9 Haftalık Gebelik

8. Hafta10. Hafta

 

Her geçen gün yeni bir gelişmeyle karşılaştığınız 9.haftada minik yavrunuz da sizi şaşırtacak hızda büyümeye devam ediyor. Bu blog yazısında 9 haftalık gebelik sürecinde neler olup bittiğini, bebeğinizin bu aşamada nasıl değişimler yaşadığını ve bu süreçte kendiniz için ne tür hazırlıklar yapmanız gerektiğini ele alacağız.

9 Haftalık Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Hamileyken 9. haftaya geldiğinde birçok kadın hamileliğin bazı belirtilerini fark etmeye başlar. Bu belirtilerin herkes tarafından aynı şekilde hissedilmediği ve bazı kadınların bu belirtileri hafifçe hissettiği görülebilir. Kadının iki farklı hamilelik döneminde yaşadığı belirtiler bile çok değişken olabileceği için hamileliğin seyrinin belirtilere dayanarak yorumlanması doğru değildir. En sık rastlanan 9 haftalık gebelik belirtileri ise şöyledir:

• Ağızda kötü tat
• Beyaz vajinal akıntı
• Ciltte koyu renkte lekeler olarak bilinen hamilelik lekeleri
• Göğüslerde ağrı ve büyüme
• Hazımsızlık gibi sindirim sorunları
• Karında ve genelde vücutta şişkinlik ve gerginlik hissi
• Kasıklarda veya karında kramp
• Koku hassasiyeti ve daha önce hoşlandığınız kokulardan rahatsızlık duyma
• Kusma
• Ruh halinde sıkça değişiklikler
• Sabahları mide bulantısı
• Sık idrara çıkma ihtiyacı
• Yorgunluk ve baş dönmesi

9 Haftalık Gebelikte Annedeki Değişiklikler Nelerdir?

Hamilelik belirtilerinin birçoğunu tetikleyen Beta-HCG hormonu her 2-3 günde bir kendini iki katına çıkararak hamileliğin 9. haftasında doruk noktasına ulaşır. Bu durum henüz hamilelik belirtisi yaşamayan kadınların çoğunda belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olur. Özellikle sabah bulantısı pek çok kadını etkileyen 9 haftalık gebelikte annedeki değişiklikler arasındadır. Bulantı ve kusmayı hafifletmek için dışarıda yürüyüş yapmak, evi sıklıkla havalandırmak, az miktarda ama sık sık yemek yemek veya leblebi gibi kuru yiyecekleri tercih etmek gibi önlemler alınabilir. Kusmadan dolayı kaybedilen suyun hem bebeğe hem de anneye zarar vermemesi için bol miktarda su içilmelidir. Sürekli kusma nedeniyle hiç su içemeyen annelerin damarlarına serum takviyesi yapılması gerekebilir bu yüzden sağlık merkezlerine başvurulmalıdır.

Bunun yanında östrojen ve progesteron hormonlarının yükselmesi rahme giden kan akışını artırır. Bu hafta annelerde ani öfke patlamaları ve üzgün hissetme gibi duygusal değişiklikler yaşanabilir. Gebeliğin 9. haftasında bir başka belirti göğüslerin büyümesidir. Hassasiyet ve gerginlik nedeniyle büyüyen göğüsler ağrıya sebep olabilir. Rahatsızlığı hafifletmek için sütyen kullanmak göğüs ağırlığını azaltmada yardımcı olabilir. Hamile kadınlarda vajinal akıntı artışı normaldir ancak sarı veya yeşil gibi renklerde, kötü kokulu, genital bölgede kaşıntı veya tahriş eşlik ediyorsa vajinal enfeksiyon belirtisi olabilir ve bu durumda sağlık kuruluşlarına başvurulmalıdır.

9 Haftalık Hamilelikte Bebek Gelişimi

Bebeğinizin boyu hamileliğin 9. haftasında yaklaşık 22-25 mm olup 9 haftalık bebek görüntüsü bir kiraz büyüklüğündedir ve ağırlığı yaklaşık olarak 2,5-3 gramdır.

