Bulimia nevroza genellikle kısa sürede aşırı yemenin sık tekrar etmesi ve ardından alınan fazla kaloriden kurtulma amacıyla uzun süre yememe, kendi kendine kusma ve aşırı egzersiz yapma ÅŸeklinde geliÅŸen ciddi bir yeme bozukluÄŸudur. Bu durumun en belirgin özelliÄŸi uzun süre yememenin ardından tıkanırcasına yeme krizlerinin yaÅŸanmasıdır. YaÅŸanan yeme krizlerinin ardından kiÅŸi depresif bir ruh haline bürünür, kilo almayı engellemek adına da dışkılamayı hızlandırıcı ilaçlar bile kullanabilir. Bulimia nervoza hastası genellikle ideal kilosunu korur. Bu yönüyle de ciddi anoreksiya nervoza vakalarından daha az fark edilir.
Bulimia Nevroza Nedir?
“Bulimia nervoza nedir?” sorusu; aynı zamanda bulimia olarak da adlandırılan bulimia nervoza, kiÅŸide hayati riskler yaratabilecek bir yeme bozukluÄŸudur ÅŸeklinde yanıtlanabilir. Bulimia hastaları genellikle aşırı miktarda ve kontrol edilemez bir ÅŸekilde yemek yer. YaÅŸanan bu yeme ataklarının ardından alınan fazla kalorilerden de saÄŸlık yöntemlerle kurtulmaya çalışabilir. Bu yöntemler aşırı yemenin ardında kusma yöntemi, laksatif ilaç kullanımı, kilo kaybı takviyesi alımı, lavmandır. Bunun yanında oruç, kısıtlayıcı diyet uygulaması ve yoÄŸun egzersiz de uygulanır. Bulimia hastaları genellikle kilolarına ve vücut ÅŸekillerine takıntılı bir yaklaşıma sahiptir. Bedeninde kusur olarak düÅŸündüÄŸü detaylar için kendilerine sert bir önyargı ile yaklaÅŸabilir.
Bulimia Nervoza Neden Kaynaklanır?
DiÄŸer bozukluklarda olduÄŸu gibi beslenme bozukluklarının geliÅŸiminde de duygusal saÄŸlık, toplumsal beklentiler, biyolojik ve genetik faktörler rol oynar. Bulimia durumu kadınlarda görülme oranı erkeklere oranla daha yüksektir. Genellikle de ergenlik sonunda ya da yetiÅŸkinliÄŸe geçiÅŸte ortaya çıkar.
Bulimia nervoza yaÅŸanma riski artırabilecek bazı faktörler de mevcuttur. Bu faktörlerden en önemlileri kalıtsal ve biyolojik faktörlerdir. Ebeveynler, kardeÅŸ ve çocuk gibi birinci derece akrabaları arasında yeme bozukluÄŸu bulunan kiÅŸilerin bulimia nervoza yaÅŸama olasılığı daha yüksektir. Bununla birlikte gençlik ve çocukluk döneminde aşırı kilolu olan kiÅŸilerde de bulimia nervoza yaÅŸanma riski artar.
KiÅŸinin duygusal ve psikolojik konularda yaÅŸadığı hassasiyet de beslenme bozukluklarına neden olabilir. Anksiyete, depresyon ve uyuÅŸturucu madde kullanımı sebebiyle yaÅŸanan bozukluklar yeme sorunlarıyla yakından iliÅŸkilidir. Bazı kiÅŸilerin aile, okul ya da iÅŸyeri gibi çevresel faktörlerden dolayı yaÅŸadığı stres bile kiÅŸide beslenme bozukluÄŸunun geliÅŸmesine katkıda bulunabilir.
Sık sık diyet yapan kiÅŸilerde de yeme bozuklukları geliÅŸmesi riski daha yüksektir. Bulimia nervoza yaÅŸayan birçok kiÅŸi aşırı yeme atakları ile aldığı kalorilerden kaynaklı ciddi sıkıntılar yaÅŸayabilir. KiÅŸideki aşırı yeme ataklarını can sıkıntısı, stres, besinler ve kiÅŸinin vücudunu beÄŸenmemesi artırabilir.
