444 3 703

Histerik Ne Demek? Histerik KiÅŸilik BozukluÄŸu Belirtileri ve Tedavisi

 

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu aşırı duygusallık ve dikkat çekme arzusu ile karakterize edilen bir psikiyatrik rahatsızlıktır ve genellikle dramatik bir kiÅŸilik bozukluÄŸu olarak tanınır. Bu bozukluk B grubu kiÅŸilik bozuklukları içinde yer alır ki bu grup genelde heyecan verici, düzensiz veya uçarı kiÅŸilik özelliklerini barındırır. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip bireyler genelde baÅŸtan çıkarıcı, cazibeli, manipülatif, dürtüsel ve enerjik olarak betimlenir. Bu tür kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olanlar baÅŸkalarının ilgisini kazanmak için çoÄŸunlukla fiziksel görünümlerini kullanarak provokatif ya da uygunsuz davranışlar sergiler. Kontrol yeteneklerinden yoksun olmaları nedeniyle kolayca yönlendirilebilir ve çoÄŸu zaman baÅŸkalarının dikkatini çekebilmek adına boyun eÄŸerler. “Histerik ne demek?” sorusunun tüm yanıtlarını sizler için derledik.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu Nedir?

“Histerik kiÅŸilik bozukluÄŸu nedir?” diye merak ediyorsanız histerik kiÅŸilik bozukluÄŸunun en belirgin özelliÄŸinin sürekli dikkat çekme ihtiyacı olduÄŸunu bilmelisiniz. Bu kiÅŸiler durumları abartılı bir ÅŸekilde dramatize eder ve ilgi çekebilmek amacıyla yalana baÅŸvurabilir. Aşırı sevinç veya hüzün duyar. Yüz ifadeleri ve beden dili genellikle aşırıdır. Toplumun %1 - 2'sinde görülür. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olanlar çevrelerindeki insanlardan kolaylıkla etkilenebilir. Fiziki görünümleri konusunda oldukça titizdir ve sürekli olarak çekici görünmeye çalışırlar. Kendilerini evrenin merkezi olarak algılarlar. Bulundukları ortamlarda tüm dikkatin kendilerine yönelmesini arzu ederler. Bu durumu saÄŸlayamadıkları zaman provokatif, tahrik edici ya da ÅŸaşırtıcı davranışlarda bulunabilir, incitici söylemlerde bulunabilirler. Sevgi ve ÅŸefkate ihtiyaçları olduÄŸunu düÅŸündürürler ancak iliÅŸkilerden genellikle hızla kaçarlar. Kararlı ve saÄŸlam temellere dayanan iliÅŸkiler kurmakta zorlanırlar. Dışarıdan bakıldığında doÄŸru partneri bulamamış gibi görünen bir izlenim bırakabilirler. Ancak genellikle yüzeysel ve kısa süreli iliÅŸkiler yaÅŸarlar. TeÅŸhirci tutumları nedeniyle aktif bir cinsel yaÅŸantısı olduÄŸu düÅŸünülse de çoÄŸunlukla durum tam tersidir.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu Alt Türleri Nelerdir?

Theodore Millon, histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunu 6 farklı tipte tanımlamıştır. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunun alt türleri aÅŸağıdaki gibidir:

  • Yatıştırıcı Histrionik (bağımlılık ve zorlayıcı özellikler dahil): Sorunları hafifletmek, onarmak, düzeltmek ve yumuÅŸatmak için çabalar. AnlaÅŸmazlıkları çözme, teslim olma ve taviz verme yeteneÄŸi vardır. Övgü almak uÄŸruna kendini feda eder. Sonuç vermeyen durumları yatıştırma eÄŸilimindedir.
  • Canlı (NeÅŸeli) Histrionik (hipomanik ve muhtemelen narsisistik özellikler dahil): Güçlü, çekici, neÅŸeli, enerjik, hevesli, küstah ve dürtüsel olan bu tip, anlık keyif ve eÄŸlenceli maceralar peÅŸindedir.
  • Çalkantılı Histrionik (negatif özellikler dahil): Bu tip hiddetli, tutkulu, kolayca sinirlenen, periyodik olarak öfkeye kapılan, çalkantılı ve dürtüsel bir yapıya sahiptir. Kaprisli ve sık sık ÅŸikayet eder.
  • Samimiyetsiz Histrionik (antisosyal özellikler dahil): İki yüzlü, aldatıcı, kurnaz, entrikacı, hain (sadakatsiz) ve egosantriktir.
  • Dramatik Histrionik (saf model varyantı): Taklitçi, yapmacık ve gösteriÅŸli duruÅŸları vardır. Kendi imajını pazarlama eÄŸilimindedir. Sahnede gibi dramatik davranır; istenen pozları taklit eder.
  • Çocuksu Histrionik (borderline özelikler dahil): Kararsızdır ve duygusal dalgalanmalar yaÅŸar. Çocuksu histeri belirtileri gösterirken aynı zamanda talepkârdır.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu için Ayırıcı Tanı

