Huzursuz Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Huzursuz bağırsak sendromu sindirim sisteminde kronik bir rahatsızlık olarak ortaya çıkan, karın aÄŸrısı, ÅŸiÅŸkinlik, ishal ve kabızlık gibi belirtilerle kendini gösteren bir hastalıktır. Toplumda oldukça yaygın olan bu durum yaÅŸam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve günlük aktivitelerde zorluklara neden olabilir.
Huzursuz (İrritabl) Bağırsak Sendromu Nedir?
“Huzursuz bağırsak sendromu nedir?” sorusunu sindirim sisteminde fonksiyonel bozukluklara neden olan ve kalın bağırsağı etkileyen kronik bir hastalıktır ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz. Bağırsak hareketlerinin düzensizliÄŸi, karın aÄŸrısı ve diÄŸer sindirim sorunları ile karakterizedir. Sendromun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bağırsakların normalden daha hassas hale gelmesi, sinir sistemi ve bağırsaklar arasındaki etkileÅŸimlerin bozulması gibi faktörler önemli rol oynayabilir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Türleri Nelerdir?
Huzursuz bağırsak sendromu belirtilerine göre farklı türlere ayrılır. BaÅŸlıca türler aÅŸağıdaki gibidir:
- Kabızlık ağırlıklı Ä°BS (IBS-C): Dışkının genellikle sert ve topaklı olduÄŸu, bağırsak hareketlerinin zorlaÅŸtığı bir Ä°BS türüdür. Bu durum hastaların tuvalete gitme sıklığını azaltabilir ve karın aÄŸrısı gibi rahatsızlıkları tetikleyebilir.
- Ä°shal ağırlıklı Ä°BS (IBS-D): Dışkının genellikle yumuÅŸak ve sulu olduÄŸu bir durumu tanımlar. Bu tür huzursuz bağırsak sendromunda hastalar aniden ortaya çıkan ve acil bir ÅŸekilde tuvalete gitme ihtiyacı hissedebilirler.
- Karışık bağırsak alışkanlıkları olan Ä°BS (IBS-M): Aynı gün içerisinde hem sert hem de yumuÅŸak dışkının görülebildiÄŸi bir durumdur. Bu türde bağırsak hareketlerinin düzensizliÄŸi belirgindir ve hastalar gün içinde farklı belirtiler yaÅŸayabilirler.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Neden Olur?
Sendromun nedenleri tam olarak bilinmese de bazı faktörlerin sendromu tetikleyebileceÄŸi düÅŸünülmektedir. “Huzursuz bağırsak sendromu neden olur?” sorusunun yanıtı aÅŸağıdaki gibidir:
- Bağırsak kaslarının anormal ÅŸekilde kasılması aşırı hızlı veya yavaÅŸ bağırsak hareketlerine yol açabilir.
- Beyin ile bağırsak arasındaki sinirsel bağlantıların bozulması bağırsakların normal işleyişini etkileyebilir.
- Duygusal stres bağırsakların iÅŸleyiÅŸini etkileyebilir ve Ä°BS belirtilerini kötüleÅŸtirebilir.
- Özellikle kadınlarda hormonal deÄŸiÅŸikliklerin Ä°BS belirtilerini tetikleyebileceÄŸi düÅŸünülmektedir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Huzursuz bağırsak sendromu belirtileri kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸiklik gösterebilir ancak yaygın belirtiler aÅŸağıdaki gibidir:
- Karın ağrısı ve kramp
- ÅžiÅŸkinlik ve gaz
- Ä°shal
- Kabızlık
- Dışkıda mukus görülmesi
- Tam boÅŸalamama hissi
Cinsiyete göre IBS Belirtileri
Ä°BS belirtileri cinsiyete göre farklılık gösterebilir. Kadınlar özellikle adet dönemlerinde belirtilerde artış yaÅŸayabilirler. Hormonal deÄŸiÅŸikliklerin Ä°BS semptomlarını etkileyebileceÄŸi düÅŸünülmektedir. Erkeklerde ise belirtiler genellikle daha hafif olabilir, ancak bu durum kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Kimlerde Görülür?
Sendrom her yaÅŸ grubunda görülebilir ancak en sık 20-30 yaÅŸ arası genç yetiÅŸkinlerde teÅŸhis edilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha yaygın olduÄŸu bilinmektedir. Ailede huzursuz bağırsak sendromu öyküsü olan kiÅŸilerde sendromun görülme olasılığı daha yüksektir. Ayrıca stresli yaÅŸam tarzı, anksiyete ve depresyon gibi psikolojik faktörler de riski artırabilir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Tanısı
Tanı genellikle diÄŸer sindirim sistemi hastalıklarının dışlanması yoluyla konur. Doktorlar hastanın belirtilerini deÄŸerlendirir, tıbbi geçmiÅŸini inceler ve gerekirse kan testleri, dışkı analizleri, kolonoskopi gibi ileri tetkikler isteyebilir. Rome IV kriterleri, Ä°BS tanısında kullanılan uluslararası tanı ölçütleridir.
