4 haftalık gebelik sürecinde hem duygusal dalgalanmalarınızla başa çıkmayı öğrenirken hem de fiziksel değişimlere ayak uydurmaya çalışacaksınız. Ancak merak etmeyin bu eşsiz yolculukta size rehber olacak bu blog yazısı her adımınıza ışık tutacak. İşte sizin için derlediğimiz bilgiler:
Genellikle hamileliğin 4. haftasında birçok kadında belirti görülmez. Ancak haftanın sonlarına doğru Beta-HCG (insan koryonik gonadotropin) hormonu hızla artmaya başlar. Bu hormon aynı zamanda gebelik testlerinde ölçülen seviyedir. Beta-HCG hormonunun aktivasyonu ile birlikte vücut hamileliğe uyum sürecine girer ve erken gebelik belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Bazı anneler için zor olabilen ancak bazı hamile kadınları çok az etkileyen 4 haftalık gebelik belirtileri aşağıdaki gibidir:
Hamileliğin 4. haftasında anne vücudu büyük oranda değişim geçirir ve karnındaki bebek için 40 hafta boyunca devam edecek hazırlıklara hızla başlar. 4 haftalık gebelikte annedeki değişiklikler çoğu annede adet gecikmesinin ardından en belirgin durum meme hassasiyetidir. Hormon seviyelerindeki artış nedeniyle göğüsler gerilir ve hassaslaşır, ayrıca ağrı olabilir. Göğüs ağırlığını desteklemek için sütyen kullanımı bu ağrıları azaltabilir. Tat ve koku duygusunun yoğunlaşması ile birlikte daha önce hoşlandığınız tat ve kokular mide bulantısına neden olabilir. Aynı zamanda alışık olmadığınız veya belki de hoşlanmadığınız kokular bile hoşunuza gitmeye başlayabilir. Anne karnındaki 4 haftalık bebek bu haftada rahim duvarına yerleşme evresini tamamlar. Aşılama sırasında hafif bir kanama veya lekelenme yaşanabilir. Bu durum implantasyon kanaması veya yerleşme kanaması olarak da bilinir. Her gebelikte bu tür bir kanama olmayabilir ancak eğer kanama ağırsa bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Anne adayları bu dönemde kendilerini yorgun hissedebilir ve enerji eksikliği veya konsantrasyon güçlüğü yaşayabilir. Hormonal değişiklikler nedeniyle duygusal dalgalanmalar da meydana gelebilir. Gebelik gibi önemli bir dönemde bu tür rahatsızlıkların yaşanması normaldir.
Hamile miyim?
Hamile olduğunuzu merak ediyor ve ne zaman test yapmanız gerektiğini bilmek istiyorsanız evde yapılan testler, hamile olup olmadığınızı yaklaşık 3 buçuk hafta sonrasına kadar %99 doğrulukla belirleyebilir.
Gebeliğin 4. haftasında anne adayının vücudunda çeşitli değişiklikler yaşanırken embriyo hücreleri de hızla bölünerek bebeğin büyümesine yol açar. Tutunma sürecinin ardından hücre bölünmeleri gerçekleşir ve bu hücreler bebeğin farklı organ ve sistemlerini oluşturacak şekilde farklılaşır. Bebeğin besin ve oksijen ihtiyacını karşılamak üzere plasenta da bu hafta itibariyle oluşmaya başlar. Döllenmeyle birlikte bebeğin genetik yapısı belirlenir ve cinsiyeti aslında bu haftada kesinleşir. Ancak 4 haftalık gebelik ultrason görüntüsü cinsiyetin görülebilmesi için bebeğin üreme organlarının belirli bir gelişim düzeyine ulaşması gereklidir. Cinsiyet tespiti genellikle 13. haftadan sonraki ultrason muayenelerinde bebeğin uygun pozisyonda olduğu ve doktorun cinsiyeti görebileceği durumlarda yapılır. Üreme organının yapısından dolayı erkek bebeklerde cinsiyet tespiti genellikle daha erken haftalarda yapılabilir. Bazı kız bebeklerde cinsiyet belirleme bebeğin kendini gizlemesi durumunda 20. haftada gerçekleştirilen ayrıntılı ultrasona kadar sürebilir.
Bebeğim neye benziyor?
4 haftalık bebek görüntüsü haşhaş tohumu büyüklüğünde, yaklaşık 2 mm uzunluğunda olup rahminizde hızla büyümektedir. Bir amniyotik kesede yastıklama sıvısıyla korunan bebeğiniz tüm besin ihtiyaçlarını karşılayan küçük bir yumurta sarısı kesesine bağlıdır. Dış katman daha sonraki aşamalarda plasentaya dönüşecek ve bebeğinize oksijen ve gerekli besinleri sağlayacaktır.