Histrionik kiÅŸilik bozuklukları belirgin özellikleri sayesinde diÄŸer kiÅŸilik bozukluklarından ayırt edilebilir. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu için ayırıcı tanı detayları aÅŸağıdaki gibidir:

  • Narsisistik KiÅŸilik BozukluÄŸu: Narsisistik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olan kiÅŸiler histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olanlardan farklı biçimde diÄŸerlerinden ilgi beklerler. Bu hastalar baÅŸkaları tarafından takdir edildiÄŸini veya yüceltildiÄŸini hissetme ihtiyacı duyarlar. Buna karşın histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip kiÅŸiler alacakları ilgi konusunda çok titiz olmaz ve hoÅŸ ya da budala olarak algılanmalarını umursamazlar.
  • Borderline KiÅŸilik BozukluÄŸu: Borderline kiÅŸilik bozukluÄŸu durumundan muzdarip olanlar kendilerini negatif bir ışıkta görür ve yoÄŸun, derin duygusal deneyimler yaÅŸarlar. Ancak histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu olan kiÅŸiler baÅŸkalarının reaksiyonlarına bağımlılıkları düÅŸük özsaygı seviyelerinden kaynaklansa da kendilerini kötü olarak görmezler.
  • Bağımlı KiÅŸilik BozukluÄŸu: Bağımlı kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olan kiÅŸiler tıpkı histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸundaki gibi diÄŸerlerine yakın olmayı hedeflerler ancak daha endiÅŸeli, çekingen ve boyun eÄŸer nitelikte davranırlar (çünkü reddedilme korkuları vardır). Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu olan kiÅŸiler ise daha az çekingen ve daha dikkat çekici özelliklere sahiptirler.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸunun ayırıcı tanısında ayrıca somatik semptom bozukluÄŸu ve hastalık anksiyetesi bozukluÄŸu da gözetilir. DSM-IV TR’de histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna iliÅŸkin bazı tanı ölçütleri belirlenmiÅŸtir. Bu ölçütlerin beÅŸi veya daha fazlasının varlığı, bir bireyin histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olduÄŸunu iÅŸaret eder. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunun tanı ölçütleri ÅŸöyledir:

  • İlginin merkezi olmadığı durumlarda memnuniyetsizlik duyma.
  • EtkileÅŸimlerin genellikle uygunsuz bir biçimde cinsel cazibe ya da baÅŸtan çıkarıcı davranışlarla belirlenmesi.
  • Hızlı deÄŸiÅŸim gösteren ve yüzeyde kalan duygusal tepkiler sergileme.
  • Dikkati üzerine çekmek amacıyla sürekli olarak fiziksel görünümünü kullanma eÄŸilimi.
  • Ayrıntılardan yoksun ancak baÅŸkalarını etkilemeye yönelik aşırı bir konuÅŸma tarzına sahip olma.
  • Teatral davranışlar sergileme, yapaylık gösterme ve duygularını aşırı bir ÅŸekilde ifade etme.
  • İliÅŸkilerin mevcut durumdan daha sıkı olması gerektiÄŸi kanaatinde olma.

Histrionik Kişilik Bozukluğunun Genel Hatları

Histerik kiÅŸilik bozukluÄŸu yaÅŸayan kiÅŸiler merkezde olmayı önemserler. Bu tür bir kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olan bireyler genellikle dikkat çekme ihtiyacı içindedir. Bu kiÅŸilik örüntüsünün sürekli hali hazırda olduÄŸu varsayılır. Bu özellik genç yetiÅŸkinlik döneminde baÅŸlar ve farklı durumlarda belirginleÅŸir. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olanların temel hedefleri karşılarındaki insanları etkilemek ve dikkat çekmektir. Merkezde olmak onlar için oldukça önemlidir ve bu noktada olamadıklarında rahatsızlık hissederler. Kendi mutluluklarını alınan ilgiye baÄŸlarlar ve kendilerine gösterilen ilginin sevildiklerinin bir göstergesi olduÄŸuna inanırlar.