Bu hafta bebeğiniz minik kaslarını oluşturmaya başlar ama o küçük yumrukları hissetmek için en az 1 ya da 2 ay daha beklemeniz gerekecek.

Bebeğinizin kalp atışlarını duymak için çok erken olmasa da henüz herhangi bir tekme hissetmek için hala çok erken. Ancak bu haftaki doktor randevunuzda fetal kalp aktivitesi doppler cihazı ile dinlenebilir!

Bebeğinizin omurga kuyruğu neredeyse tamamen kaybolmuştur ve artık daha çok minik bir insan gibi görünür.

Göz kapaklarıyla korunan gözler küçük bir ağız ve dil ile bebeğinizin yüzü şimdi daha tanınabilir hale gelmiştir. El ve ayakların gelişimi hızla devam ederken parmaklar henüz oluşmamıştır. Ayrıca büyük iç organlar olan kalp, beyin, akciğerler, böbrekler ve bağırsaklar da gelişmeye başlamıştır. Kemik yapısı hızla oluşurken diş tomurcukları alt ve üst çenelerde süt dişleri oluşturacak şekilde dönüşmeye başlar. Dört odacıklı kalp yapısı da bu haftada oluşmuştur. Kalp atışlarının netliği önceki muayenelerle karşılaştırıldığında belirgin bir şekilde artar.

Bebek henüz çok küçük olsa da 9 haftalık bebek ultrason görüntüsü takibindeki değişimlerin oldukça farklı olduğunu ve bir bebek profilini andırdığını görmek mümkün. Ancak anne karnındaki büyüme hala belirgin değildir. Bebeğin cinsiyeti henüz net değildir. Çünkü üreme organları henüz yeterince gelişmemiştir ve bebeğin boyutları bu aşamada cinsiyet tespitine izin vermez. 12. haftada uygun pozisyonda olan bebekte vajinal ultrason ile cinsiyet belirlenebilir ancak daha az hata payı için 16.haftadan sonra cinsiyet tespiti yapılması tavsiye edilir.

 

 

9 haftalık olan 1. trimester sürecinde bebeğiniz yavaş yavaş büyümeye devam eder. Embriyo olarak adlandırılan çocuğunuzun fetüs haline dönüşmesine sayılı günler kala geçirdiği değişimleri merak ediyorsanız işte 9 haftalık bebeğin organ ve sistem gelişim süreci:

• Sinir Sistemi: Bebeğinizin beyin ve omurilik gelişimi hızla sürmekte ancak organlarla beyin arasındaki bilgi transferi henüz tam anlamıyla gerçekleşmemiştir. Beynin sisteme ve organlara tam kontrolü henüz sağlanmamıştır.
• Dolaşım Sistemi: Bu aşamaya kadar bebeğinizin kan ihtiyacı yolk kesesi tarafından karşılanıyordu. Yolk kesesi hipoblast hücreleri tarafından oluşturulan ve embriyoya bağlı bir yapıdır. Bu kesenin amniyotik kesesiyle birlikte oluştuğunu ve bebeğinizin yaşamsal ihtiyaçlarını karşıladığını belirtmek önemli.

9. hafta ile birlikte kemik iliği, dalak ve karaciğerin gelişimi nedeniyle bu gereksinim artık bebeğinizin organları tarafından karşılanabilir. Kalbin gelişimi önceki hafta başlamıştı ve şimdi devam ediyor, kalpteki kan dolaşımını sağlayan kapakçıklar hamileliğin 9. haftasında oluşur.

