Epilepsi Nedir? Epilepsi Belirtileri Nelerdir?

 

“Epilepsi nedir?” sorusu konu nörolojik hastalıklar olduğunda merak edilen konular arasında. Halk arasında sara olarak da adlandırılan bu hastalık nörolojik hastalıklar arasında 4. sırada ve nöbetler halinde seyreden bir ilerleyişe sahip. Beyin hücrelerinde yaşanan anormal elektrik aktiviteden kaynaklanan sara hastalığında kişinin beyin aktivitesinde geçici olarak bozulma yaşanır. Epilepsi hastalarının davranışları kısa süreli nöbet süreleri ile karakterizedir ve bu hastalığın dünya genelinde yaşanma sıklığı %1’dir. Peki epilepsi nedir, belirtileri nelerdir? İşte bu soruların yanıtı ve bilinmesi gerekenler:

Epilepsi Hastalığı Nedir?

Epilepsi, genellikle gelişigüzel nöbetler halinde oluşur. Farklı nedenlere bağlı olarak gelişen sara hastalığı tekrar eder. Beyindeki nöron grubunda anormal elektrik aktivitesine bağlı olarak oluşan bu nörolojik rahatsızlık sırasında hastanın beyin fonksiyonlarında geçici bozulmalara yaşanır. Nöbet anında belirtiler genellikle belirsiz olsa da vücut hareketleri beyin fonksiyonlarının bozulması nedeniyle kontrol dışıdır. Bu nöbetler genellikle 30 saniye ile 2 dakika gibi bir aralıkta sürer. Ancak bazı hastalar 5 dakikadan daha uzun süren nöbetler geçirebilir.

Epilepsi Hastalığı Neden Olur?

“Epilepsi neden olur?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Bu hastalık birçok nedenden kaynaklanabilir ve her yaştan insanı etkileyebilir. Ancak genellikle çocukluk döneminde başlar. Epilepsi nöbetini tetikleyen nedenler ise beyni etkileyen her türlü hastalıktır. Kişinin nöbet geçirmesine neden olabilecek durumlar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Anne karnında enfeksiyon geçirilmesi,
• Alzheimer hastalığı,
• Çocukluk dönemi nöbetleri,
• Doğum anında bebeğin oksijensiz kalması,
• Gelişimsel beyin malformasyonları,
• Genetik ve metabolik rahatsızlıklar,
• Kafa travmaları,
• Menenjit,
• Tümörler.

Epilepsi Belirtileri Nedir?

Epilepsi nöbetleri, kişinin beyninde fonksiyon bozukluğundan kaynaklıdır ve bu bölgenin işlevine göre yarattığı belirtiler farklılık gösterebilir. Epilepsi belirtileri genel olarak şöyledir:

• Hızlı göz kırpma,
• Kol ve bacaklarda kontrol edilemeyen hareketler,
• Anksiyete, dejavu ya da korku gibi psikolojik belirtiler,
• Sabit bir noktaya bakma,
• Başı seri şekilde sallama,
• Şuur kaybı yaşama,
• Vücutta ani kasılmaların olması.

Epilepsi Nöbet Öncesi Belirtileri Nedir?

Nöbet beynin küçük bir bölgesinde başladığında bu durum başlangıçta belirtiler verebilir ve bu duruma aura adı verilir. Bu belirtiler ise ani korku hissi, görme veya duymada değişiklik, kötü kokular alma, midede baskı hissi ya da bulantı ve uyuşma şeklinde yaşanabilir.

Epilepsi Çeşitleri Nelerdir?

Epilepsi nöbeti farklı şekillerde görülebilir. İşte epilepsi çeşitleri:

Basit Parsiyel Nöbet

Bu nöbette bilinç açıktır. Yaşanan belirtiler ise nöbetin kaynaklandığı beyin bölgesine göre farklılık gösterir. Nöbet temporal lobdan kaynaklanıyorsa kişide ani korku, yaşanmış bir durumu olmamış gibi hissetme, kötü kokular alma ve huzursuzluk şeklinde belirtiler yaşanır. Frontal lobdan kaynaklanan nöbetlerde kişinin hareketlerinde sorunlar görülür. Nöbet parietal lobdan kaynaklanıyorsa kişi geçici uyuşukluk belirtileri sergiler. Oksipital lobdan kaynaklanan nöbetlerde ise kişi değişik renkler görür ve görmenin yarısını etkileyen flaş benzeri ışıklar görür.

