlaşır ve özellikle işitme yeteneği belirgin şekilde artar. Bebek bu haftadan itibaren anne bedeninden çıkan sindirim ve kalp seslerine ilave olarak dış dünyadan gelen seslere de ilgi göstermeye başlar. Kız bebek bekleyen annelerin bebeğinde rahim bu hafta itibariyle gelişmeye başlar. Akciğerler hızla gelişirken bebek nefes alma egzersizleri yaparak kendini doğuma hazırlar. Saç ve kaşlar daha belirgin hale gelmiştir. Bebek anne rahminde kolaylıkla hareket edebilir, dönebilir ve tekme atabilir. Bu dönemde bebeğin kalp atış hızı dakikada 120-160 arasındadır.
Döllenme anından itibaren hızla büyüyen bebek yetişkin bir insanın anatomik yapısına ulaşmayı hedefler. Zaten önceki haftalarda temellerini atmış olan 20 haftalık bebeğin organ ve sistem gelişimi aşağıdaki gibidir:
Duyu organları beynin farklı bölgeleri tarafından kontrol edilir. 20 haftalık bebeğin sinir sistemi hızla geliştiği için duyu organları da paralel olarak gelişim gösterir. Bu gelişim aşamaları aşağıdaki gibidir:
18 haftalık gebelik ile 22. haftalar arasında detaylı ultrasonla bebeğin vücut yapısı, büyümesi ve gelişimi ayrıntılı olarak incelenir. Bu inceleme bebeğin sağlığına dair önemli bilgiler verirken aynı zamanda çoğu zaman cinsiyet tespiti için de fırsat sunar. Eğer bebek uygun bir pozisyonda durursa bu ultrason sayesinde bebeğin cinsiyetini öğrenebilirsiniz. Ancak bazen bebek kendini saklayabilir ya da ultrasonla cinsiyet tespitine imkân vermeyen bir pozisyonda olabilir. Bir sonraki ultrason muayenesi bekleme sürecinde cinsiyet tespiti yapılabilir. Ancak doktorun 20. haftada verdiği cinsiyet bilgisinin bir hata payı olabileceğini unutmamak gerekir. Bebeğin pozisyonuna bağlı olarak 20. haftada hata olasılığı düşük olsa bile doktor bazen yanılabilir.
20. haftadaki ultrason muayenesi genellikle detaylı bir incelemeyi içerir. Doktor bu sırada bebeğin kalp, beyin ve böbrekler gibi iç organlarının gelişimini detaylıca kontrol eder. Ayrıca fiziksel büyümeyi de değerlendirir ve boy ve kilo ölçümleri yapar. Böylelikle uzuvların sağlıklı bir şekilde gelişip gelişmediği belirlenir.
Peki 20 haftalık gebelik kaç aylık olur? 20 haftalık hamilelik 5. ayda olduğunuzu gösterir. Yani doğuma 4 ay kaldığı anlaşılır. Karın daha çok büyümeye ve günlük aktiviteleri zorlaştırmaya başlamadan önce bu dönemde bebeğiniz için bazı hazırlıkları yapmanız önerilir. Bebek odası düzenlemesi ve alışveriş gibi görevleri bu hoş dönemde halletmek ilerleyen haftalarda sizi rahatsız edebilecek durumları önlemekte yardımcı olabilir.
20 haftalık gebelik bebek kilosu ve boyu ebeveynler tarafından sıklıkla merak edilir. Yirminci haftada bebeğin ağırlığının yaklaşık 280-300 gram ve boyunun yaklaşık 17-20 cm civarında olması beklenir.
20 haftalık gebelikte bebek hareketleri genellikle annenin sıklıkla hissettiği bir durumdur. Ancak bazı durumlarda özellikle obezite gibi durumlarda anne adayı bu hareketleri hissetmekte zorlanabilir. Eğer doktorunuz sağlık kontrollerinde herhangi bir problem görmüyorsa hareketlerin hissedilmesindeki küçük gecikmeler genellikle bir sorun teşkil etmez. Özellikle ilk hamileliğini yaşayan anne adayları bebeğinin hareketlerini genellikle daha geç hisseder.