Hamile olduğunuzu öğrendiğinizde büyük mutluluk yaşarsınız. Ancak artık hamile olduğunuza göre hem kendi sağlığınızı hem de bebeğinizin sağlığını korumak için yaşam tarzında bazı basit değişiklikler yapmanız gerekebilir. 4 haftalık hamilelik sağlıklı bir gebelik için alınabilecek önlemlerin zamanıdır. İşte size hamilelik döneminde nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bazı önerilerimiz var:
Peki 4 haftalık gebelikte nelere dikkat edilmeli? Hamilelik testi pozitif çıkan bir kadının doğuma kadar sürekli olarak muayene olması gereken gebelik takibi başlamalıdır. Bu yüzden eğer idrarınızdaki gebelik testiniz pozitif sonuç göstermişse bir jinekoloji ve doğum uzmanına görünerek gerekli kan testlerinizi ve diğer muayenelerinizi yaptırmalısınız. Eğer daha önce gebelik planlaması nedeniyle vitamin desteği almamışsanız doktorunuza danışarak folik asit ve diğer önerilen vitamin, mineral takviyelerini kullanmaya başlayabilirsiniz. Hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı açısından alkol ve sigara kullanımınız varsa bunları kesmelisiniz. Ayrıca hamilelik esnasında birçok ilacın kullanımı zararlı olabileceğinden doktora danışmadan ilaç kullanmayın. Gebeliğe eşlik eden Beta-HCG hormonunun kan seviyesi hızla artmaya başlar, her iki üç gün içinde yaklaşık olarak iki katına çıkar. Bebek ultrasonla takip edilebilir büyüklüğe ulaşana dek doktorlar gebeliğin gelişimini Beta-HCG hormon seviyesindeki değişikliklerle izler. Ancak her hamile bireyin hormon artış hızı birbirinden farklı olabilir. Çoğu durumda düzenli bir artış gebeliğin normal şekilde ilerlediğine işaret eder. Bu yüzden anne adayları kan değerlerini başkalarıyla karşılaştırarak gereksiz endişelere kapılmamalıdır.
“4 haftalık gebelik ne yemeli?” sorusu da merak edilen konulardandır. Hamileliğin 4. haftası boyunca aşırı kilo alımını önlemek ve sağlıklı bir gebelik süreci yaşamak için sağlıklı ve düzenli beslenme çok önemlidir. Hamilelik sırasında şekerli, unlu ve yağlı yiyeceklerin tüketimi azaltılmalı. Taze sebze ve meyve tüketimine özen gösterilmeli. Haftada 1-2 kez et ve balık öğünlerde bulunmalı. Maydanoz, marul, ıspanak gibi özellikle bodur bitkiler isimlendirilen sebzeler sirkeli su içinde bekletilip ardından tüketilmelidir. Kırmızı etin iyice pişirilmelidir.
Bu süre zarfında annenin iştahının azalması normaldir ve bulantılar beslenme düzenini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu sorunla başa çıkmak için ekşi ekmek, galeta, leblebi gibi mide asidini dengelemeye yardımcı yiyecekler tercih edilebilir. İlerleyen dönemde anne adayının iştahının artmasıyla birlikte daha sağlıklı bir beslenme planına geri dönülebilir.
4 haftalık bebek ve anne sağlığı için oluşturulması gereken kontrol listesi:
KAYNAK: https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/week-by-week/4-weeks-pregnant/
Heyecanlanmış anne adayları 4. haftaya girdiklerinde gebelik testi yaptırabilir. 4. haftadaki gebelik genellikle hem idrar hem de kan testinde tespit edilir. 4 haftalık gebelikte Beta-HCG hormonu belirgin olarak artar ve 5-426 mIU/ml seviyesine çıkar. Eğer adet döneminizde gecikme yaşadıysanız gebelik testi uygulayabilirsiniz.
4 haftalık gebelik ultrason görüntüsü sabırsızlıkla beklense de 4 haftalık fetus henüz ultrasonla görüntülenebilecek büyüklükte değildir. Ancak 5 veya 6. haftalardaki ultrason muayenesinde gebelik kesesi ve içindeki embriyo doktor tarafından tespit edilebilir ve size gösterilir. Adet gecikmesinin ardından geçen 3-4 gün sonra yapılan ultrasonda görülen gebelik kesesinin boyutu genellikle 1-3 mm civarındadır. Bu haftalar itibariyle bebeğin kalp atışlarını duymak da mümkün hale gelir. İlk görüşmede bu bilgiler yeterince net elde edilemezse birkaç gün sonra tekrar ultrason randevusu ayarlanabilir.
Gebeliğin 4. haftasında öncelikle gebeliğin varlığı tespit edilmelidir. Gebelik testleri kan ve idrar üzerinden gerçekleştirilebilir. Klinik uygulamaların gösterdiği üzere erken dönem gebelik tespitinde en etkili yöntem kandan alınan beta HCG gebelik testidir. Ovulasyon (yumurtlama) sürecinin ardından kan içerisindeki gebelik hormonu düzeyi 1-2 hafta içinde artış gösterecektir. Kan testleri hCG (Human Chorionic Gonadotropin) değerini minimumda 1-2 miU/mL olarak saptarken idrar testleri ise bu değerin en az 20 ile 50 miU/mL arası olduğunu belirler. Bu sebeple bu dönemde idrar testi ile gebeliği saptamak mümkün olmayabilir ancak kan testleri pozitif sonuç verebilir. Eğer bir hastanın adet gecikmesi beklenen tarihten daha az bir süre ise ve özellikle teratojenik maddelerin kullanılması öncesinde gebeliğin olmadığının kesinleştirilmesi gerekiyorsa serum testleri önerilir. Kanda veya idrarda hCG testi pozitif çıkan her kadının canlı bir rahim içi gebeliğe sahip olup olmadığı ve son adet tarihine uygunluğu ultrason ile kontrol edilmelidir.
