Kan Vermenin Faydaları Nelerdir?

08 / NÄ°S
2024

Her gün çeÅŸitli saÄŸlık problemleri ya da acil durumlar yaÅŸayan binlerce kiÅŸi bulunmaktadır. Bundan dolayı saÄŸlıklı yetiÅŸkinlerin periyodik olarak kan bağışında bulunması büyük bir öneme sahiptir. Peki kan vermenin faydaları nelerdir? Konu hakkında merak edilenleri sizler için derledik.

Kan Nasıl Verilir? 

Bir gün herkesin kan bağışına muhtaç olabileceÄŸi gerçeÄŸiyle hareket ederek düzenli kan bağışında bulunması önemli fakat kan vermeden önce belirli rutinlerin takip edilmesi gerekmektedir. Ä°lk olarak, donörden bazı soruları yanıtlaması için form doldurması talep edilir. Kan bağışında bulunmaya engel bir durum olup olmadığını belirlemek amacıyla fiziksel kontrol yapılır. EÄŸer herhangi bir problem yoksa, kan örneÄŸi alınır ve gerekli kan analizleri gerçekleÅŸtirilir. Kan testlerinde de herhangi bir aksilik çıkmazsa, bağış yapan kiÅŸi donör yatağına yönlendirilir ve bir ünite kan alım iÅŸlemi baÅŸlatılır. Bu iÅŸlem genellikle 15 dakikadan daha kısa sürer. Kan verme iÅŸleminden sonra bağışçının 10-15 dakika dinlenmesi önerilir.

Kimler Kan Verebilir?

Kan verebilecek kiÅŸiler konusunda da bağış öncesinde bilgi sahibi olmak önemlidir. Hem baÅŸkalarına hem de kendi saÄŸlığına katkıda bulunmayı arzulayan bir kiÅŸinin saÄŸlıklı olması gerekmektedir. 18-65 yaÅŸları arasında olanlar, kilosu ortalama olarak 50'nin üzerinde olanlar ve kan testlerindeki hemoglobin deÄŸerleri normal olan herkes en fazla iki ayda bir kez olacak ÅŸekilde, genellikle yılda dört kez kan bağışında bulunabilir. Peki kan vermenin ÅŸartları nelerdir?

• 18-65 yaÅŸ aralığında olmak.
• En az 50 kilogram ağırlığında olmak.
• Son bir yıl içinde ciddi bir hastalık geçirmemiÅŸ olmak.
• Kan verme esnasında herhangi bir enfeksiyon belirtisi (ateÅŸ, öksürük, boÄŸaz aÄŸrısı vb.) göstermemek.
• Son bir yıl içerisinde hepatit, sıtma, HIV/AIDS veya sifiliz gibi bulaşıcı hastalıklar geçirmemiÅŸ olmak.
• Son 6 ay içerisinde ameliyat geçirmemiÅŸ olmak.
• Hamilelik dönemi ya da sonrasındaki ilk 6 ay boyunca kan vermemek.
• Alkol ve uyuÅŸturucu kullanmamak.

Kan Vermenin Faydaları Nelerdir?

Kan vermenin faydaları nelerdir? Kan hayatın her döneminde insanların karşılaÅŸabileceÄŸi bir ihtiyaçtır. Bu farkındalıkla bireylerin hem yardımcı olmaları hem de kendi saÄŸlıklarını korumak için düzenli kan bağışında bulunmaları büyük önem taşır. Yürütülen çalışmalar düzenli kan vermenin insan saÄŸlığı üzerinde hem duygusal hem de fiziksel yönleriyle çok önemli getirileri olduÄŸunu belirtir. KiÅŸinin psikolojik durumu pek çok avantaj saÄŸlayan kan bağışı, hücre yenilenmesini teÅŸvik ederek daha güçlü bir vücut yapısına yardımcı olur. Kalp krizi riskini önemli ölçüde azalttığı bildirilen kan bağışı, aynı zamanda daha saÄŸlıklı bir karaciÄŸer ve baÅŸ aÄŸrısı ile yorgunluÄŸa karşı iyileÅŸtirici etkilere sahip olduÄŸu bilinmektedir. Kan verme eylemi, psikolojik rahatlama yanında stresi azaltıcı etkisiyle de öne çıkar ve ayrıca kan içerisindeki yaÄŸ oranını düÅŸürür.