Anne adayı uzun yolculuğa çıkmayı planlıyorsa mutlaka doktorundan onay ve görüş almalıdır. Uzun süren araba yolculuklarında da her 2 saate bir mola verilmelidir. Molalar sırasında da küçük yürüyüşler mutlaka yapılmalıdır. Uçakla seyahat yapılacaksa hava yolu şirketlerinin genellikle 36. haftadan sonra uçakla yolculuğa izin vermediği bilinmelidir. Ancak özel durumlarda doktor raporuyla yolculuk yapılabilir. Çıkılacak yolculuklar öncesi ve sonrasında mide bulantısını artıran gıdalar tüketilmemelidir. Yolculuk sırasında anne adayı yanına mutlaka kan şekeri seviyesini dengede tutan kuru meyve, çiğ fındık, badem, ceviz gibi gıdalar bulundurmalıdır. Son olarak tatile gidilen bölgedeki en yakın sağlık kuruluşunun konumu ve iletişim bilgili mutlaka önceden araştırılmalı ve bilinmelidir.
Mümkün olduğunca karbonhidrattan uzak durup protein ağırlıklı beslenmeniz önerilir. Vücutta şişliklerin görüldüğü bu dönemde tuz tüketiminizi kontrol altında tutmanız gerekir. 20 haftalık hamilelik döneminde tatlı yeme isteği genellikle artar. Yaz mevsiminde özellikle tatlı ve soğuk besinler olan karpuz, kavun ve dondurmanın tüketimi artabilir. Yazın hamile olanların bu gıdalardan kaçınması veya kontrollü bir şekilde tüketmesi önemlidir. Bir günlük periyotta şekerli ve soğuk meyvelerden olan karpuz ve kavunun bir kaseyi aşmayacak miktarda tüketilmesi gerekir. Haftada 1 veya 2 top dondurma tüketmek de yeterli olacaktır.
20. haftanın sonunda anne adayının 5-6 kilo almış olması normal olarak kabul edilir. Eğer anne adayının iştahında bir artış söz konusuysa bu süreçte mutlaka daha dikkatli olunmalı ve günlük yürüyüşler yapılmalıdır. 20 haftalık gebelik karnı da artık daha belirgindir.
KAYNAK: https://www.thebump.com/pregnancy-week-by-week/20-weeks-pregnant
20.haftadaki gebelikte detaylı ultrason taraması yapılmalıdır. Bu tarama sonucunda bebeğin bütün organları perinatoloji uzmanı tarafından incelenir. Bebeğin kalbi, kalp odaları, midesi, anneden bebeğe kan akışı gibi bilgiler detaylı ultrason ile saptanabilir. Genetik testler bu bilgileri sağlayamazken detaylı ultrason ile elde edilebilir.
20.haftadaki gebelikte bebeğin baş çevresi yaklaşık olarak 17.5 cm olmalıdır.
20 haftalık gebelikte bebeğin ense kalınlığının ölçümü yapılmaz.
FL değeri annenin karnındaki bebeğin boyunu tahmin etmek için kullanılır ve femur (uyluk kemiği) uzunluğunun ölçülmesi ile belirlenir. Bu ölçüm ultrason yardımıyla gerçekleştirilir. 20 haftalık gebelikte FL değerinin ortalama olarak 32 mm olması gerekir.
20 haftalık gebelikte anne adaylarının tetanoz aşısı yaptırması gereklidir. Eğer anne adayı son 5 yıl içinde hiç tetanoz aşısı yaptırmadıysa tek doz aşı 20. haftada uygulanır. İkinci doz ise 24. haftada tekrarlanır.
Ultrason incelemesi aracılığıyla bebeğin cinsiyeti bu dönemde tespit edilebilir.
Eğer doktor 20. haftada hamilelik süresince herhangi bir sakınca görmezse cinsel aktivite konusunda bir yasaklama söz konusu değildir. Ancak bebeğin başının önde gelmesi, erken doğum riski, rahim ağzının kısalığı, erken doğum sancıları, kanama veya su gelmesi gibi durumlar varsa doktor cinsellikle ilgili kısıtlamalar getirebilir.
20. haftada hamilelik boyunca çatı ağrısına rastlanması beklenmez. Ancak annenin bel problemi bulunuyorsa kasıklara yayılan ağrılar meydana gelebilir. Genellikle anne adaylarında çatı ağrısı son 3 ayda görülür.
Bebeklerin 20. haftada hamilelik sırasında hareketli olması normal kabul edilir. Bebeklerin az veya çok hareket etme durumu gebelik ve bebek durumuna bağlı olarak değişebilir. Tüm bebeklerin hareketleri birbirine benzemeyebilir. Annenin bebeğinin hareketlerini izlemesi ve anormal bir durum hissetmesi durumunda doktora bilgi vermesi gereklidir.