Bulimia Nervoza Ne Tür Komplikasyonlara Neden Olur?
Bulimia nervoza kiÅŸinin hayatını tehlikeye atabilecek kadar ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Sık görülen komplikasyonlar aÅŸağıdaki gibidir:
Fiziksel komplikasyonlar:
- Sindirim sistemi: Kusma, yemek borusu hasarı, ülser, gastrit, pankreatit, kabızlık veya ishal
- DiÅŸ minesi aşınması ve diÅŸ çürüÄŸü
- Elektrolit dengesizlikleri: Potasyum, sodyum ve kalsiyum gibi önemli minerallerin dengesizliÄŸi, kalp ritmi bozuklukları, kas krampları ve yorgunluÄŸa yol açabilir.
- Dehidrasyon: Sıvı ve elektrolit kaybı, baÅŸ dönmesi, bayılma ve hatta böbrek yetmezliÄŸi gibi ciddi sorunlara neden olabilir.
- Kalp problemleri: Kalp çarpıntısı, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliÄŸi riski artar.
- Üreme sistemi problemleri: Düzensiz adet dönemleri, kısırlık ve erken menopoz riski artar.
- Kemik zayıflığı: Osteopeni ve osteoporoz riski artar.
Psikolojik komplikasyonlar:
- Depresyon
- Anksiyete
- DüÅŸük benlik saygısı
- Sosyal izolasyon
- Madde kullanımı
- Ä°ntihar düÅŸünceleri ve giriÅŸimleri
Bulimia nervozanın uzun vadeli etkileri:
- Kanser riskinin artması
- Diyabet
- Kemik hastalıkları
- Nörolojik problemler
Bulimia Nervozanın Vücut Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Bulimia hastalığı böbrekler, kalp, sindirim sistemi problemlerine neden olabilir. BaÅŸlıca etkileri aÅŸağıdaki gibidir:
- Bulimia Nervozanın Sindirim Sistemine Zararları: Aşırı yeme ataklarının ardından zorlu kusmalar sindirim sistemi organlarında birçok olumsuz etki yaratabilir. Mide rahatsızlıkları, yemek borusunda tahriÅŸ veya yırtılma meydana gelmesi, kabızlık veya ishal, reflü bu zararlara örnektir. Ek olarak kiÅŸinin kusmak için parmağını sürekli olarak kullanması sonucunda da el sırtında parmağın eklem bölgesinde nasırlaÅŸma yaratabilir. Bu duruma da russel iÅŸareti adı verilir.
- Bulimia Nervozanın Dolaşım Sistemine Zararları: Sık kusma ile birlikte gıdayla birlikte vücuttaki elektrolit ve sıvı kaybı da yaÅŸanır. Ancak elektrolitler arasında kalbin düzenli çalışması için hassas bir denge bulunur. YaÅŸanan elektrolit kaybı ile birlikte bu dengede bozulma yaÅŸanır ve bunun sonucunda da kalp kasında güçsüzleÅŸme, aritmi ve ileri evrede de kalp yetmezliÄŸi yaÅŸanabilir. Bunun yanında zayıf nabız, kan basıncı düÅŸüklüÄŸü, anemi gibi problemlere de neden olabilir. Kusma sırasında oluÅŸan basıncın damarlara yansıması sonucunda da kan damarlarınsa hasarlanma hatta yırtılma yaÅŸanabilir.
- Bulimia Nervozanın Santral Sinir Sistemine Zararları: KiÅŸide bulimia yeme bozukluÄŸu geliÅŸmesi durumunda birtakım psikolojik sorunlar da yaÅŸanabilir. Anksiyete ve depresyona ek olarak kiÅŸide obsesif kompulsif (takıntılı) davranışlar hastalığın seyri esnasında ortaya çıkabilir.
- Bulimia Nervozanın Üreme Sistemine Zararları: Bulimia hastalığında bazı besin maddelerinde eksiklik meydana gelir. Bunun yanında hormonlar uygun olarak üretilemez ve kiÅŸi hormon dengesizlikleri yaÅŸayabilir. Bunun sonucunda da regl kesilmesi gibi üreme sistemini ilgilendiren belirtiler yaÅŸanabilir.