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu olan bireyler sürekli olarak dikkat çekmek ve ilgi odağı olmak istedikleri için çekici görünmek çok önemlidir. Fazlasıyla şık, çekici ve dikkat çekici olmayı hedefler, renkli ve göz alıcı görünmeyi arzular; ilgi çekmek amacıyla baÅŸtan çıkarıcı ve cinsel içerikli davranışlarda bulunabilirler. Bu tür davranışlar genellikle toplum tarafından kabul edilemez olarak görülür. İnsanların dikkatini çekmek ana hedefleri olduÄŸu için konuÅŸma tarzları da genellikle karşıdaki kiÅŸiyi etkileme yönlü olur.

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olan bireylerin konuÅŸmaları genellikle bir oyun performansını andırır ve taklit gibi gelebilir. Bu durumun küçük yaÅŸlardaki kiÅŸilerarası zorlukların role girerek çözülmeye çalışılmasının bir sonucu olduÄŸu düÅŸünülür. Genellikle abartılı ve yapay davranışları vardır, yeni tanıştıkları insanlara bile samimi bir ÅŸekilde yaklaÅŸabilirler. Bireyler dikkat çekmek ve onay almak adına konuÅŸmalarında çarpıcı hikayeler kullanabilir, bazen anlamsız görüÅŸler belirtebilir veya kolaylıkla yalan söyleyebilirler. Ancak ifade ettikleri duygular genellikle derinlikten yoksundur. Bu kiÅŸilerin duygusal yaÅŸamları ve iliÅŸkilerinde ciddi bir derinlik eksikliÄŸi bulunur.

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu olan bireyler duygularını aşırı biçimde gösterebilir, hislerinde dalgalanmalar olabilir ve ani duygusal patlamalar yaÅŸayabilirler. Bu kiÅŸilerin duygusal derinlikleri yoktur ve iliÅŸkilerinde sığ bir sevgi sergileyebilirler. Onlar gerçekten sevmekte zorlandıklarından iliÅŸkilerinde süreklilik ve derinlik nadiren görülür. Bireyler genellikle kendi gerçek hislerini keÅŸfetmekten kaçınırken olumsuz yanlarını ve hislerini kabul etme eÄŸiliminde deÄŸillerdir. Kendi üzerlerinde bıraktıkları izlenimin önemine dayanarak, kendilerini bu izlenimlere göre tanımlarlar. Genellikle kendilerini baÅŸkasının perspektifinden tanımladıkları için gerçekte kim oldukları ile dış dünyaya sundukları imaj arasındaki farkı kavrayabilirler.

Bu kiÅŸilerin baÅŸkalarının görüÅŸlerine göre hareket etme eÄŸilimleri bulunur. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu olan bireyler diÄŸer insanların düÅŸüncelerinden kolayca etkilenebilir ve aynı zamanda onları dikkat çekmek için manipüle etmeye çalışabilirler. Bu kiÅŸiler, kendilerini deÄŸerli hissetmek için baÅŸkalarının ilgisini gerektirir ve baÅŸkalarını nasıl etkileyeceklerini planlarlar. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip kiÅŸiler genellikle övgüye ihtiyaç duyar ve baÅŸkalarından onay ve kabul ararlar. İhtiyaçlarını karşılayabilecek insanların yanında olmasını isterler, çünkü genellikle kendi baÅŸlarına ayakta kalma yeteneklerine güvenmezler.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu Neden Ortaya Çıkar?