Eğer 20. haftada hamilelik sırasında kalp çarpıntısı sürekli hale geldiyse ve anne adayında daha önce bir kalp problemi bulunmuyorsa nedenini belirlemek için anne adayının kan değerlerine bakılır. Demir eksikliği kontrol edilir. Eğer demir eksikliği ile ilgili bir sorun yoksa ve dakikada kalp atış hızı 110'un üzerindeyse kesinlikle bir kardiyoloji uzmanının anne adayını incelemesi gerekir.
Hamilelik boyunca sık idrara çıkma sorunu yaşanabilir. Bebeğin büyüdükçe idrar kesesine basınç uygulaması sebebiyle 20 haftalık hamilelikte sık idrara çıkma normaldir. Ancak eğer idrar yaparken acı veya yanma hissediliyorsa idrar testi yapılmalıdır. Bu semptomlar idrar yolu enfeksiyonunu gösterebilir.
Yürüyüş ve yüzme, hamilelik süresince en uygun egzersiz türleridir. 20. haftada pilates ve yoga da yapılabilir fakat karın bölgesini gereğinden fazla zorlayacak hareketlerden kaçınılmalıdır.
Erken doğum riski 20. haftalık bir hamilelikte genellikle doktorun değerlendirmesine bağlıdır. Ağrı, sancı, su gelmesi veya rahim ağzının kısalması gibi durumlar erken doğum riskini artırabilir.
El ve ayakların 20. haftada şişmesi mümkündür. Fakat bu durum yaşanıyorsa gebelik zehirlenmesi, böbrek problemleri veya tuzlu beslenme gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
20. haftadaki gebelikte aşırı amniyotik sıvının iki sebebi olabilir: Anne adayının şeker hastalığı olabilir ya da bebeğin mide-bağırsak sisteminde bir problem olabilir. Bu durumu belirlemek için gerekli testler yapılmalı ve gereken önlemler alınmalıdır.
İshal, 20. haftadaki bir hamilelikte normal sayılmaz. İshalin sona ermesi için beslenme düzenine dikkat edilmeli ve gerektiğinde probiyotik kullanımı düşünülmelidir. Ancak bu tedbirler rağmen ishal devam ediyorsa dışkı testi yaptırarak sebeplerini araştırmakta fayda vardır. Ayrıca sürekli olan ishal durumlarında gastroenteroloji uzmanına başvurulması önerilir.
İdrar yolu enfeksiyonları gebeliğin her evresinde olabileceği gibi 20. haftada da yaşanabilir.
İdrar kaçırma 20. haftalık hamilelikte görülebilir. İdrar kesesinin sarkması, ardışık doğumlar veya daha önceki doğumların normal yöntemle gerçekleşmiş olması idrar kaçırma problemini tetikleyebilir. Bu dönemde mesane adı verilen idrar kesesi aşağıya yönelebilir ve böbrekler ile idrar borularının açısı değişebilir. İdrar kaçırma problemi hamileliğin ilerleyen dönemlerinde daha yaygın olsa da 20. haftada da görülebilir.
20. haftada hamile kadında akıntının olması doğaldır. Gebelik sürecinde bu durum artabilir fakat eğer akıntının rengi değişir, yeşilimsi, kötü kokulu ve pütürlü bir hale gelirse kültür testi yaptırılmalıdır. Hamilelik sırasında lekelenme normal bir durum değildir. Özellikle kahverengi lekeler erken doğum belirtisi olabilir ve bu durum mutlaka doktorunuza bildirilmelidir.
Hamileliğin 20. haftasında kasık ağrısı yaşanabilir. Anne adaylarının bu ağrıyı izlemesi çok önemlidir. Eğer ağrı düzenli aralıklarla geliyor, bel bölgesinden kasığa kadar yayılıyor ve birkaç saat devam ediyorsa durumu doktorunuza bildirmeniz gerekmektedir.
Gebelik sırasında mide bulantısı ve yanma hissi yaşanabilir. Gebelik ilerledikçe midenin üst kısmı genişler ve mide içeriği yemek borusuna doğru geri dönebilir. Bu reflü durumu mide asidini artırarak bulantı ve yanmaya yol açabilir.
Hamilelik esnasında bazen erken sürelerde göğüsten süt gelmesi olasıdır. Eğer böyle bir durumla karşılaşırsanız memeyi sıkmamak ve doğal haline bırakmak en iyisidir. Göğüs ucu sıkılırsa erken doğum ağrılarına sebep olabilir.
Hem hukuken hem de vicdanen 20 haftalık bir gebeliği sonlandırmak kabul edilemez.
Hamilelik döneminde uzun süreli açlık annenin ve bebeğin sağlığına zarar verebilir. Bu nedenle 20 haftalık hamileyken oruç tutmanız önerilmez.
