Yeşil çay oksitlenmeye maruz kalmamış yapraklardan elde edilen ve minimum işlem görerek hazırlanan bir çay çeşididir. Yeşil çayın sağlık üzerindeki en belirgin etkisi kan basıncını düzgünleştirmesi ve kanser riskini azaltmasıdır. Yüksek antioksidan ve polifenol içeriği sayesinde geleneksel Çin ve Hint tıbbında yüzyıllardır kanama kontrolünden yara iyileştirme, sindirim yardımına, kalp ve zihinsel sağlık iyileştirmeye, vücut ısısının düzenlenmesine kadar geniş bir yelpazede kullanılır. Yeşil çayın faydaları ve kullanımı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Yeşil çay Camellia sinensis bitkisinin yapraklarının buharla pişirildikten sonra tavada kızartılıp kurutulmasıyla elde edilen bir içecektir. Dünya çay üretimi yeşil çay, oolong çay ve siyah çay olmak üzere genellikle üç ana kategoriye ayrılır. Yeşil çay dünya çay tüketiminin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturur ve bu çay türü hasat edilen yaprakların genellikle kıvırma işlemi ile birlikte buharla kurutulması sonucunda hazırlanır. Özellikle Çin, Japonya ve diğer Asya ülkelerinde yaygın olarak tüketilen yeşil çayın popülerliği sağlık üzerindeki faydalarının bilimsel araştırmalarla ortaya konmuş olmasından dolayı her geçen gün artmaktadır.
Yeşil çayda C vitamini, riboflavin, niasin, folik asit, pantotenik asit gibi B vitaminleri, manganez, potasyum, magnezyum, florür gibi vitamin ve mineraller bulunur.
Sade ve limonlu yeşil çayın faydaları saymakla bitmez. Enfeksiyonlara karşı vücut direncini artırır, stresi hafifletir, bilişsel yetenekleri ve kemik sağlığını destekler. Ayrıca kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olur, tip 2 diyabetin kontrolünü kolaylaştırır, inme riskini azaltır, baş ağrısını giderir ve kilo verme sürecine katkıda bulunur. Bağışıklık sistemini güçlendiren yeşil çay, aynı zamanda antikanserojen özelliklere sahiptir. Yeşil çayın faydalarını genel olarak şu şekilde sıralayabiliriz:
Sağlıklı bir cilde sahip olmak için beslenmede dikkat etmeniz gereken diğer detayları öğrenmek için "Sağlıklı Bir Cilt için Tüketmeniz Gereken 18 Besin" başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Yeşil çayın ne zaman içileceği kişinin tercihlerine, yaşam tarzına ve sağlık durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ancak genel olarak sabahları yeşil çay tüketmek, gün boyunca enerji seviyenizi yükseltmeye yardımcı olabilir. Ayrıca içeriğinde bulunan kafein sayesinde zihinsel uyanıklığınızı artırabilir. Eğer kafeine karşı duyarlıysanız veya sabahları kafein ihtiyacınız düşükse, dikkatli olmanızda fayda var. Öğünler arasında yeşil çay tüketmek metabolizmanızı harekete geçirebilir ve açlık hissinizi bastırabilir. Ara öğün olarak yeşil çay, aşırı yemeyi engelleyerek tokluk hissini arttırabilir. Yeşil çayı egzersizden önce içmek fiziksel performansınızı yükseltebilir. Kafein içeriği enerji ve dayanıklılık sağlar. Yeşil çay, öğle ya da akşam yemeklerinden sonra içilebilir. Sindirim sistemini destekler. Ancak uykunuzu etkilememesi için akşam içimi erken saatlerde olmalıdır. Genellikle günlük kafein alımınıza dikkat ederek yeşil çay tüketmelisiniz. Çok fazla kafein almak sağlık sorunlarına neden olabilir. Yeşil çay, dengeli bir beslenme programının bir unsuru olarak kabul edilmelidir. Sadece yeşil çaya dayalı bir diyetten ziyade çeşitli besinleri içeren bir diyet seçmek önemlidir.
Yeşil çayın birçok faydasından yararlanmak için günde 2-3 fincan içilmesi önerilir. Ancak bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Öncelikle güvenilir ve kaliteli markaların yeşil çayları tercih edilmelidir. Açıkta satılan ve uzun süre beklemiş olan yeşil çaylar, yabancı madde karışma riski, nem artışı ve aflatoksin oluşumu gibi nedenlerle zararlı olabilir. Düşük kalitedeki yeşil çaylar da aşırı düzeyde florür içerebilir. Bu tür çayların düzenli tüketimi vücutta çeşitli olumsuz etkilerin ortaya çıkmasına yol açabilir. Güvendiğiniz markalardan alınan yeşil çayın doğru demleme süresine uygun olarak hazırlanması önemlidir.