Histerik kiÅŸilik bozukluÄŸu kesin sebepleri tamamen bilinmiyor olsa da birkaç faktörün birleÅŸimi sonucunda meydana geldiÄŸi düÅŸünülür. Bu faktörler aÅŸağıdaki gibidir:

  • Genetik Faktörler: Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu aile geçmiÅŸi bu tür özelliklere sahip olan bireylerde daha yaygın olabilir. Genetik predispozisyon bu rahatsızlığın geliÅŸmesinde rol oynayabilir.
  • Çocukluk Deneyimleri: Çocukken yaÅŸanan negatif deneyimler, özellikle aşırı takdir ya da eleÅŸtiri, histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunun ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Aile içindeki duygusal eksiklikler veya dikkat çekici davranışların fazlasıyla ödüllendirilmesi de etkili olabilir.
  • KiÅŸilik GeliÅŸimi: Bir bireyin kiÅŸilik yapısı ve geliÅŸimi, histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunun meydana gelmesinde rol oynayabilir. Bu durumu tetikleyen ana kiÅŸilik özellikleri arasında dikkat çekme ihtiyacı, duygusal istikrarsızlık ve güçlü bir onaylama arzusu bulunabilir.
  • Beyin Fonksiyonları: Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu ile ilgili olarak belirli beyin bölgelerinin veya sinir devrelerinin iÅŸlevsel farklılıkları üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Ancak, bu konudaki araÅŸtırmalar hala tamamlanmamıştır.
  • Kültürel ve Sosyal Faktörler: Belirli kültürel normlar veya toplumun beklentileri bireyin davranışlarını etkileyebilir. Toplumun belirli özelliklere olan talebi, histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu belirtilerini tetikleyebilir veya yoÄŸunlaÅŸtırabilir.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu Belirtileri Nelerdir?

Histrionik kişilik bozukluğu belirtileri genellikle bireyin duygusal ifadesi, ilişkileri ve davranışlarıyla bağlantılıdır. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:

  • Dramatize ve Teatral Davranışlar: Birey gündelik olaylara abartılı dramatik tepkiler verir ve genellikle göze çarpan, teatral bir ÅŸekilde davranır.
  • Duygusal İstikrarsızlık: Hızla ve belirgin ÅŸekilde deÄŸiÅŸen duygusal haller. Duygusal durumlarını sıklıkla ve dramatik biçimde deÄŸiÅŸtirebilme özelliÄŸi.
  • Sürekli İlgi Beklentisi: Birey devamlı olarak baÅŸkalarının ilgisini çekmeyi arzu eder ve dikkati üzerinde tutma ihtiyacını sıkça dile getirir.
  • Geçici İliÅŸkiler: Genellikle derinliÄŸi olmayan, yüzeye dayalı ve geçici iliÅŸkiler kurar. İliÅŸkilerde genelde aşırı baÄŸlanma ve hızlı iliÅŸki oluÅŸturma eÄŸilimi görülür.
  • Cinsel Tahrik: Cinsellikle ilgili açık ve tahrik edici davranışları ortaya koyma eÄŸilimi. İlgiyi cinsellik üzerinden çekme çabası.
  • Aşırı Hassas ve Kırılgan: Olumsuz eleÅŸtirilere karşı aşırı duyarlılık gösterme, kolayca incinme ve baÅŸkalarının onayına fazlasıyla bağımlılık gösterme.
  • Manipülatif Tutumlar: BaÅŸkalarını etkileyip kontrol etmek için manipülatif hareketlerde bulunma eÄŸilimi.
  • Ayrıntılara Eksik Odaklanma: Genel olarak büyük resmi görme ve ayrıntılara önem vermemek. Hızlı düÅŸünce akışı ve genelleme eÄŸilimi.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunu tanılayacak herhangi bir yöntem bulunmaz. Ancak DSM-5 ve ICD-10 gibi hastalıkların ve saÄŸlık sorunlarının sınıflama sistemlerine göre tanılama yapılabilecek belirtiler ÅŸöyledir:

DSM-5: Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunu aÅŸağıdaki beÅŸ ya da daha fazla özellikle belirlenen, erken yetiÅŸkinlik döneminde baÅŸlamış ve çeÅŸitli durumlarda kendini gösteren aşırı duygusal ve ilgi arayan bir davranış modeli olarak tanımlar:
  • İlginin odağı olmadığı zamanlar rahatsız hisseder.
  • BaÅŸkalarıyla olan etkileÅŸimleri genellikle uygunsuz ÅŸekilde cinsel çekicilik veya tahrik edici hareketlerle karakterizedir.
  • Duygularının hızla deÄŸiÅŸtirdiÄŸi ve yüzeysel ifade sergilediÄŸi görülür.
  • Fiziki görünümünü sürekli olarak dikkat çekmek için kullanıri
  • Aşırı gösteriÅŸli ve ayrıntıdan yoksun bir konuÅŸma biçimine sahiptir.
  • Abartılı duygu ifadesi ve teatrallik sergileyen, kendini acındıran bir hali vardır.
  • Dış etkilere ve baÅŸkalarına kolayca teslim olur, kolayca yönlendirilebilir.
  • İliÅŸkilerinin gerçekte olduÄŸundan daha içten olduÄŸuna inanır.
ICD-10: Dünya SaÄŸlık Örgütü'nün ICD-10'a göre histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu ÅŸunlarla tanımlanabilir:
  • Yüzeysel ve dengesiz duygusal tepkiler,
  • Kendine acıyan tavırlar,
  • Teatral davranışlar,
  • Duyguların aşırı biçimde ifade edilmesi,
  • Kolayca telkin edilebilen bir yapıda olmak,
  • Egosal bir tutum sergilemek,
  • Kendine hayranlık beslemek,
  • BaÅŸkalarına önem vermemek,
  • Duygusal hassasiyet göstermek,
  • Sürekli olarak onay, heyecan ve ilgi aramak.

Histrionik Kişilik Bozukluğuna Eşlik Eden Hastalıklar Nelerdir?

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu olan birçok kiÅŸi aynı zamanda baÅŸka ruhsal hastalıklara da sahiptir. Bu eÅŸlik eden durumlar arasında anti-sosyal kiÅŸilik bozukluÄŸu, bağımlılıkla ilgili kiÅŸilik bozukluÄŸu, sınırda kiÅŸilik bozukluÄŸu, narsist kiÅŸilik bozukluÄŸu, depresyon, anksiyete hastalıkları, panik atak, somatoform bozukluklar, anoreksiya nervosa, madde kullanım bozuklukları, duygusal baÄŸlanma ile ilgili sorunlar (reaktif baÄŸlanma bozukluÄŸu dahil) bulunur.

Histrionik Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸunun tedavisi genellikle psikoterapi (terapi) üzerine yoÄŸunlaşır.

  • Kognitif Davranışçı Terapi (KDT): Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu tedavisinde sıklıkla baÅŸvurulan bir terapidir. Bireyin düÅŸünce yapısını anlamaya, olumsuz düÅŸüncelerini fark etmeye ve deÄŸiÅŸtirmeye odaklanır.
  • Psikodinamik Terapi: Histrionik kiÅŸilik özelliklerinin altında yatan bilinçdışı süreçleri anlamak için kullanılır. Bireyin geçmiÅŸ deneyimleri ve duygusal içerikler üzerine odaklanmaktadır, bu süreç terapide anlaşılmaya çalışılır.
  • Duygusal Kontrol: Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olanlar, genellikle duygusal iniÅŸ çıkışlar yaÅŸarlar. Terapinin amacı bu duygusal dalgalanmaları tanımak ve yönetmek için gerekli yetenekleri geliÅŸtirmektir.
  • İliÅŸki Yetenekleri: Bireyin daha saÄŸlam ve devamlı iliÅŸkiler oluÅŸturabilmesine yardımcı olacak yeteneklerin kazanılması üzerinde durulabilir.
  • İlaç Tedavisi: Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu için belirli bir ilaç tedavisi bulunmasa da, bazı durumlarda depresyon veya anksiyete gibi belirtilerin tedavi edilmesi için ilaç kullanılabilir. Ancak, ilaç tedavisi genellikle diÄŸer terapötik yaklaşımlarla beraber uygulanır.

Histrionik KiÅŸilik BozukluÄŸu Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu tedavi edilmediÄŸi takdirde bireyin sosyal, iÅŸ ve özel hayatında karşılaÅŸabileceÄŸi çeÅŸitli sorunlar artabilir. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip kiÅŸilerin sürekli olarak dikkat ve onay araması nedeniyle iliÅŸkilerinde zorluklar yaÅŸayabilirler. Hızlı sıkılırlar ve yüzeysel iliÅŸkiler kurma eÄŸilimindedir bu da saÄŸlıklı ve derin iliÅŸkiler oluÅŸturmayı engelleyebilir. İş hayatında histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip kiÅŸiler, dikkati üzerine çekme ve ilgi görme ihtiyaçları nedeniyle profesyonel iliÅŸkilerde sorunlar yaÅŸayabilirler. Aşırı dramatik ve duygusal tepkiler iÅŸ iliÅŸkilerini zedeleyebilir. Gerçekçi olmayan hayaller kuran, sürekli övgüye muhtaç olan ve çevresinden aşırı beklentisi bulunan histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip bireylerin kiÅŸisel geliÅŸimleri olumsuz etkilenebilir.

