Elektronik Sigara Hastalığı: EVALI

30 / NİS
2024

Elektronik sigaranın popülerliği son yıllarda artmış durumda. Bu da tütün ürünleri yerine kullanılan modern seçeneklerden biri olan elektronik sigaranın sağlık üzerindeki etkilerine dikkat çekmekte. Bu etkilerden biri EVALI (E-cigarette, or Vaping, Product Use-Associated Lung Injury) hastalığı. Elektronik sigara kullanımı ile birlikte beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan EVALI hastalığı, akciğerler üzerinde ciddi ve ani bir hasara neden olan hastalık olarak tanımlanır. EVALI hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri ve “EVALI hastalığı nedir?” sorusunun yanıtını izler için derledik.

EVALI Hastalığı Nedir?

EVALI buharlaştırıcı ürünler veya elektronik sigara kullanımı sonucunda akciğer yaralanmasıdır. Bu hastalık 2019 yılının başlarında ABD'de birçok insanda ani olarak ciddi solunum problemleri yaşamasıyla ortaya çıkmıştır. Uzmanlara göre bu hastalığın muhtemel nedenleri özellikle nikotin, CBD veya THC gibi uyarıcı madde içeren elektronik sigara kartuşlarında bulunan katkı maddeleri ve kimyasal maddeler olarak öne sürülmektedir.

EVALI (Elektronik Sigara Hastalığı) Nasıl Ortaya Çıktı?

EVALI hastalığı 2019'un başlarında ABD'de bir dizi akciğer yaralanması ve akut solunum rahatsızlığı ile ortaya çıktı. Bu şikayetlerle başvuran hastaların ortak özelliği elektronik sigara veya buharlaştırıcı ürünler kullanmış olmalarıydı. Aynı belirtiler ve ortak özelliklere sahip olan vakaların artmasının ardından sağlık yetkilileri süreci incelemeye aldı ve yapılan değerlendirmeler sonucunda elektronik sigara veya benzeri ürünlerin kullanımının yaşanan akciğer yaralanmaları ile ilişkili olabileceği düşünüldü.

EVALI Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Elektronik sigara kullananların yorumları ve uzman görüşlerine göre EVALI belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Aniden ortaya çıkan veya artan nefes alma zorluğu
• Göğüste baskı hissi, ağrı veya sıkışma
• Ciddi ve sürekli öksürük
• Halsizlik hissi
• Ateş
• Boğazda tahriş, boğaz ağrısı gibi belirtiler

Elektronik Sigaranın Zararları Nelerdir?

Elektronik sigaraların sağlığa etkileri hala tam netleşmemiş olsa da bir dizi potansiyel risk içerir. Elektronik sigaralarda bulunan kimyasallar kişide solunum sistemi problemlerine, dolaşım ve kalp sistemi rahatsızlıklarına, bağımlılığa ve diğer olumsuz etkilere neden olur. Elektronik sigara zararları aşağıdaki gibidir:

• Kalp ve damar hastalıkları
• Kimyasal içerik
• Nikotin bağımlılığı
• Solunum sistemi sorunları

EVALI (Elektronik Sigara Hastalığı) Tedavisi Nasıldır?

EVALI hastalığı tedavisi durumun ciddiyetine ve hastada gözlemlenen belirtilere göre farklılık gösterir. Ancak uygulanan tedavilerin tümü akciğerlerin iyileşmesini desteklemeyi ve belirtileri yönetmeyi içerir. EVALI hastalığı tedavisinde kullanılabilecek bazı yöntemler ise şöyledir:

• Hastalığın ciddi solunum sıkıntısına yol açtığı durumlarda solunum destek cihazları, oksijen desteği
• Nefes darlığı, öksürük gibi belirtilerin yönetimi için ilaç kullanımı
• Hastanın sıvı dengesini korumak adına intravenöz (IV) sıvıların verilmesi
• Bakteriler enfeksiyonların yaşanma riski azaltmak adına antibiyotik yazılması
• Hiperbarik oksijen tedavisi gibi durumlarda alternatif tedaviler

KAYNAK: https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/index.htm

SIK SORULAN SORULAR