• Kan vermekte potansiyel saÄŸlık sorunlarını belirleme yeteneÄŸi vardır. Kan verme süreci öncesinde gerçekleÅŸtirilen bazı testler, bilmediÄŸiniz saÄŸlık sorunlarınızı ortaya çıkabilir ve gelecekteki olası problemler üzerine yoÄŸunlaÅŸmanızı saÄŸlayabilir.
• Zararlı demir birikimini azaltır. Hemokromatoz, aşırı demir birikmesine yol açan bir hastalıktır ve yapılan araÅŸtırmalar düzenli kan bağışının vücuttaki zararlı fazla demiri azalttığını göstermiÅŸtir.
• Kan vermek kalp krizi riskinizi düÅŸürür.
• Kansere karşı koruma saÄŸlar. Kan bağışında bulunan kiÅŸilerde kanser riskinin daha düÅŸük olduÄŸu tespit edilmiÅŸtir. Uluslararası çalışmalarda, kan bağışlayanların kansere yakalanma oranlarının bağış yapmayanlara kıyasla daha düÅŸük olduÄŸu görülmüÅŸtür.
• Kan vermek, karaciÄŸer saÄŸlığınızı korumada yardımcı olabilir. KaraciÄŸer, vücudun fazla ve zararlı demir depolarından etkilenen organlardan biridir. Demir depolarını hafifletmek ve karaciÄŸer saÄŸlığınızı iyileÅŸtirmek için rahatlıkla kan bağışında bulunabilirsiniz.
• Stresi hafifletebilir ve depresyonu iyileÅŸtirebilir. Kan bağışlamak, gönüllülük ilkesine dayanan bir eylemdir. Bu iÅŸlem sonrasında baÅŸka insanların hayatlarına dokunduÄŸunuzu hissetmek, psikolojik açıdan iyi hissetmenizi saÄŸlar. Bu da stresi azaltma ve depresyondan uzak durmaya katkıda bulunabilir.
• Yüksek tansiyonu azaltmakta etkilidir. Yüksek tansiyonlu bireylerle yapılan araÅŸtırmalar, düzenli olarak kan bağışlayanların tansiyonlarının zaman içinde düÅŸtüÄŸünü ve normalleÅŸme eÄŸilimi gösterdiÄŸini ortaya koymuÅŸtur.
• Kan vermenin beyne faydaları da bulunur. Düzenli kan bağışı kalp ve damar saÄŸlığını koruyarak beyne oksijen taşıyan kanın daha iyi akmasını saÄŸlar. Kan vermek demir seviyelerini dengeleyebilir ve demir aşırılığından kaynaklanabilecek nörolojik sorunların önüne geçebilir. Kan verme stresi azaltır ve rahatlama hissi verir. Bu durum beyin fonksiyonlarına pozitif etki yapabilir. Yeni kırmızı kan hücrelerinin üretimini teÅŸvik ederek beynin daha fazla oksijen almasını saÄŸlar.

Kan Vermenin Yan Etkileri Var mı?

Kan vermenin faydaları ve zararları sıklıkla merak edilen konulardandır. SaÄŸlıklı bir yetiÅŸkinin kan bağısında bulunmasının herhangi bir yan etkisi genellikle yoktur. Ancak kan bağışı sırasında bazı semptomlar yaÅŸayabilirsiniz. Kan verdikten sonra mide bulantısı ve baÅŸ dönmesi gibi semptomlar yaÅŸarsanız, ayaklarınızı yukarı kaldırarak bir süre uzandığınızda bu etkilerin geçeceÄŸini göreceksiniz. Ä°ÄŸne bölgesinde kanama ve cilt altında morarma gibi belirtiler de görülebilir. Kan verdikten sonra yaÅŸayabileceÄŸiniz yan etkileri en aza indirmek için bol su tüketmeli ve dengeli beslenmelisiniz. Nadiren, kan bağışından sonra aÅŸağıdaki durumları da yaÅŸayabilirsiniz:

• DüÅŸük kan basıncı
• Kas spazmları
• Nefes darlığı
• Bayılma ve kusma
• Bu etkiler genellikle genç donörlerde, zayıf bireylerde ve ilk kez kan verenlerde görülür.

Kimler Kan Vermemelidir?

Sağlıklı kişiler genellikle sorunsuz bir şekilde kan verebilirken bazı hastalıkların sahipleri kan vermeme durumunda olabilirler. Kan vermemesi gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Anemi (Kansızlık) olanlar
• Hepatit B hastalığı olanlar
• Hepatit C hastalığı olanlar
• AIDS hastaları
• Sıtma tedavisi görenler
• Frengi geçiren hastalar
• Tüberküloz hastaları
• Epilepsi gibi nörolojik rahatsızlıkları olanlar
• Kanamaya meyilli kiÅŸiler
• Kronik bronÅŸit rahatsızlığı bulunanlar
• Kronik böbrek yetmezliÄŸi yaÅŸayanlar
• Diyabet hastası ve insülin kullananlar

Kan Verdikten Sonra Vücutta Neler Olur?

Kan bağışlamak, vücutta çeÅŸitli fizyolojik reaksiyonlara sebep olan bir iÅŸlemdir. Kan verildiÄŸi zaman vücutta meydana gelen bazı dikkate deÄŸer deÄŸiÅŸimler ÅŸunlardır:

• Kan vermenin kalbe faydaları bulunur. Kan verme, kanın akışkanlığını artırır, bu da kalp krizi riskini azaltabilir. Düzenli kan bağışı yapan kiÅŸilerde tromboz oluÅŸma ihtimali daha düÅŸük olduÄŸu gözlemlenmiÅŸtir.
• Kan bağışı, kan hücrelerinin vücutta yenilenmesini baÅŸlatır. Bu süreç, yeni kan hücrelerinin kemik iliÄŸi tarafından üretimini içerir.
• Kan bağışlandığı zaman, vücut kan kaybını dengelemek adına kan basıncını kontrol etmeye çalışır. Bu durum kalp ve damar sisteminin uyarlanma sürecini etkiler.
• Kan bağışı, demir seviyelerindeki deÄŸiÅŸimi etkiler. Demir, kırmızı kan hücrelerinin yapısında yer alan önemli bir mineraldir. Bağışın ardından, vücut bu kaybı telafi etmek ve demir seviyelerini normal düzeye getirmek için çeÅŸitli mekanizmaları kullanır.
• Düzenli kan bağışının, yüksek demir seviyelerinin yol açabileceÄŸi olası kalp krizi riskini azalttığına inanılıyor. Bu durum, kanın demir miktarının kontrol edilmesiyle ilgili olabilir.
• Kan bağışı, alıcının bağışıklık sistemini etkilemezken, bağışçının bağış sonrası bir süreliÄŸine bağışıklık sisteminin zayıflayabileceÄŸi belirtilmiÅŸtir.

KAYNAK:

https://www.healthline.com/health/benefits-of-donating-blood

SIK SORULAN SORULAR