LDL Kolesterol Nedir? LDL Kolesterol Yüksekliği Nedir?
LDL kolesterol yaygın olarak kötü kolesterol olarak bilinen düşük yoğunluklu lipoprotein anlamına gelir. Vücuttaki hücrelere yağ taşıyan bu tür kolesterol yüksek seviyelerde birikerek damar duvarlarında plak oluşumuna neden olabilir ve kalp hastalıklarının riskini artırabilir. Ancak LDL kolesterolün sadece kötü olduğunu söylemek belki de ona haksızlık etmek olabilir. Peki LDL kolesterolün bazı faydalı yanları da var mıdır? Bu yazıda LDL kolesterolün karmaşık yapısını ve sağlık üzerindeki etkilerini derinlemesine inceleyeceğiz.
LDL Kolesterol Nedir?
Low-density lipoprotein teriminin kısaltılmışı olan LDL kolesterol bilinen diğer adıyla düşük yoğunluklu lipoprotein, karaciğerde üretilen kolesterol ve trigliseridlerin kan dolaşımına taşınmasını kolaylaştırır. Ayrıca genel olarak kötü kolesterol olarak da adlandırılır. Sağlıklı bir bireyde LDL kolesterol seviyesinin ideal aralıklarda olması gerekir.
LDL Kolesterol Yüksekliği Nedir?
LDL kolesterol yüksekliği kan dolaşımındaki düşük yoğunluklu lipoprotein miktarının normalden fazla olması durumunu ifade eder. Enflamasyon, stres ya da herhangi bir hastalık gibi durumlar LDL kolesterol seviyesinin yükselmesine neden olabilir. Artan LDL kolesterol damar duvarlarında birikme eğilimindedir ve bu durum zaman içinde damarların daralmasına ve genel damar sağlığının bozulmasına yol açabilir.
Ateroskleroz Nedir?
Tıbbi literatürde ateroskleroz terimi LDL kolesterolün damarlarda birikerek plak oluşturması sürecini tanımlar. Ateroskleroz ile birlikte giderek daralan damarlar kanı organlara ve diğer damarlara tam kapasitede taşıyamaz hale gelir. Bu durumda hangi organa veya hücreye giden damarlarda plak oluşmuşsa o organlar ve hücreler tam olarak oksijen alamaz ve işlevlerini en iyi şekilde yerine getiremez.
Örneğin akciğerlere giden damarlarda plak oluşması nefes darlığı gibi sorunlara neden olabilirken kalp damarlarındaki plak oluşumu kalp krizi gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Eğer bir kadın hamileyken damar tıkanıklığına rastlanırsa bu durum hem annenin hem de bebeğin sağlığını kötü yönde etkileyebilir. Bu sebeple kan içerisindeki yüksek LDL kolesterol seviyesinin azaltılması gereklidir.
LDL Kolesterol Kaç Olmalı?
“LDL kolesterol nedir?” sorusunun kısaca yanıtlamak gerekirse LDL testi ile düzenli olarak kontrol edilen bir unsurdur. LDL kolesterolün 130 mg/dL'nin altında olması normal ve sağlık bakımından kabul edilebilir bir değeri ifade eder. Peki LDL kolesterol kaç olmalı? 130-160 mg/dL arası riskli, 160 mg/dL ve üzeri ise yüksek olarak kabul edilir. Alanında deneyimli doktor LDL kolesterolle birlikte diğer kan yağı parametrelerini de inceleyerek hasta için en uygun tedavi planını hazırlar. Eğer LDL kolesterol seviyesi yüksek veya daha fazla ise hemen bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
LDL Kolesterol Belirtileri Nelerdir?
LDL kolesterol kan içinde arttığında damarlarda birikme yapar ve hücrelerin oksijenlenmesini engeller. Hangi organ veya hücre grubuna kan gönderen damarlarda bu tür birikimler meydana gelirse o bölgelerde belirli belirtiler ortaya çıkabilir. Başlıca belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Nefes darlığı
- Kalp ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Bacak ağrısı
- Halsizlik ve yorgunluk hissi
- Baş dönmesi
- Solgun ten rengi
- Yüzde veya göz çevresinde görünen sarı yağ nodülleri
Yukarıdaki belirtiler görülüyorsa zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
LDL Kolesterol Nasıl Düşürülür?
Eğer kanınızda LDL kolesterol yüksekliği belirtileri varsa ilk adımınız uzman bir doktora başvurup uygun tedavi yöntemlerine hızlıca başlamak olmalıdır. Uzman doktor LDL kolesterol seviyenizin yüksekliğine göre ilaçla tedaviye karar verebilir. Bunun yanı sıra LDL kolesterolü azaltmak için şu hususlara dikkat etmek gereklidir:
- Beslenmenizde sebze, meyve lifleri, sağlıklı yağlar, vitaminler ve mineraller bol miktarda bulunan gıdaları tercih edin.