Hamilelik esnasında ödem oluşabilir ancak 20 haftalık bir hamilelik için bu biraz erken sayılabilir. Eğer bu dönemde ödem meydana geliyorsa anne adayının beslenmesine dikkat etmesi gerekir. Ayrıca idrar testi ve karaciğer fonksiyon testi yaptırarak ödemin gebelik zehirlenmesinin bir belirtisi olup olmadığı kontrol edilmelidir.
20 haftalık gebelikte plasentanın düşük konumda olması genellikle endişe kaynağı değildir. Gebeliğin ilerlemesiyle beraber 32. hamilelik haftasına doğru plasenta kademeli olarak yukarı çıkar.
20 haftalık hamilelik sırasında suyun gelmesi oldukça risklidir. Bu tür bir durumla karşılaşıldığında hemen doktora başvurulmalıdır. Fakat bazen normal akıntı ile suyun gelmesi birbiriyle karıştırılabilir. Amnesure adlı bir test ile vajinal örnek alınarak durumun su gelmesi mi yoksa normal akıntı mı olduğu belirlenebilir.
20 haftalık hamilelik sırasında şişkinlik hissi yaşanabilir. Özellikle asidik ve karbonhidrat yoğunluğu olan gıdaların geç saatlerde tüketilip yatılması şişkinliğe yol açabilir. Bu durumda oluşan gaz kalbe basınç yapabilir.
Normalde gebelik sırasında şeker yüklemesi genellikle 24-28 haftalar arasında gerçekleştirilir. Ancak önceki gebeliklerinde diyabet hastası olanlar, ailesinde diyabet hastalığı bulunanlar, kendisi diyabet hastası olan anne adayları, aşırı kilolu veya obez anne adayları için yükleme işlemi daha erken yapılabilir.
Eğer tetanoz aşısı son 5 yıl içerisinde yapılmamışsa ilk doz genellikle hamileliğin 20. haftasında uygulanır. Tetanoz aşısının ikinci dozu ise genellikle hamileliğin 24. haftasında tekrarlanmalıdır.
Gebelik sürecinde özellikle 20. haftada aşırı kilo alındığında ya da karnın haftasına göre büyük olduğu durumlarda uykusuzluk sorunu yaşanabilir. Bu durum genellikle yeterince oksijen alınamamasından kaynaklanır ve nefes darlığına sebep olabilir. Sürekli uyuma ihtiyacı ise genellikle gebelik hormonlarından veya kansızlıktan kaynaklanır. Gebelik sırasında uyku hali ve yorgunluk hissi beklenen semptomlar arasındadır.
20. hafta itibarıyla hamilelik belirgin hale gelir. Bebeğin gelişimini güvenli bir şekilde sürdürebildiği rahim bu haftada tam olarak göbek deliğinin hizasına gelmiştir. Yani 20 haftalık bebek anne karnında tam olarak göbeğin ortasında bulunur. 20. haftadan sonra rahim göbek deliğinin altından yukarısına doğru yer değiştirir. Bu nedenle göbek deliği zaman içinde dışarıya doğru çıkabilir. Hamileliğin başından itibaren düzensiz bir şekilde büyüyen rahim 20. haftadan sonra her hafta yaklaşık olarak 1 cm düzenli büyümeye başlar.
20. haftada bebeğin boyutu genellikle iri bir patates kadar olur ve kafası vücuduna göre daha büyük görünür. İnce kaşları ve biraz saçı vardır. Kafa, eller, ayaklar, bacaklar ve parmakları gelişmeye devam eder. Daha önceki haftalarda saydam olan cilt tabakası bu dönemde kalınlaşmaya başlar. Kemikler de sertleşip gelişmeye devam eder ve ultrason görüntülerinde artık daha parlak görünür.
20. haftadaki bir bebek için anne rahmi yeterince geniş olduğundan rahatça hareket edebilir. Bu durum bebeğin kolunu, bacağını ve hatta başını sürekli oynatabilmesini sağlar. Bu dönemde bebek el, kol, bacak ve ayakları arasında kontrol ve koordinasyon kurmayı öğrenir.
Fetüs anne karnında geçirdikleri sürenin bir kısmını uykuda geçirir. Uyku süreleri 20 dakika ile 2 saat arasında değişebilir. Uyanık oldukları zamanlarda günde ortalama 150-200 defa hareket eder. Ancak bu hareketlerin tümünü anne adayı hissetmez. Fetüsün hareketleri genellikle annenin daha az hareket ettiği zamanlarda saatte en az iki kez hissedilebilir. Anne adayı genellikle sadece güçlü hareketleri algılar.