• Sindirim Sistemi: Sindirim sistemine ait parçalar ve organlar evrimini sürdürür. Bebeğin bağırsakları uzamaya devam eder. Gelecekte sindirim atıklarını bedenden çıkarmak için kullanılacak olan anüs yapısı oluşturmaya başlar.
• Solunum Sistemi: Akciğerlerin oluşumu daha önce başlamıştı. Bu hafta ise solunum işlevini yerine getirecek yapıların bir tanesi olan diyafram oluşur. Solunum sisteminin ilk organı olan burun yeterince belirgin hale gelir ki bu profil görünümünden ayırt edilebilir, burun ucunda ve burun deliklerinde gelişme sürer.
• Destek ve Hareket Sistemi: Hamileliğin 9. haftasıyla beraber bebeğin kıkırdak destek ve hareket sistemi aşama aşama kemikleşmeye başlar. Bu kemikleşme ilk olarak kafatasında gözlenebilir. Kol ve bacak gibi vücut parçalarının evrimi devam ederken ucunda dokunma bölgesi ve benzersiz parmak izleri bulunan küçük parmaklar da bu hafta uzamaya başlar. El ve ayak parmaklarının oluştuğunu ancak perdeli olduğunu belirtebiliriz. Diş kökleri de bu hafta itibariyle oluşmaya başlar.
• Boşaltım Sistemi: Henüz böbreklerin varlığından bahsetmek mümkün değil. Ancak gelecekte kanı süzerek idrar oluşturacak olan boşaltım sisteminin temelleri atılır. Hücreler birleşip boşaltım sistemi organlarına ait doku temellerini oluştururlar.
• Üreme Sistemi: Hamileliğinizi öğrendiğinizde bebeğinizin cinsiyetini merak etmeye başlarsınız. Sağlık durumunun iyi olması sizin tek dileğiniz olsa da bu konuyu zihninizde taşırsınız. Ancak bebeğinizin daha fazla zamana ihtiyacı var. Üreme organları dokusal düzeyde gelişmeye başlasa da dış genital organlar henüz yeterince belirgin değildir.
• Endokrin Sistem: İnsan bedeninde birçok hormon ve salgı bezi mevcuttur. 9 haftalık gebelik sürecinizde, tiroit bezinin gelişimine bu noktadan itibaren başlar. Tiroit bezleri metabolik etkinliklerin düzenlenmesinden sorumlu olup dil kökünden çıkarak bebeğinizin boynuna doğru genişler.

 

 

Duyusal organlar ve bunların gelişimi bebeklerin beyin evrimine paralel olarak ilerler. Zira duyusal organlar beyin tarafından yönetilir. Duyu organları oluşumu yavaşça gerçekleşmeye başlasa da henüz görevlerini tam anlamıyla yerine getiremez. Beynin gelişiminin son haftalara kadar devam edeceği göz önüne alındığında 9. haftada tam bir algılama durumundan bahsetmek doğru olmayacaktır. Bu hafta duyu organlarındaki değişiklikler ise şöyledir:

• Göz ve Görme Duyusu: Bu dönemde bebeğinizin göz kapakları oluşmaya başlar. Gözler iki çukurda şekillenmeye başlar ancak hâlâ görme yeteneği kazanacak yapıya sahip değildir. Ayrıca şimdilik başın her iki yanında ve normal konumundan çok uzaktadır. Zamanla yüzün doğru yerine ilerlemeye başlayacaktır. Göz kasları hâlâ olgunlaşmamış durumdadır.
• Kulak ve İşitme Duyusu: Hamile olduğunuzu öğrenir öğrenmez, bebeğinizle sessizce konuştuğunuzu tahmin ediyoruz. Bu bebeğinizle bağ kurma yöntemi son derece normal olsa da henüz sizi duyabilecek kadar işitme yeteneği gelişmemiştir. Şu anda sadece küçük kulakları bulunmaktadır.
• Deri ve Dokunma Duyusu: Bebeğinizin belki de ilk gelişen hissi dokunmadır. Çünkü diğer organlardan daha erken bir zamanda derisinin gelişimini tamamlar ve yavaşça insan formunu almaya başlar. Bu nedenle amniyotik sıvı içinde yavaşça çevresini hissetmeye başlar. Gelecek dönemlerde sizin dokunuşlarınızın yarattığı basıncı bile algılayacak.
• Dil ve Tat Alma Duyusu: Dil bölgesinin olduğu ağız boşluğu yavaşça şekillenmeye ve hatta belirginleşmeye başlamıştır. Ancak şimdilik ağzını hareket ettiremez ve çevresindeki sıvının tadını alamaz. Becerilerini önümüzdeki haftalarda geliştirecektir. Ayrıca 9. haftada bebek diş köklerinin oluşum sürecine başlar.
• Burun ve Koku Alma: Bebeğin burnu artık profilden bakıldığında belirginleşmeye başlamıştır. Ancak koku algısını sağlayan duyu hücreleri henüz işlevini yerine getirecek kadar olgunlaşmamıştır.