Bulimia Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Bulimia nervoza, tekrarlayan aşırı yeme atakları ve ardından telafi edici davranışlar ile karakterize edilen ciddi bir yeme bozukluÄŸudur. Telafi edici davranışlar arasında kendi kendine kusma, laksatif kullanımı, aşırı egzersiz veya oruç tutma yer alabilir. Bulimia nervoza belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:
Yeme ile ilgili belirtiler:
- Tek oturuşta aşırı miktarda yemek yeme
- Yeme atakları sırasında kontrol kaybı
- Tekrarlayan kusma
- Aşırı egzersiz
- Oruç tutma
Duygusal ve davranışsal belirtiler:
- Kilo ve vücut ÅŸekli ile aşırı meÅŸguliyet
- DüÅŸük benlik saygısı
- Depresyon
- Anksiyete
- Sosyal izolasyon
- Madde kullanımı
- Ä°ntihar düÅŸünceleri veya giriÅŸimleri
Fiziksel belirtiler:
- Dehidrasyon ve elektrolit dengesizliÄŸi nedeniyle yorgunluk
- DüÅŸük kan basıncı ve elektrolit dengesizliÄŸi nedeniyle baÅŸ dönmesi veya bayılma
- Dehidrasyon nedeniyle cildin kuru ve saçların kırılgan olması
- Sık sık kusma nedeniyle diÅŸ minesi aşınması ve diÅŸ çürüÄŸü
- Kusma ve laksatif kullanımı nedeniyle karın ağrısı
Bulimia Nervoza Nasıl Teşhis Edilir?
Bulimia nervoza teÅŸhisi, bir doktor veya ruh saÄŸlığı uzmanı tarafından tıbbi bir deÄŸerlendirme yoluyla yapılır. TeÅŸhis süreci genellikle ÅŸunları içerir:
- Hasta ile görüÅŸme: Doktor veya ruh saÄŸlığı uzmanı, yeme alışkanlıklarınız, kilo alma korkunuz, telafi edici davranışlarınız, ruh haliniz ve genel saÄŸlığınız hakkında sizinle konuÅŸacaktır.
- Fiziksel muayene: Doktorunuz, fiziksel muayene yaparak bulimia nervozanın fiziksel belirtilerini (örneÄŸin, dehidrasyon, elektrolit dengesizliÄŸi) arayabilir.
- Psikolojik testler: Doktorunuz veya ruh saÄŸlığı uzmanınız, depresyon, anksiyete veya düÅŸük benlik saygısı gibi bulimia nervozayla iliÅŸkili olabilecek ruhsal saÄŸlık sorunlarını deÄŸerlendirmek için psikolojik testler uygulayabilir.
- Kan testleri: Doktorunuz, elektrolit dengesizlikleri gibi bulimia nervozayla iliÅŸkili olabilecek tıbbi sorunları kontrol etmek için kan testleri isteyebilir.
Bulimia nervoza teÅŸhisi koymak için kullanılan bazı kriterler ÅŸunlardır:
- Tekrarlayan aşırı yeme atakları: Bu, normalde yediÄŸinizden çok daha fazla miktarda yemek yemek ve kontrol dışı hissetmek anlamına gelir.
- Telafi edici davranışlar: Yeme ataklarından sonra kendi kendine kusma, laksatif kullanımı, aşırı egzersiz veya oruç tutma gibi davranışlar.
- Vücut ÅŸekli ve kilosu ile aşırı meÅŸguliyet: Kilo almaktan veya ÅŸiÅŸmanlamaktan aşırı korkmak.
Belirtiler en az 3 ay boyunca haftada en az bir kez meydana gelmiÅŸtir. Bulimia nervoza teÅŸhisi konduysa, doktorunuz veya ruh saÄŸlığı uzmanınız sizin için en uygun tedavi planını geliÅŸtirecektir. Tedavi genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi ve beslenme danışmanlığını içeren kapsamlı bir yaklaşımdır.