- Aşırı yağ içeren hayvansal ürünlerden kaçının.
- Günde ideal su miktarını tüketmeye özen gösterin.
- Aktif bir yaşam tarzı benimseyerek düzenli fiziksel aktivitelere katılın.
- Eğer aşırı kilolu veya obezseniz, sağlıkla kilo kaybedin ve özellikle bel çevresindeki yağı azaltmaya çalışın.
- Sigara ve alkol kullanımını tamamen bırakın veya en aza indirin.
- Aşırı stres ve depresyon durumlarından kaçının.
Bu kurallara uyduğunuzda kanınızdaki LDL kolesterol seviyesi ve bu konuda yaşadığınız sağlık problemleri azalabilir.
LDL Kolesterol Düşüklüğü Nedir?
LDL kolesterolün sınırları 130 mg/dL'dir. Bu değerin altında olması normal olduğunu gösterir. Peki LDL kolesterol düşüklüğü nedir? Kan içerisindeki LDL kolesterol seviyesinin 50 mg/dL'nin altında olması LDL kolesterol düşüklüğünü işaret eder. Bu durum genetik faktörlerden kaynaklanabileceği gibi kötü beslenme, aşırı kan kaybı, çeşitli karaciğer hastalıkları ve aşırı aktif tiroid durumunda da meydana gelebilir. Bazı ciddi metabolik hastalıklar ve kanser vakalarında da LDL kolesterolün normal seviyeden çok daha düşük olması görülebilen bir durumdur.
LDL kolesterol düşüklüğü genellikle fazla bir problem yaratmaz, ancak ideal seviyelere ulaşması sağlık açısından tercih edilir. Bu nedenle, bir uzmana başvurarak LDL kolesterol düşüklüğünün sebebi araştırılmalı ve altında yatan problem ele alınmalıdır.
KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/articles/24391-ldl-cholesterol
SIK SORULAN SORULAR
LDL kolesterolü azaltmak için hayvansal yağlarla zengin beslenmeye son vermelisiniz. Yağ oranı düşük et ve tavuk veya omega 3 açısından zengin balık gibi protein kaynaklarına yönelmelisiniz. Lif bakımından zengin beslenmek damar sağlığına katkıda bulunur bu nedenle tam tahıllı gıdaları tercih edin. Sebze ve meyveler, vitamin ve mineral içeriği ile kanınızdaki yüksek LDL kolesterol seviyesini düşürmede önemli bir rol oynar. Şekerli yiyecekler, tatlılar, hamur işleri gibi şeker yoğunluğu yüksek gıdaların tüketimini olabildiğince sınırlayın. Ayrıca yüksek yağlı fast food tarzı yiyeceklerden ve paketli gıdaların tüketiminden kaçının.
LDL kolesterol seviyesinde artış genetik nedenlere bağlı olabileceği gibi, hipertansiyon, diyabet ve obezite gibi sağlık durumlarından veya çeşitli böbrek ve karaciğer hastalıklarından da kaynaklanabilir. Sigara ve alkol tüketimi de LDL kolesterol düzeylerini etkileyebilir. Ek olarak, yanlış beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı da bu kolesterol seviyesinin zamanla yükselmesine yol açabilir.
Sağlık uzmanları genellikle sağlıklı bir bireyin her yıl rutin kontrollerini yapmasını ve sağlık durumunu izlemesini tavsiye eder. Çocuklar ve ergenlerde genellikle LDL kolesterol seviyeleri kontrol edilmezken, metabolik hastalığı olan ya da ailede kalp-damar hastalığı ya da LDL kolesterol yüksekliği öyküsü olan kişilerin doktorlarının tavsiye ettiği sıklıkta LDL kolesterol ölçümü yaptırmaları gerekmektedir. Erken teşhis edildiğinde tedbir alınarak daha büyük sağlık sorunlarını önlemek mümkündür.
LDL kolesterol düzeyleri, standart bir kan testi ile belirlenebilir. Bu test genellikle trigliserid, total kolesterol ve HDL kolesterol seviyelerini de içerir. Uzman doktorlar, teşhis için bu kan lipidi parametrelerinin tümünü değerlendirir. Bu parametrelerin izlenmesi için bir kan testi yapılması yeterlidir. LDL kolesterol hayati öneme sahip bir bileşendir, ancak seviyesinin çok düşük veya çok yüksek olması sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, ideal seviyeyi korumak önemlidir ve hatta sağlıklı bireylerin bile belirli aralıklarla LDL kolesterol seviyelerini kontrol ettirmesi önerilir.
Yorum Ekle