9 Haftalık Bebek Hareketleri Nasıldır?

9 haftalık hamilelik sürecinde bebek küçük hareketlere başlamıştır. Fakat annenin bu hareketleri hissetmesi genellikle mümkün olmaz.

Anne rahmindeki 9 haftalık bebek belirli derecede hareket edebilme yeteneği kazanmıştır ve rahim içinde hareket etmeye başlamıştır. Beyin ve sinir sistemi bağlantısı kurulmuş olduğundan ve kas gelişimi büyük ölçüde tamamlanmış olduğundan bebek özellikle kol ve el hareketlerinde önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Ancak bebeğin anne rahminde yaptığı bu hafif hareketler anne adayları tarafından henüz hissedilemez. Bebek hareketlerinin algılanabilmesi genellikle ilk trimester boyunca gerçekleşir. İlk kez hamile olanlar veya fazla kilolu olan annelerde hareketlerin hissedilmesi biraz daha gecikebilir. Doktorunuz ultrason incelemelerinde herhangi bir problem görmediği sürece hareketlerin hissetmeye başlamasının gecikmesi endişe yaratmayacaktır.

 

Anne Adayları 9. Hafta Gebelikte Ne Yemeli?

Bebeğinizin sağlıklı büyümesi ve rahat bir gebelik için dokuz haftalık gebelik sürecinde beslenme alışkanlıklarınızın önemi büyüktür. Hamilelik sürecinde tükettiğiniz her şey ya plasenta aracılığıyla bebeğinize ulaşır ya da vücudunuzda depolanır. Bu nedenle 9 haftalık hamilelikte doğru beslenme esastır. Aşağıdaki bilgiler bu dönemde size yardımcı olabilir: Düzenli ve dengeli beslenme hem sizin hem de bebeğinizin sağlıklı gelişimi için kritiktir. Uzun ömürlü, katkı maddesi içeren paketlenmiş ürünlerden kaçınmalısınız.

İşlenmiş et ürünlerinden kaçınmalı ve hazır çorbalar ile asitli içeceklerin tüketimini durdurmalısınız. Bu dönemde kalsiyum ihtiyacınız artmakta olup bu nedenle kalsiyum ve protein açısından zengin gıdaların tüketimine önem vermelisiniz. Süt, peynir, yoğurt ve kefir bu besinler arasında sayılabilir. Kilo alımını kontrol altında tutabilmek için diyet ya da detoks uygulamalarından kaçınmanız önerilir. Dengeli ve yeterli bir beslenme şekli benimserseniz hem sağlıklı bir hamilelik süreci geçirebilir hem de kilo alımınızı dengeleyebilirsiniz. Örneğin öğle yemeği olarak sebze tükettiyseniz akşam yemeğinde et grubundan bir besin tercih etmek daha uygun olabilir. Ayrıca aralıklı öğünlerde meyve, ceviz, fındık gibi besin değeri yüksek gıdaları da dahil edebilirsiniz. Peki 9. haftada gebelikte başka nelere dikkat etmelisiniz? İşte bazı ipuçları:

