444 3 703

Gaslighting Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Bilgi Talep Formu

Gaslighting nedir sorusuna diÄŸer adı “psikolojik manipülasyon” ismini açıklayarak cevap vermek mümkündür. İşte psikolojik manipülasyonun belirtileri!

Bu durum altında olan bir kiÅŸi kendi akıl saÄŸlığını koruyamayacak derecede yalanlara maruz kalır. Karşı taraftan gelen inkâr taktikleri ile özgüven ilk etapta yıkılmaya baÅŸlar ve kiÅŸi kendisini son derece yetersiz ve yoksun hisseder. Karşı tarafın düÅŸüncelerinin deÄŸersiz hissettirildiÄŸi bu durum altında uygulanan gaslighting, büyük olumsuz sonuçlara da yol açabilir. Bu durumun farkına varıldıktan sonra mutlaka doÄŸru teknikler ile üstüne gidilerek oluÅŸan eksiklikler kapatılmalı ve gerektiÄŸinde de psikolojik destek de alınmalıdır.

 

 

 Gaslighting Nedir? 

Bu kavram, bir çeÅŸit psikolojik manipülasyon türüdür ve kimi zaman bilinçli kimi zamanda da bilinçsiz bir ÅŸekilde gerçekleÅŸir. Karşıdaki kiÅŸinin gerçeklik algısını ve düÅŸüncelerini yıkmak üzere oluÅŸturulan eylemlerin bütünü bu kavram altında gerçekleÅŸir. Sinsi bir ilerleme sonucu bir nevi psikolojik taciz de gerçekleÅŸmiÅŸ olur.

“Gas Light” kavramı bir İngiliz yazarın oyun adı altına kaleme aldığı bir kavram olarak karşımıza çıkar. Yazar, bir gaz lambasını her gün bir miktar kısarak eÅŸine karşı manipülasyon tavır takınması ile davranışlarını baÅŸlatır. Günün sonunda eÅŸi gaz lambasının kendiliÄŸinden kısıldığını düÅŸünmekte ve delirdiÄŸini sanmaktadır. Bu olayda baÅŸarılı bir manipülatör gözlemlemekteyiz.

Bu durum sonucunda yazarın eÅŸi neredeyse gerçeklik algısını kaybetmiÅŸ olur ve adeta kendinden ÅŸüphe etmeye baÅŸlar. Bu psikolojik manipülasyon çoÄŸu zaman yapan kiÅŸinin kendi çıkarlarını gözetmesi ile gerçekleÅŸen bir durumdur. Takınılan davranış yanıltma üzerine yoÄŸunlaÅŸarak ilerler ve maÄŸdur kiÅŸinin birçok hakkını gasp eder.

Gaslighting Belirtileri Nelerdir?

Gaslighting nedir sorusunun ardından belirtilerine de göz atalım. Bu durumu maÄŸdur kiÅŸi kendini sorgulamaya baÅŸlayarak fark etmeye baÅŸlayabilir. KiÅŸi olanları ve yaptıklarını düÅŸünmeye baÅŸladığında aslında küçük çaplı bir farkındalık yaÅŸamaya baÅŸlayabilir. Elbette bu durum çok nadiren gerçekleÅŸir.

Bu durumun haricinde maÄŸdur kiÅŸi tam anlamıyla kendisini suçlu hissetmeye baÅŸlar ve delirmeye baÅŸladığını bile düÅŸünebilir. Zaten bu düÅŸünceler kiÅŸiyi hakimiyet altına almış ise artık gaslighting baÅŸlamıştır denebilir. Genel hatları ile psikolojik manipülasyonun belirtileri ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir:

  • Kendinden ÅŸüphe etmeye baÅŸlama
  • “Deliriyor muyum?” sorularının sıklıkla kendine sorulması
  • Karşı taraftan devamlı olarak özür dileme çabasına girme
  • Öz güven eksikliÄŸi yaÅŸama
  • Hatayı her zaman kendinde aramak
  • Gerçeklik algısının kaybolması
  • Asosyal bir yaÅŸama doÄŸru itilme

Gaslighting Neden Yapılır?

Gaslighting nedir ve neden yapılır? Aslında bu manipülasyonu yapan kiÅŸinin genel bir amacı vardır. Karşı tarafı yani maÄŸduru kontrol altına almak ister ve sorumluluk almaktan da son derece kaçınır. Manipülatör bir mekanizma kurarak adeta kendine güvenli bir alan oluÅŸturur ve maÄŸduru da kontrol etmeye baