Elektronik Sigara Hastalığı: EVALI

30 / NÄ°S
2024

Elektronik sigaranın popülerliÄŸi son yıllarda artmış durumda. Bu da tütün ürünleri yerine kullanılan modern seçeneklerden biri olan elektronik sigaranın saÄŸlık üzerindeki etkilerine dikkat çekmekte. Bu etkilerden biri EVALI (E-cigarette, or Vaping, Product Use-Associated Lung Injury) hastalığı. Elektronik sigara kullanımı ile birlikte beklenmedik bir ÅŸekilde ortaya çıkan EVALI hastalığı, akciÄŸerler üzerinde ciddi ve ani bir hasara neden olan hastalık olarak tanımlanır. EVALI hastalığı hakkında bilinmesi gerekenleri ve “EVALI hastalığı nedir?” sorusunun yanıtını izler için derledik.

EVALI Hastalığı Nedir?

EVALI buharlaÅŸtırıcı ürünler veya elektronik sigara kullanımı sonucunda akciÄŸer yaralanmasıdır. Bu hastalık 2019 yılının baÅŸlarında ABD'de birçok insanda ani olarak ciddi solunum problemleri yaÅŸamasıyla ortaya çıkmıştır. Uzmanlara göre bu hastalığın muhtemel nedenleri özellikle nikotin, CBD veya THC gibi uyarıcı madde içeren elektronik sigara kartuÅŸlarında bulunan katkı maddeleri ve kimyasal maddeler olarak öne sürülmektedir.

EVALI (Elektronik Sigara Hastalığı) Nasıl Ortaya Çıktı?

EVALI hastalığı 2019'un baÅŸlarında ABD'de bir dizi akciÄŸer yaralanması ve akut solunum rahatsızlığı ile ortaya çıktı. Bu ÅŸikayetlerle baÅŸvuran hastaların ortak özelliÄŸi elektronik sigara veya buharlaÅŸtırıcı ürünler kullanmış olmalarıydı. Aynı belirtiler ve ortak özelliklere sahip olan vakaların artmasının ardından saÄŸlık yetkilileri süreci incelemeye aldı ve yapılan deÄŸerlendirmeler sonucunda elektronik sigara veya benzeri ürünlerin kullanımının yaÅŸanan akciÄŸer yaralanmaları ile iliÅŸkili olabileceÄŸi düÅŸünüldü.

EVALI Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Elektronik sigara kullananların yorumları ve uzman görüÅŸlerine göre EVALI belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Aniden ortaya çıkan veya artan nefes alma zorluÄŸu
• GöÄŸüste baskı hissi, aÄŸrı veya sıkışma
• Ciddi ve sürekli öksürük
• Halsizlik hissi
• AteÅŸ
• BoÄŸazda tahriÅŸ, boÄŸaz aÄŸrısı gibi belirtiler

Elektronik Sigaranın Zararları Nelerdir?

Elektronik sigaraların saÄŸlığa etkileri hala tam netleÅŸmemiÅŸ olsa da bir dizi potansiyel risk içerir. Elektronik sigaralarda bulunan kimyasallar kiÅŸide solunum sistemi problemlerine, dolaşım ve kalp sistemi rahatsızlıklarına, bağımlılığa ve diÄŸer olumsuz etkilere neden olur. Elektronik sigara zararları aÅŸağıdaki gibidir:

• Kalp ve damar hastalıkları
• Kimyasal içerik
• Nikotin bağımlılığı
• Solunum sistemi sorunları

EVALI (Elektronik Sigara Hastalığı) Tedavisi Nasıldır?

EVALI hastalığı tedavisi durumun ciddiyetine ve hastada gözlemlenen belirtilere göre farklılık gösterir. Ancak uygulanan tedavilerin tümü akciÄŸerlerin iyileÅŸmesini desteklemeyi ve belirtileri yönetmeyi içerir. EVALI hastalığı tedavisinde kullanılabilecek bazı yöntemler ise ÅŸöyledir:

• Hastalığın ciddi solunum sıkıntısına yol açtığı durumlarda solunum destek cihazları, oksijen desteÄŸi
• Nefes darlığı, öksürük gibi belirtilerin yönetimi için ilaç kullanımı
• Hastanın sıvı dengesini korumak adına intravenöz (IV) sıvıların verilmesi
• Bakteriler enfeksiyonların yaÅŸanma riski azaltmak adına antibiyotik yazılması
• Hiperbarik oksijen tedavisi gibi durumlarda alternatif tedaviler

KAYNAK: https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/index.htm

SIK SORULAN SORULAR