Bulimia Nervoza Nasıl Tedavi Edilir?
Bulimia nervoza tedavisi, genellikle psikoterapi, ilaç tedavisi ve beslenme danışmanlığı gibi farklı yaklaşımları içeren kapsamlı bir süreçtir. Tedavinin amacı, aşırı yeme ve telafi edici davranışları durdurmak, saÄŸlıklı yeme alışkanlıkları geliÅŸtirmek ve ruhsal saÄŸlığınızı iyileÅŸtirmektir.
Psikoterapi:
- BiliÅŸsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, bulimia nervozayla iliÅŸkili olumsuz düÅŸünceleri ve davranışları belirlemenize ve deÄŸiÅŸtirmenize yardımcı olmak için en yaygın kullanılan psikoterapi türüdür.
- Aile Terapisi: Aile terapisi, aile dinamiklerinin bulimia nervozayı nasıl etkileyebileceğini ve bu sorunları nasıl ele alacağınızı anlamanıza yardımcı olabilir.
- Grup Terapisi: Grup terapisi, bulimia nervozayla mücadele eden diÄŸer insanlarla baÄŸlantı kurmanıza ve deneyimlerinizi paylaÅŸmanıza olanak tanır.
Ä°laç tedavisi:
Depresyon ve anksiyete tedavisinde kullanılan antidepresan ve anti-anksiyete ilaçları bulimia nervoza semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Antipsikotik ilaçlar, bulimia nervoza ile iliÅŸkili obsesif-kompulsif semptomları tedavi etmek için kullanılabilir.
Beslenme danışmanlığı:
Bir diyetisyen, saÄŸlıklı ve dengeli bir beslenme planı geliÅŸtirmenize ve sürdürmenize yardımcı olabilir.
Diyetisyenler ayrıca yeme atakları ve telafi edici davranışlarla baÅŸa çıkma stratejileri geliÅŸtirmenize yardımcı olabilir.
Bulimia nervoza tedavisinde kullanılan diğer yaklaşımlar şunlardır:
Sosyal beceri eÄŸitimi: Bu program, sosyal durumlarla baÅŸa çıkma ve saÄŸlıklı iliÅŸkiler kurma becerilerinizi geliÅŸtirmenize yardımcı olabilir.
Bağımlılık tedavisi: Bulimia nervoza, madde kullanımı ile ilişkiliyse, bağımlılık tedavisi de gerekli olabilir.
Bulimia nervoza tedavisinin süresi, hastalığın ÅŸiddetine ve bireyin bireysel ihtiyaçlarına baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸir. Bazı insanlar birkaç ay içinde iyileÅŸme görebilirken, diÄŸerlerinin iyileÅŸmesi için daha uzun zamana ihtiyacı olabilir.
Bulimia nervoza tedavisinde baÅŸarı oranları yüksektir. Tedavi gören kiÅŸilerin çoÄŸu, aşırı yeme ve telafi edici davranışları durdurabilir, saÄŸlıklı bir kiloya ulaÅŸabilir ve ruhsal saÄŸlıklarını iyileÅŸtirebilir.
Bulimia Nervoza ve Anoreksiya Arasındaki Fark Nedir?
Bulimia nervoza ve anoreksiya çoÄŸunlukla birbiriyle karıştırılır. Ancak farklılıklar gösteren durumlardır. Bulimia nervoza ve anoreksiya arasındaki fark aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:
Benzerlikler:
- Hem bulimia nervoza hem de anoreksiya nervoza, kiÅŸinin yeme davranışı ve vücut imajıyla ilgili ciddi sorunlara neden olan yeme bozukluklarıdır.
- Her iki bozuklukta da kiÅŸi, gerçekte olduÄŸundan çok daha ÅŸiÅŸman olduÄŸunu veya kusurlu olduÄŸunu hissedebilir.
- Hem bulimia nervoza hem de anoreksiya nervozada kiÅŸiler, kiloları ve vücut ÅŸekilleri ile aşırı meÅŸgul olabilir.
Farklılıklar:
![]()
KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9795-bulimia-nervosa