Kansızlık belirtileri genellikle solgun cilt, saç dökülmesi, yorgunluk, unutkanlık ve baÅŸ dönmesi ÅŸeklindedir. Bu eksiklik vücuttaki birçok sistemi birden etkileyebilir. ÇeÅŸitli hastalıklar ve demir eksikliÄŸi gibi nedenlerle yaÅŸanan bu durum kısa sürede tedavi edilmelidir. Peki kansızlık belirtileri nelerdir? Nasıl teÅŸhis edilir?
Tıp literatüründe anemi olarak adlandırılan kansızlık, kandaki alyuvarların ve içerisindeki hemoglobin (Hg) molekülünün azalmasıdır. Bu molekülün kadınlarda 12gr/dl ve erkeklerde 13gr/dl’den düÅŸük olması demir eksikliÄŸi ve kansızlık belirtileri olarak tanımlanır. Peki anemi neden olur?
“Kansızlık neden olur?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir: DoÄŸumsal nedenlerden kaynaklanmayan ve eriÅŸkinlik döneminde ortaya çıkan anemi folik asit eksikliÄŸi, demir eksikliÄŸi ve B12 eksikliÄŸi nedeniyle yaÅŸanır. Bunun yanında iç kanama ve travma gibi nedenlerle yaÅŸanan kan kayıpları da anemiye neden olabilir. DoÄŸumsal olarak geliÅŸen anemiler de genetik faktörlere dayanır. Ayrıca kronik hastalıklar da aneminin nedenleri arasındadır.
Kansızlık nedenleri morfolojik ya da etyopatogeneze yani oluÅŸum nedenlerine göre belirlenir. Bu doÄŸrultuda anemi eksikliÄŸi belirtileri;
Anemi belirtileri, hastanın yaşına, saÄŸlık durumuna ve anemi geliÅŸim hızına göre deÄŸiÅŸir. BaÅŸlıca belirtiler ÅŸöyledir:
Adet döneminde kansızlık belirtileri ise yorgunluk hissinin artması, kiÅŸinin güçsüz hissetmesi, hareket etmede zorlanma, regl döngüsünde uzama, kanamada büyük pıhtılar, sık sık ped deÄŸiÅŸimidir.
Demir eksikliÄŸi yaÅŸayan bebek; iÅŸtahsız, huzursuz, çok uyuyan ya da uykusuzluk çeken bir bebektir. Bebeklerde kansızlık belirtileri durumunda bebekte büyüme ve geliÅŸme problemleri de yaÅŸanır. Bunun yanında hemoglobinin aşırı düÅŸmesi durumunda bebeÄŸin cilt renginde solma da gözlemlenir. Bu cilt solgunluÄŸunun anlaşılması için bebeÄŸin göz kapaklarının içine, avuç içlerine, ağız mukozasına ve tırnak yataklarına bakmak yeterlidir.
Çocuklarda kansızlık belirtileri ise çocuÄŸun iÅŸtahının kum, toprak gibi garip ÅŸeylere karşı oluÅŸmasına neden olabilir. Bunun yanında çocukta zeka geriliÄŸinin yaÅŸanmasına, davranış bozukluÄŸuna da sebebiyet verebilir.
Vücutta kansızlık belirtileri hamilelik dönemini etkileyebilir. Hamilelikte kansızlık belirtileri genel olarak ÅŸöyledir:
Anemi hastalığı tedavisi için doÄŸru tanının konulması önemlidir. Anemi birçok sisteme etki eden bir durum olduÄŸundan kiÅŸiye detaylı muayene uygulanır, çeÅŸitli görüntüleme ve laboratuvar testleri yapılır. Bu hususta hemogram (tam kan sayımı), folik asit, periferik yayma, B12 vitamini testi, retikulosit, ferritin, serum demiri testleri istenebilir. Görüntüleme testlerinden de endoskopik tetkikler ve karın ultrasonografisi tercih edilir.
Kansızlık belirtileri ve tedavisi nedene yöneliktir. Aneminin kronik nedenlerinden biri demir eksikliÄŸidir. Bu nedenle ilk olarak demir tedavisi baÅŸlatılır. Ancak bu kiÅŸinin kan deÄŸerleri ile yakından ilgilidir. Yine kiÅŸinin kan deÄŸerlerine göre çinko, B12 ve folik asit de kansızlık tedavisi sürecine eklenebilir. Bunun yanında kiÅŸinin hemoglobin düzeyine bakılarak glukonat, demir sülfat ve fumarat kullanılabilir. Tedavi sürecinde kullanılan demir ilaçlarının aç karnına alınması önemlidir.
“Kansızlık belirtileri nelerdir neden olur?” sorusu kadar kansızlığa neyin iyi geldiÄŸi de merak edilir. Anemi kansızlık belirtileri görülen kiÅŸilerde durum kronik olarak demir eksikliÄŸinden kaynaklandığından ilk olarak demir eksikliÄŸi giderilmelidir. Kansızlık belirtileri saç dökülmesi ÅŸeklindeyse bu süreçte mutlaka bir uzman önerisi ile dökülmeye iyi gelecek takviye alınmalıdır. Doktor tarafından uygulanan anemi tedavisi beslenme ile de mutlaka desteklenmelidir. Bu nedenle demir yönünden zengin olan kırmızı et, kuru baklagiller, kuru üzüm, kuru incir, kuru erik, hurma, tahin, pekmez, hindi, tavuk, yeÅŸilbiber, taze bezelye, fasulye, börülce, taze meyveler, soya fasulyesi, tofu, somon, ton balığı, badem, ceviz, fındık, yumurta ve yeÅŸil yapraklı sebzeler beslenme rutinine dahil edilmelidir.