Serotonin Sendromu Nedir? Serotonin Belirtileri ve Tedavisi

14 / HAZ
2024

Serotonin sendromu, beyindeki serotonin seviyelerinin aşırı artışı sonucu ortaya çıkan ciddi bir tıbbi durumdur. Serotonin, beynin çalışması ve sinir hücreleri için gerekli olan ve vücutta üretilen kimyasal bir maddedir. Bu sendrom genellikle antidepresanlar, triptanlar veya serotonin seviyesini etkileyen diÄŸer ilaçların yanlış kullanımı veya kombinasyonu sonucu meydana gelir. Kas spazmlarından baÅŸ aÄŸrısına, yüksek ateÅŸten bilinç deÄŸiÅŸikliklerine kadar geniÅŸ bir yelpazede belirti gösterebilen sendrom hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

Serotonin Sendromu Nedir?

“Serotonin sendromu nedir?” sorusunu beyindeki serotonin seviyelerinin aşırı artışı sonucu ortaya çıkan ve potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir tıbbi durumdur ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz. Serotonin, sinir hücreleri arasında sinyal iletimine yardımcı olan bir nörotransmitterdir ve ruh hali, uyku, sindirim, kan pıhtılaÅŸması ve kemik saÄŸlığı gibi birçok vücut fonksiyonunda önemli rol oynar. Ancak serotonin seviyelerinde aşırı bir yükselme yaÅŸandığında merkezi sinir sistemi ve diÄŸer vücut sistemlerinde ciddi aksamalar yaÅŸanabilir. Sendrom genellikle bazı antidepresan ilaçlar olmak üzere ve serotonin düzeylerini artıran diÄŸer ilaçların aşırı dozda alınması ya da bu türden ilaçların yanlış kullanımı nedeniyle oluÅŸur.

Serotonin Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Serotonin Sendromu, beyindeki serotonin seviyelerinin tehlikeli derecede yükselmesi sonucunda ortaya çıkar. Serotonin sendromu nedenleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Bazı antidepresanların kullanımı ( SSRI'lar, SNRI'lar gibi)
• Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI'ler), örneÄŸin fenelzin ve tranilsipromin gibi ilaçlar, serotonin seviyelerini yükseltebilir ve diÄŸer serotonin artırıcı ilaçlarla birlikte kullanıldığında sendrom riskini artırabilir.
• Migren tedavisinde kullanılan sumatriptan ve rizatriptan gibi ilaçlar, serotonin seviyelerini artırarak sendroma yol açabilir.
• Diyet takviyeleri özellikle St. John’s Wort (sarı kantaron) ve ginseng gibi bitkisel takviyeler.
• Metoklopramid ve ondansetron gibi bulantı ve kusmayı önleyen ilaçlar.
• Linezolid gibi bazı antibiyotikler de serotonin sendromuna neden olabilir.
• Ä°laç Kombinasyonları: Yukarıda bahsedilen ilaçlardan birkaçı birlikte kullanıldığında serotonin sendromu riski artar. Özellikle SSRI'lar ve MAOI'lerin birlikte kullanımı son derece risklidir.
• Serotonin seviyelerini artıran ilaçların aşırı dozda alınması, serotonin sendromunun en yaygın nedenlerinden biridir.
• Bazı insanlar genetik olarak serotonin seviyelerini düzenleyen enzimlerin iÅŸleyiÅŸinde farklılık gösterebilir, bu da sendrom riskini artırabilir.
• Aynı anda birden fazla ilaç kullanımı sonucu ilaç etkileÅŸimleri meydana gelebilir ve bu etkileÅŸimler serotonin seviyelerini tehlikeli derecede artırabilir.

Serotonin sendromu, potansiyel olarak hayatı tehdit eden bir durum olduÄŸu için bu ilaçları kullanırken dikkatli olunması ve doktor gözetiminde hareket edilmesi önemlidir. Herhangi bir yan etki veya semptom görüldüÄŸünde derhal tıbbi yardım alınmalıdır.

Serotonin Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Serotonin sendromu belirtileri genellikle serotonin seviyelerinin tehlikeli derecede yükselmesinden kısa bir süre sonra baÅŸlar. Belirtiler hafiften hayati tehlike oluÅŸturacak kadar ciddi olabilir ve genellikle aÅŸağıdaki gibidir:

• Huzursuzluk ve sinirlilik hali.
• Zihinsel karışıklık ve yönelim bozukluÄŸu.
• Gerçek olmayan ÅŸeyler görme veya duyma.
• Ani ve ciddi zihin deÄŸiÅŸiklikleri.
• Normalden fazla coÅŸkulu olma hali.
• Åžiddetli vakalarda bilinç kaybı.
• Ciddi vakalarda ateÅŸ 40°C'nin üzerine çıkabilir.
• Aşırı terleme.
• Kan basıncında ani artış.
• Kalp atış hızında artış. (TaÅŸikardi)
• Bulantı ve kusma gibi mide rahatsızlıkları.
• Karın krampları ve sık sık dışkılama ihtiyacı.
• Solunum sıkıntıları ve geniÅŸlemiÅŸ dil.
• Kaslarda istemsiz hareketler.
• Kaslarda sertlik ve hareket kısıtlılığı.
• Yürürken veya hareket ederken denge kaybı.
• Kaslarda aÄŸrılı kasılmalar ve kramplar.
• Gözlerin istemsiz ve hızlı hareket etmesi.
• Åžiddetli ve sürekli baÅŸ aÄŸrısı.
• Odaklanma sorunları.
• Nefes darlığı ve hızlı solunum.

Serotonin sendromunun belirtileri genellikle ilaç alımından sonra birkaç saat içinde ortaya çıkar. EÄŸer serotonin sendromu belirtileri yaşıyorsanız, acil tıbbi yardım almanız önemlidir. Tedavi edilmediÄŸinde bu durum ölümcül olabilir. Tedavi, genellikle ilacın kesilmesi, destekleyici bakım verilmesi ve semptomların ÅŸiddetine göre uygun medikal müdahaleyi içerir.

Serotonin Sendromu Riski Kimlerde Görülür?

Serotonin sendromu, serotonin seviyelerini artıran ilaçları veya maddeleri kullanan herkes için potansiyel bir risk oluÅŸturur. Ancak, bazı kiÅŸilerde bu risk daha yüksektir. Serotonin sendromu yaÅŸayanlar ve için riskli gruplar aÅŸağıdaki gibidir:

• Birden fazla serotonin artırıcı ilaç kullananlar
• Yüksek doz veya uygunsuz kombinasyonlar kullananlar
• Diyet takviyeleri ve bitkisel ürünler kullananlar
• YaÅŸlı bireyler genellikle birden fazla ilaç kullanma eÄŸilimindedir ve bu da serotonin sendromu riskini artırır. Ayrıca, yaÅŸlılarda ilaçların metabolizması daha yavaÅŸ olabilir, bu da ilaçların vücutta daha uzun süre kalmasına neden olur.
• Bazı kiÅŸilerde genetik faktörler, serotonin metabolizmasını etkileyebilir ve bu da serotonin sendromu riskini artırabilir.
• Bilinçsizce veya reçetesiz ilaç kullanımı, özellikle internetten veya yasadışı yollarla temin edilen ilaçlar.

Serotonin Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Serotonin sendromu tedavisi için durumun doÄŸru teÅŸhis edilmesi önemlidir. Ancak sendromun tespit edilmesi için kullanılan tek bir test bulunmaz. TeÅŸhis için hastadan tıbbi öykü alınır ve hasta fiziki olarak muayene edilir. Bu aÅŸamada hastada bulunan ve sendroma neden olabilecek farklı hastalıklar deÄŸerlendirilerek teÅŸhis konulur. TeÅŸhis aÅŸamasında kullanılan laboratuvar testleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Kan Testleri: Genel saÄŸlık durumunu deÄŸerlendirmek için yapılır, ancak serotonin sendromunu doÄŸrudan teÅŸhis edemez.
• Biyokimya Testleri: Elektrolit dengesizlikleri, böbrek ve karaciÄŸer fonksiyonları kontrol edilir.
• Toksikoloji Taraması: Kanda veya idrarda ilaçların ve diÄŸer maddelerin varlığı araÅŸtırılır.

Serotonin Sendromunun Tedavisi Nasıldır?

“Serotonin sendromu öldürür mü? Serotonin sendromu nasıl geçer?” gibi sorular da konu hakkında sıklıkla merak edilir. Sendromun tedavisi belirtilerin ÅŸiddetine göre farklılık gösterir. Hastanın yaÅŸadığı belirtiler hafifse hasta muayeneden geçirilir ve sendroma sebep olan ilaçlar kesilir. Hastanın yaÅŸadığı belirtiler orta ÅŸiddette yaÅŸanıyorsa ilacın kesilmesine ek olarak hasta durumuna göre saatlik ya da gün boyunca gözlem altında tutulur. Belirtilerin ÅŸiddetli olması halinde kiÅŸi hastaneye yatırılır ve yoÄŸun tedavi uygulanır. Uygulanan baÅŸlıca tedavi yöntemleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Kas gevÅŸeticiler
• Serotonin üretimini bloke edebilen ajanlar
• Damar yolu ve oksijen ile sıvı takviyesi
• Kan basıncını ve kalp atış hızını kontrol edebilen ilaçlar

KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/serotonin-syndrome/symptoms-causes/syc-20354758

SORULAN SORULAR