Huzursuz Bağırsak Sendromu Tedavisi
“Huzursuz bağırsak sendromu nasıl geçer?” sorusunu kesin bir huzursuz bağırsak sendromu tedavisi olmamakla birlikte belirtileri yönetmeye yönelik çeÅŸitli tedavi yöntemleri mevcuttur ÅŸeklinde yanıtlayabiliriz. Lif açısından zengin gıdalar tüketmek sendrom belirtilerini hafifletebilir. Bazı hastalar süt ürünleri, gluten veya diÄŸer belirli gıdalardan kaçınarak belirtileri kontrol altına alabilir. Spazm çözücü, ishal önleyici veya kabızlık giderici ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca antidepresanlar gibi sinirsel etkileri hafifletmeye yönelik ilaçlar da semptomları azaltmada yardımcı olabilir. Yoga, meditasyon ve nefes egzersizleri gibi stres yönetimi teknikleri, Ä°BS belirtilerini hafifletebilir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli?
EÄŸer belirtiler günlük yaÅŸamı olumsuz etkiliyorsa rektal kanama, ani kilo kaybı, ÅŸiddetli karın aÄŸrısı gibi ciddi belirtiler mevcutsa mutlaka bir doktora baÅŸvurulmalıdır. Ayrıca belirtilerde ani bir kötüleÅŸme veya yeni belirtilerin ortaya çıkması durumunda da tıbbi yardım almak önemlidir.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/irritable-bowel-syndrome/symptoms-causes/syc-20360016
SIK SORULAN SORULAR
Huzursuz bağırsak sendromu bitkisel tedavi yöntemleri ile tamamen iyileÅŸtirilebilecek bir durum olmamakla birlikte bazı bitkisel çözümler semptomları hafifletebilir. Özellikle rezene, zencefil, nane yağı gibi bitkisel ürünlerin gaz ve ÅŸiÅŸkinlik gibi belirtileri azaltabileceÄŸi düÅŸünülmektedir. Ancak bu tür bitkisel tedavilere baÅŸlamadan önce mutlaka bir saÄŸlık profesyoneline danışmak önemlidir.
Sendrom tedavi edilmediÄŸinde hastalar kronik karın aÄŸrısı, ishal, kabızlık gibi belirtilerle yaÅŸamaya devam edebilirler. Bu durum yaÅŸam kalitesini olumsuz etkileyebilir ve sosyal, iÅŸ yaÅŸamında sorunlara yol açabilir. Ayrıca sürekli devam eden bağırsak rahatsızlıkları, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik problemlerin de geliÅŸmesine neden olabilir.
YoÄŸun stres bağırsak fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir ve belirtileri kötüleÅŸtirebilir. Bunun yanında bazı gıdalar semptomları tetikleyebilir. Özellikle yaÄŸlı, baharatlı, süt ürünleri ve gluten içeren gıdalar bu belirtileri artırabilir. Bağırsaklardaki bakteriyel dengenin bozulması da sendromun geliÅŸiminde rol oynayabilir.
Huzursuz bağırsak sendromu diyeti kiÅŸiden kiÅŸiye farklılık gösterebilir. Ancak genel olarak lif açısından zengin besinler tüketmek kabızlık gibi belirtileri hafifletebilir. Ancak lif alımını yavaÅŸ yavaÅŸ artırmak önemlidir. Bağırsaklarda fermente olabilen karbonhidratları sınırlama da amaçlanır. SoÄŸan, sarımsak, elma, buÄŸday gibi gıdalar bu bakımdan kaçınılması gereken gıdalardır. Günlük yeterli miktarda su içmek sindirim sürecine yardımcı olabilir. Günlük öÄŸünlerinizi daha küçük porsiyonlara bölmek sindirimi kolaylaÅŸtırabilir ve belirtileri hafifletebilir.
Lifli gıdalar, sebze ve meyve ağırlıklı bir diyet uygulamak önemlidir. Bunun yanında meditasyon, yoga gibi stres azaltıcı teknikler kullanmak da önemlidir. Fiziksel aktivite, sindirimi düzenlemeye ve stresi azaltmaya yardımcı olabilir. Son olarak düzenli ve yeterli uyku almak, genel saÄŸlığınızı ve bağırsak fonksiyonlarınızı destekler.
Bağırsak fonksiyonlarını düzenlemek ve aÄŸrıyı hafifletmek için akupunktur, stresle baÅŸa çıkmak ve bağırsak semptomlarını yönetmek için hipnoterapi, bağırsak mikrobiyotasını dengelemeye yardımcı probiyotikler, sindirimi destekleyici etkileri olan bitki çayları alternatif tedavi yöntemleridir.
Yorum Ekle