Jeneralize Nöbet

Bu nöbetler beynin tümüne yayılır ve sara nöbeti olarak bilinir. Nöbet sırasında kişi kaskatıdır ve yere düştükten sonra vücudundaki tüm kaslar kasılıp gevşer. Nöbet anında yaşanan şiddetli hareketler ise kişinin kontrolü dışındadır.

Kompleks Parsiyel Nöbet

Bu durumda hastada basit parsiyel nöbet ve bilinç etkilenmesi yaşanır. Kişide şaşkın bakma, çiğneme, yutkunma ve yalanma gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bazı durumlarda kişi etrafta dolaşabilir ve hasta kendine geldiğinde de yaşananları hatırlamayabilir.

Epilepsi Evreleri Nelerdir?

Sara hastalığının diğer adı epilepsidir ve bu durum evreler halindedir. Bazı kişiler bu rahatsızlığı yaşamadan önce bazı belirtiler hissedebilir. Kişinin yaşadığı nöbet beynin küçük bir bölümünden kaynaklı yaşanıyorsa nöbet öncesinde belirtiler gözlemlenir. Bu belirtiler genel olarak uyuşma, işitme ve görme kaybı, kötü koku alma, duygu durum değişimi ve mide bulantısı şeklindedir.

Epilepsi Tanısı Nasıl Konur?

Sara hastalığı tedavisi sürecinin başlaması için doğru tanı önemlidir. Bu nedenle kişinin yaşadığı nöbet doğru tarif edilmelidir. Bu aşamada hastalık bir nörolog tarafından takip edilir. Tanılama için de bilgisayarlı tomografi, EEG (Elektroensefalograi Testi), PET ve MR gibi tetkikler istenebilir.

Epilepsi Tedavi Yöntemleri Nelerdir? Epilepsi Hastalığı Nasıl Geçer?

Epilepsi tedavileri, multidisipliner bir yaklaşımla konusunda uzman nörolog, radyolog, nöropsikolog, psikiyatrist, nükleer tıp uzmanı ve beyin cerrahı ile birlikte değerlendirilir. Bu süreçte de hastaya özel bir tedavi süreci planlanır. Tedaviye direnç gösteren durumlarda da cerrahi tedavi değerlendirilir.

Epilepsi Krizi Geçiren Hastaya Yaklaşım Nasıl Olmalıdır?

Epilepsi ilk yardım aşaması önemlidir. Nöbet sırasında kişinin ağzına sert bir cisim yerleştirilmesi doğru bir müdahale değildir. Bu sert cisim nedeniyle hastanın dişleri kırılabilir ya da hastanın boğazı tıkanabilir ve nefes alması güçleşebilir. Bu sebeple hasta nöbet sırasında yan yatırılmalıdır. Böylelikle nöbet anında kusma yaşanır ya da salya salgılanırsa hastanın boğulması önlenir. Bunun yanında hastanın başını korumak için destek ya da yastık konulmalıdır. Ayrıca çevrede hastaya zarar verebilecek eşyalar alınmalı ve hasta gözlük takıyorsa mutlaka çıkarılmalıdır. Nöbet geçiren kişinin etrafının boş olması da rahat nefes alması adına önemlidir. Hastada kemer, başörtüsü ve kravat varsa mutlaka gevşetilmelidir. Hastaya nöbet anında su içirilmemelidir. Bu hastanın boğulmasına neden olabilir. Peki sara hastalığı bulaşıcı mı? Bu hastalık bulaşıcı değildir. Doğuştan gelen ya da sonradan gelişen etmenler nedeniyle yaşanır.

Epilepsi Hastaları Gebe Kalabilir mi?

Uzman görüşü ile süreci yönetmek için anne adaylarının hamilelik öncesinde mutlaka doktoruyla görüşmesi gerekir. Bu süreçte, yaşanan durumu nasıl yönetmesi gerektiğini değerlendirerek hamilelik öncesi ve hamilelik döneminde uygulanması gereken tedavi değişiklikleri doktorla birlikte gözden geçirilmeli. Bu değerlendirmede hamilelik öncesi dönemde sık sık epilepsi nöbeti geçirilmesi halinde yaşanan nöbetleri daha iyi kontrol edene kadar hamilelik tavsiye edilmez. Konu hakkında daha detaylı bilgi için "Epilepsi Hastaları Gebe Kalabilir mi?" başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.