Aşırı kaynatılmış yeşil çay, içindeki yaşamsal bileşenlere zarar verebilir ve bu nedenle beklendiği gibi olumlu sonuçlar görülemeyebilir. Bu yüzden çayın, suyu kaynamaya yaklaştığı anda 5 dakika boyunca demlenmesi idealdir. Paketlenmiş yeşil çayları da alabilirsiniz. İsterseniz içine limon, fesleğen veya nane gibi baharatlar ekleyerek de tüketebilirsiniz. Birtakım bitkisel çaylar soğuk algınlığına veya burun tıkanıklığına iyi gelirken, yeşil çay genellikle bu durumlarda ilk tercih edilenler arasında yer almaz. Eğer burun tıkanıklığınız anatomik sebeplerden dolayı meydana geliyorsa - örneğin burun eğriliği veya kemik deformasyonları - burun estetiği bir seçenek olabilir. Kapalı rinoplasti hakkında meraklı olan hastalar genellikle burundaki şekilsel bozukluklardan dolayı nefes alma, uyuma gibi sorunlar yaşayan kişiler olabilmektedir.
Belli başlı sağlık koşulları veya hassasiyetleri göz önünde bulundurulduğunda, yeşil çay tüketimi bazı durumlarda uygun olmayabilir.
Hamilelik sırasında yeşil çay tüketiminin dikkatli bir şekilde yapılması önemlidir. Yeşil çayın kafein ve diğer bileşenleri hamilelik süresince ve bebek sağlığında belirli etkiler oluşturabilir. Bu yüzden hamilelikte yeşil çay alırken aşağıdaki noktaları göz önünde bulundurmak gereklidir:
Kendi sağlığınız ve bebeğinizin sağlığı için, hamilelik sürecindeki herhangi bir beslenme düzeni değişikliği öncesinde doktorunuza danışmanız son derece önemlidir.
Yeşil çayının faydaları aşırı ve bilinçsiz tüketildiğinde zarara dönüşebilir. Aşırı tüketiminde yeşil çayın zararları ise şöyledir:
KAYNAK: https://www.webmd.com/diet/health-benefits-green-tea
Ilık suyla demlenen yeşil çayın daha fazla fayda sağladığı düşünülür. Çünkü kaynar su, yeşil çaydaki kateşinlerin etkinliğini azaltabilir. Öncelikle fincana yeşil çay yaprakları eklenir. Ardından, kaynamaya başlayan bir fincan suya yaklaşık bir çay kaşığı yaprak eklenir. Yeşil çayın demlemesi için yaklaşık 2-3 dakika beklenmelidir (5 dakikadan fazla demlememelisiniz). Çaydaki kateşinlerin tadını ve emilimini artırmak için birkaç damla limon ekleyebilirsiniz.
Günde en fazla üç fincan yeşil çay tüketilmelidir.
Yeşil çay, enfeksiyonlara karşı vücudun savunma yeteneğini artırması, stres seviyelerini düşürmesi, zihinsel sağlığı güçlendirmesi, kemikleri koruması, kolesterol seviyelerini düşürmesi ve tip 2 diyabetin kontrolünü sağlamasıyla bilinir. Ayrıca inme riskini azaltır, baş ağrısını hafifletir ve kilo kaybına destek olur. Tüm bunların yanında yeşil çay, bağışıklık sistemini güçlendirerek anti-kanser etkisi gösterir ve cilt sağlığını da koruyan güçlü antioksidanlar içerir.
Yeşil çay, termojenik özellikleri (kafeinin ötesindeki etkiler) sayesinde metabolizmayı hızlandırır ve yağ yakımını teşvik eder. Bu nedenle yeşil çay tüketimi, kilo vermek isteyenler için oldukça faydalıdır.
Evet, yeşil çayın içeriğindeki bazı bileşenlerin sakinleştirici bir etkisi bulunmaktadır. L-theanine adlı bir amino asit türü, doğal bir rahatlama hissi sağlar ve stresi azaltmaya yardımcı olur. Bununla birlikte, yeşil çayın aynı zamanda kafein içerdiğini de unutmamak gerekir. Kafein, bazı insanlarda uyarıcı etki yaratabilir. Bu nedenle, yeşil çayın sakinleştirici etkisi kişiye bağlı olarak değişebilir.
Bazı yeşil çaylar hala el ile toplanmakta ve elde toplanan bu çaylar genellikle daha az acı ve daha belirgin bir tat sunar. İklim ve toprak gibi faktörler de yeşil çayın tadını belirler. Yeşil çay türleri genellikle sencha, tencha ve matcha olarak kategorize edilir.
Yeşil çay ve siyah çay arasındaki temel fark, üretim süreçlerinde yatar. Siyah çay, rengini ve aromasını değiştiren bir fermantasyon sürecinden geçerken, yeşil çay işleme tabi tutulmaz ve doğal rengini korur.