Sürekli olarak baÅŸkalarının ilgisini çekmeye çalışmak, karşılaşılabilecek olumsuz tepkilerden korkmak ve sürekli onay aramak, histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip bireylerde stres ve anksiyete seviyesini yükseltebilir. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu, depresif durumlar, anksiyete sorunları ya da diÄŸer kiÅŸilik problemlerinin ortaya çıkışına tetikleyici olabilir. Bu tür zorlukların uzman yardımı ile halledilebileceÄŸini unutmamak önemlidir. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip olan kiÅŸiler, psikoterapi ve diÄŸer uygun tedavi yöntemleriyle semptomları kontrol altına alma ve yaÅŸamlarını iyileÅŸtirme konusunda yardım alabilirler.

Histerik Kişilik Bozukluğu ve Histrionik Kişilik Bozukluğu Aralarındaki Farklar Nelerdir?

Histeri ve histrionik ifadeleri kiÅŸilik bozukluklarına baÄŸlanan iki farklı terim olarak düÅŸünülür. Bu iki durum nevrotizm ve kiÅŸilik desenleri baÄŸlamında ayrı ÅŸekillerde deÄŸerlendirilmiÅŸtir. Ancak bazen terimlerin benzerliÄŸi veya geçmiÅŸte histeri kelimesinin histrionik yerine kullanılması nedeniyle karışıklıklar ortaya çıkabilir.

Histerik kiÅŸilik bozukluÄŸu belirtileri bireyin kimlik bütünlüÄŸüne ulaşıp kendisi ve baÅŸkalarının ayrımını bilinçli bir biçimde yapabilmesi olarak tanımlanabilir. Bu bozuklukta bastırma savunma mekanizması öne çıkar. Histerik bireyler genellikle aynı cinsiyetli kiÅŸilere karşı belirgin bir kıskançlık ve rekabet hissi yaÅŸar. Buna karşın histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu kimlik bütünlüÄŸünün tam olmadığı daha dağınık ve tutarsız bir karaktere sahip olduÄŸu bir durumdur. Savunma mekanizmaları genellikle "bölme" ÅŸeklinde görülür. Birey, ikili iliÅŸkilerinde kendisi ile karşıdaki kiÅŸi arasındaki farkı anlamakta zorlanabilir ve duygusal durumu cinsiyete bakmaksızın hızla deÄŸiÅŸebilir. Histrionik kiÅŸilik bozukluÄŸu, bireyin günlük hayatını ve sosyal iliÅŸkilerini olumsuz etkileyen semptomlarla tanımlanan bir ruh saÄŸlığı problemidir. Bu durumun tedavi edilmesi, toplumda bu konuda bilinç yaratılması ve eÄŸitimlerin düzenlenmesi önem arz etmektedir.

KAYNAKLAR

G. Nestadt, et al. (1990). An Epidemiological Study Of Histrionic Personality Disorder. Psychological Medicine, sf: 413-422. doi: 10.1017/s0033291700017724. 

E. M. Cale, et al. (2002). Histrionic Personality Disorder And Antisocial Personality Disorder: Sex-Differentiated Manifestations Of Psychopathy?. Journal Of Personality Disorders, sf: 52-72. doi: 10.1521/pedi.16.1.52.22557. 

B. M. Rienzi, et al. (1991). Gender Stereotypes For Paranoid, Antisocial, Compulsive, Dependent, And Histrionic Personality Disorders. Psychological Reports, sf: 976-978. doi: 10.2466/pr0.1991.69.3.976.

S. Kellett. (2007). A Time Series Evaluation Of The Treatment Of Histrionic Personality Disorder With Cognitive Analytic Therapy. Psychology And Psychotherapy, sf: 389-405. doi: 10.1348/147608306X161421. 

F. Novais, et al. (2015). Historical Roots Of Histrionic Personality Disorder. Frontiers In Psychology, sf: 718-722. doi: 10.3389/fpsyg.2015.01463. 

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 24.10.2024 14:34Yayınlanma Tarihi: 26.03.2024 07:56
Yorum Ekle


KATEGORİLER