• Protein ve demir içeren yiyecekler beyin, diş, kas ve kemik gelişimi için hayati öneme sahiptir. Bu süre zarfında düzenli bir şekilde et, yumurta ve bakliyat tüketin.
• Kalsiyum ihtiyacınız arttığı için günlük olarak 1000-1500 mg kalsiyum içeren gıdalar tüketmeye özen gösterin. Bunu sağlamak için süt, peynir, yoğurt veya kefir tüketiminizi artırabilirsiniz.
• Sağlıklı bir bağışıklık sistemini korumak için sebze, meyve ve tahıl içeren gıdaları günlük beslenmenize dahil etmeyi unutmayın.
• Her gün yeterince C vitamini, kalsiyum, folik asit ve lifli gıdalar tüketmek önemlidir.
• Günlük gereksinim duyulan mineral ve vitamin miktarlarına dikkat edin. Özellikle 9. hafta gebelikte B6 vitamini ihtiyacınızı karşılamak için domates, orkinos, kümes hayvanları, kuru erik, muz ve avokado tüketebilirsiniz.

9. Hafta Gebelikte Kaçınılması Gereken Besinler

Gebeliğin 9 haftası ve tüm gebelik boyunca kaçınmanız gereken besinler aşağıdaki gibidir:

• İşlem görmüş et ürünleri
• Çiğ etler
• Dondurulmuş et ürünleri
• Çiğ deniz ürünleri
• Suşi
• Pastörize edilmemiş süt ürünleri
• Yarı pişmiş veya çiğ yumurtalar
• Hazır salatalar
• Soğuk ya da saklanmış barbekü mahsulleri
• Pastalar/kekler için kullanılan hazır krema ve soslar
• Hazır yemekler ve ısıtılmış gıdalar

Hamileliğin 9. Haftası D Vitamini Takviyesinin Önemi

D vitamini sağlıklı bir hamilelik diyetinde büyük öneme sahip olup bebeğinizin gelişimi ve kemik yapısı için hayati öneme sahiptir. Kalsiyum ve fosfat dengesini korurken aynı zamanda bebeğinizde D vitamini eksikliğini de engeller. Bu durum özellikle bebeğinizin ilk ayları için oldukça önemlidir. D vitamin takviyesinin en etkili yolu doğrudan güneşin UVB ışınlarına maruz kalmaktır. Yeterli miktarını almak için doktorunuza danışarak vitamin takviyelerine başvurabilirsiniz. Yağlı balıklar- somon gibi (haftada iki porsiyonu geçmeyiniz) ve yumurta, özellikle de sarısı, D vitamini miktarınızı arttırabilir.

Gebeliğin 9. Haftasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gebelik sürecinde günlük alışkanlıkların bebeğin gelişimine etkisi büyüktür. Hastalık durumunuz olmasa bile yaşamınızdaki rutinleri iki kişi için olan sorumlulukla gözden geçirmeniz gerekir. İşte tıbbi olarak tartışılabilir zararları olsa da hamilelik döneminde risk teşkil edebilecek ve doktorunuza danışmanız gereken bazı konular:

• Sauna, sıcak banyo ve kaplıcalar: Bebekler vücut sıcaklıklarını annelerinin kontrolünde tutar. Eğer sauna, sıcak banyo veya kaplıca gibi faktörler anne vücudunun sıcaklığını yükseltirse ve bu durum uzun süre devam ederse bebeğin gelişimi açısından zarar verici olabilir.
• Elektrikli battaniye: Elektrikli battaniye düşük seviye de olsa elektromanyetik alan oluşturur.

 

İpuçları

Hamileliğinizin 9. haftasında olduğunuz için ilk trimester sürecindesiniz. Bu süre zarfında bazı belirtiler günlük yaşamınızı karmaşık hale getirebilir. Bu nedenle hamilelik semptomlarını minimuma indirmek için bazı pratik ipuçlarına ihtiyacınız olması kaçınılmazdır.

