444 3 703

20'lik Diş Nedir? Belirtileri, Ağrısı ve Çekimi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Bilgi Talep Formu

Genç yetiÅŸkinlik dönemine adım atarken, birçoÄŸumuzun hayatına beklenmedik bir misafir dahil olur: 20'lik diÅŸler. Adını genellikle 17 ila 25 yaÅŸları arasında, yani "yirmili yaÅŸlarda" çıkmasından alan bu diÅŸler, aslında üçüncü büyük azı diÅŸlerimizdir. İnsan evriminin ilk dönemlerinde sert ve çiÄŸ besinleri öÄŸütmek için hayati bir rol oynayan bu diÅŸler, modern beslenme alışkanlıklarıyla birlikte çenelerimizin küçülmesi sonucu artık aÄŸzımızda kendilerine yer bulmakta zorlanıyorlar. Bu "yer bulamama" sorunu ise onları, basit bir diÅŸ çıkmasından çok, aÄŸrılı ve problemli bir sürece dönüÅŸtürebiliyor.

Peki, 20'lik diÅŸler neden bu kadar çok soruna yol açar? AÄŸrısının belirtileri nelerdir? Her 20'lik diÅŸin çekilmesi gerekir mi? İşte bu akıl diÅŸleri hakkında bilmeniz gereken her ÅŸeyi kapsayan detaylı rehberimiz.

 

 

 20'lik DiÅŸ (Akıl DiÅŸi) Nedir ve Neden Sorun Çıkarır?

 

20'lik diÅŸler, her bir çene kemiÄŸinin en arkasında yer alan, saÄŸ ve solda birer adet olmak üzere toplam dört adet olan üçüncü büyük azı diÅŸleridir. Onlara "akıl diÅŸi" denmesinin sebebi ise, aklın ve bilgeliÄŸin oturduÄŸu düÅŸünülen yaÅŸlarda sürmeleridir.

Asıl sorun, bu diÅŸlerin ağızdaki en son çıkan kalıcı diÅŸler olmasıdır. DiÄŸer 28 diÅŸimiz çoktan yerlerini almışken, 20'lik diÅŸler kendilerine kalan daracık alanda çıkmaya çalışırlar. ÇoÄŸu zaman bu alan yetersiz kalır ve diÅŸler;

  • Gömülü kalabilir: Çene kemiÄŸinin içinde tamamen hapsolabilir.
  • Yarı gömülü (sürmüÅŸ) kalabilir: DiÅŸ etini kısmen yararak bir kısmı dışarıda, bir kısmı içeride kalabilir.
  • Yanlış açıyla çıkabilir: Yanındaki diÅŸe (ikinci büyük azı) doÄŸru yaslanarak veya tamamen yatay bir pozisyonda çıkmaya çalışabilir.

İşte bu pozisyon bozuklukları, bir dizi ağrılı ve ciddi sorunun başlangıcıdır.

 

 En Yaygın 20'lik DiÅŸ Belirtileri: Ne Zaman Åžüphelenmelisiniz?

 

20'lik diÅŸiniz sorunlu bir ÅŸekilde çıkmaya çalışıyorsa, vücudunuz size çeÅŸitli sinyaller gönderecektir. En sık karşılaşılan belirtiler ÅŸunlardır:

  • DiÅŸ ve Çene AÄŸrısı: DiÅŸin çıktığı bölgede baÅŸlayan, zamanla tüm çeneye, kulaÄŸa ve hatta ÅŸakaklara yayılabilen zonklayıcı veya keskin bir aÄŸrı.
  • DiÅŸ Etinde ÅžiÅŸlik ve Kızarıklık: DiÅŸin üzerini kaplayan diÅŸ etinde belirgin bir hassasiyet, ÅŸiÅŸme ve kırmızılık.
  • AÄŸzı Açmada Güçlük ve Yutkunma ZorluÄŸu: Enfeksiyonun çevre dokulara yayılmasıyla birlikte çene kasları kilitlenebilir (trismus) ve yutkunmak aÄŸrılı hale gelebilir.
  • Lenf Bezlerinde ÅžiÅŸme: Boyun ve çene altındaki lenf bezlerinin enfeksiyona tepki olarak ÅŸiÅŸmesi.
  • Ağızda Kötü Tat ve Koku: Yarı gömülü diÅŸin etrafında biriken yemek artıkları ve bakterilerin neden olduÄŸu enfeksiyon (perikoronitis), kötü bir tada ve ağız kokusuna yol açabilir.
  • BaÅŸ AÄŸrısı: Çenedeki baskı ve aÄŸrı, sıklıkla baÅŸ aÄŸrısını da tetikler.

Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız, durumu ertelemeden bir diÅŸ hekimine veya çene cerrahına baÅŸvurmanız kritik öneme sahiptir.

 

Her 20'lik DiÅŸ Çekilmeli mi?

 

Bu, hastaların en çok merak ettiÄŸi sorulardan biridir. Cevap ise: Hayır, her 20'lik diÅŸin çekilmesi gerekmez.

EÄŸer 20'lik diÅŸiniz;

  • Çene kemiÄŸine doÄŸru bir açıyla yerleÅŸmiÅŸse,
  • Tamamen sürmüÅŸ ve saÄŸlıklı bir ÅŸekilde ağızdaki yerini almışsa,
  • KomÅŸu diÅŸlere baskı yapmıyorsa,
  • ÇiÄŸneme fonksiyonuna katkıda bulunuyorsa,
  • Ve en önemlisi, fırça ve diÅŸ ipiyle kolayca temizlenebiliyorsa, çekilmesine gerek olmayabilir.

Ancak yukarıda sayılan belirtilere yol açıyorsa veya röntgen incelemesinde aÅŸağıdaki sorunlardan biri tespit edilirse çekilmesi gerekir:

  • Çürük: En arkada oldukları için temizlenmeleri zordur ve kolayca çürüyebilirler.
  • DiÅŸ Eti Enfeksiyonu (Perikoronitis): Yarı gömülü diÅŸlerin etrafında oluÅŸan cep, bakteri ve yiyecek artıkları için ideal bir yuva olup tekrarlayan aÄŸrılı enfeksiyonlara neden olur.
  • KomÅŸu DiÅŸe Zarar Verme: Yanlış açıyla çıkan 20'lik diÅŸ, yanındaki ikinci büyük azı diÅŸinin köküne baskı yaparak ona zarar verebilir veya çürümesine neden olabilir.
  • Kist OluÅŸumu: Gömülü diÅŸlerin etrafında nadiren de olsa kistler oluÅŸabilir. Bu kistler kemiÄŸe ve çevre diÅŸlere zarar verebilir.
  • Ortodontik Sebepler: DiÅŸ teli tedavisi gören veya görecek olan kiÅŸilerde, 20'lik diÅŸlerin diÄŸer diÅŸleri sıkıştırarak çapraşıklığa neden olma potansiyeli varsa çekilmesi önerilebilir.

 

 20'lik DiÅŸ Çekimi ve Tedavi Süreci: Korkulacak Bir Åžey Var mı? 

 

20'lik diÅŸ çekimi, diÅŸin pozisyonuna göre basit bir çekim veya cerrahi bir operasyon ÅŸeklinde olabilir.

  • Basit Çekim: DiÅŸ tamamen sürmüÅŸ ve pozisyonu uygunsa, lokal anestezi altında diÄŸer diÅŸ çekimleri gibi kolayca gerçekleÅŸtirilir.
  • Cerrahi Çekim (Gömülü 20'lik DiÅŸ Ameliyatı): DiÅŸ gömülü veya yarı gömülü ise, bir ağız, diÅŸ ve çene cerrahı tarafından yapılması gereken küçük bir operasyon gerekir. Lokal anestezi altında diÅŸ etinde küçük bir kesi yapılır, gerekirse diÅŸi çevreleyen kemikten bir miktar kaldırılarak diÅŸ çekilir ve bölge dikiÅŸlerle kapatılır.

İyileÅŸme Süreci: Operasyon sonrası hekiminizin önerilerine (tamponu ısırmak, buz uygulamak, reçete edilen ilaçları kullanmak, sigara ve alkolden uzak durmak vb.) uymak, hızlı ve sorunsuz bir iyileÅŸme için kritik öneme sahiptir.

 

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 12.12.2025 16:05Yayınlanma Tarihi: 12.12.2025 16:05
Yorum Ekle


Bilgi Talep Formu

Bilgi almak için lütfen formu doldurun!