Birçok anne adayı gebelik süresince yolculuk yapmanın güvenli olup olmadığını merak eder. Fakat sağlıklı bir gebelik döneminde uçakla seyahat etmek anne adayları için oldukça güvenlidir. Ancak bu dönemde sıkça rastlanan şişkinlik, mide bulantısı, kusma, aşırı uyku isteği ve halsizlik gibi belirtiler uzun süreli seyahatlerde anne adaylarının konforunu azaltabilir. Düşük riski olan ya da önceki gebeliklerinde düşük yaşamış olan kadınların seyahatten önce doktorlarıyla görüşmeleri önemlidir. Herhangi bir risk faktörü bulunmayan anne adaylarının 36. haftaya kadar havayolu ile seyahat etmesine izin verilirken 28. haftadan itibaren sağlıklı bir gebelik durumunda olan anne adayının “uçakla seyahate sakınca yoktur" ibaresini içeren bir raporla seyahat etme imkânı vardır.
Ultrasonda ilk olarak bebeğe ait olduğu tespit edilen yapı genellikle gebelik kesesidir. Gebelik kesesini görmek için kan Beta HCG seviyesinin 1000-3000 mIU/ml'ye çıkması gerekir. Bu da genellikle hamileliğin 5. veya 6. haftasında mümkün olur. Gebelik kesesi ultrasonla iki şekilde incelenir karından ve vajinal yolla. 5. haftada vajinal ultrason ile, 6. haftada ise karından görüntülenme sağlanabilir.
Hamile olmayan bir kadının Beta HCG hormon düzeyi 0-10 mIU/ml arasında bulunurken hamileliğin 4.haftasında bu değerlerin 5-426 mlU/ml arasında olması beklenir. Bu hesaplamalar anne adayının son regl tarihine dayanarak gerçekleştirilir.
18 yaşını geçmiş her kadın hamileliğini yasal olarak en fazla 10 haftaya kadar sonlandırabilme hakkına sahiptir. Ancak uzmanlar genellikle 4 haftalık gebelik sonlandırma işlemi olan kürtajı tavsiye etmez. Bunun nedeni 4. haftada gebelik kesesinin tam olarak oluşmamış olması ve fetüsün son derece küçük olup ultrasonla tespit edilememesidir. Uzmanlar genellikle birkaç hafta daha beklemeyi önerir. Hamileliği sonlandırmak için en erken ve en güvenli dönem genellikle 5.haftadan sonradır. Bu süreçte doktor görüşü almak en doğru karar olacaktır.
Bu aşamada bebeğin aslında bir embriyo olduğunu belirtmek gerekir. Embriyo sperm ve yumurtanın birleşmesi ile oluşur ve ilk başta zigot adını alırken büyüme ve gelişim gösterdikçe embriyo haline gelir. Dolayısıyla 4.haftada bebek henüz toplumun kabul ettiği anlamda bir bebek değildir.
Bebeklerin kalbi 4. haftadan itibaren oluşmaya başlar ancak bu dönemde kalp atışları henüz duyulmaz.
Bebek dört haftalık olduğunda boyu yaklaşık olarak 1-2 mm'dir. Bu aşamada embriyonuz bir pirinç tanesi büyüklüğündedir ve ancak mikroskop altında gözlemlenebilir.
4 haftalık hamilelik evresinde bazı kadınlar hafif karın ağrısı deneyimleyebilir. Bu durum genellikle rahmin genişlemesi ve vücudunuzun yeni duruma uyum sağlaması sonucu meydana gelir. Ancak eğer ağrınız çok şiddetli ise ya da başka endişe verici belirtilerle birlikte varsa sağlık uzmanına başvurmanız gerekir.
Mide bulantısı 4 haftalık hamilelik esnasında sıklıkla görülen bir belirtidir. Bu durum günün herhangi bir saatinde ortaya çıkabilir ve şiddeti kişiye göre değişkenlik gösterebilir.
Genellikle hamileliğin dört haftalık aşamasında belirti ve semptomların hissedilmesi oldukça zordur. Bununla birlikte bazı kadınlar hafif kasık ağrısı, mide bulantısı ya da yorgunluk gibi erken hamilelik belirtilerini yaşayabilir. Her bireyin deneyiminin kendine özgü olduğu göz önüne alındığında belirti veya semptom olmasa dahi doktorunuza başvurmanız önemlidir.