• Bu evrede sindirim sorunları, mide yanması, bulantı ve gaz gibi sorunlar yaşayabilirsiniz. Bununla başa çıkmak için küçük porsiyonlar halinde ve sık sık yemeyi deneyebilirsiniz. Midenizi çok doldurmadığınız zaman bu rahatsızlıkların azaldığını göreceksiniz.
• Düzenli egzersiz yapmak da faydalı olacaktır. Spor ve egzersizler hayatın her aşamasında olduğu gibi hamilelik sırasında da sürdürülmesi gereken etkinliklerdir. Daha önce de belirtildiği gibi egzersizler hamilelikte kilo alımını kontrol etmek kadar vücuttaki değişimlere bağlı olarak karın ve sırt bölgelerinde meydana gelebilecek ağrıların hafiflemesi için de önemlidir. Kas ve iskelet sisteminizin güçlü olması doğum sırasında size yardımcı olacaktır.
• Birçok kişi için mide yanması hamileliğin ilk belirtileri arasında ikinci ay civarında başlar. Baharatlı ve yağlı yiyeceklerden kaçmak işe yaramıyorsa antiasit kullanmayı düşünebilirsiniz. Ayrıca diyetinizden turunçgiller ve domatesi çıkarmayı deneyebilir ve yemekten sonra dört saat süresince yatmamaya çalışabilir, rahatsızsanız daha dik bir pozisyonda uyumayı düşünebilirsiniz.
• Noninvaziv prenatal test (NIPT) olarak bilinen ve birçok hamile kadın tarafından tercih edilen bir kan testi üzerinde doktorunuzla görüşebilirsiniz. Bu test kromozomal bozuklukları tespit etme yeteneğine sahiptir. Ancak bebeğinizin sağlığına dair daha net bilgiler veren ancak invaziv olan amniyosentez veya CVS'den farklı olduğunu unutmayın; bu test yalnızca belirli durumların oluşma ihtimallerini gösterir. Eğer 35 yaşında veya daha büyükseniz ya da aile geçmişinizde genetik hastalıklar varsa, sadece NIPT'yi değil aynı zamanda 10 ile 13 haftalar arasında yapılan koryon villus örnekleme (CVS) ve genellikle 15. ile 20. haftalar arasında uygulanan amniyosentezi de düşünmelisiniz.
• Kabızlık hamilelikte konuşmak istenmeyen bir durumdur. Hamile vücuda yardımcı olan birçok takviye (doğum öncesi vitaminler, kalsiyum ve demir takviyeleri gibi) aynı zamanda kabızlığa sebep olabilir. Bu yüzden takviyeler hakkında doktorunuzla konuşmanız önemlidir. Ayrıca her gün düzenli egzersiz (hızlı yürüyüş, yoga veya yüzme gibi) ile kabızlık sorunu çözülebilir.
• Göğüs hassasiyeti hafif ağrıdan dolgunluk hissine ve keskin ağrılara kadar değişen semptomlarla hamile kadınlar arasında oldukça yaygındır. Ancak bu durumun bir sebebi vardır: Vücudunuz yağ depoluyor ve bölgeye kan akışını artırıyor ki bu emzirmeye hazırlanmanızda yardımcı olur. Ağrınız azalana kadar (genellikle ikinci veya üçüncü trimesterde) göğüslerinize bir havlu içinde buz torbası uygulayabilirsiniz. Eğer ısının rahatlatıcı etkisini tercih ediyorsanız ılık (ama sıcak olmayan) bir duş alabilirsiniz.

9 Haftalık Gebelikte Kontrol Listesi

Hamileliğin 9 haftası henüz erken bir dönemdir. Bu dönemde bel çevreniz kalınlaşmaya başlar. Bu nedenle vücudunuzda çatlak oluşumunu önlemek adına hamilelere uygun içeriğe sahip çatlak kremi kullanmaya başlamalısınız. Bu hafta itibariyle göğüslerinizde de belirgin değişimler yaşanır. Bu nedenle göğüs ve göğüs ucu bakımına da önem vermelisiniz.

 

KAYNAK: https://www.whattoexpect.com/pregnancy/week-by-week/week-9.aspx

SIK SORULAN SORULAR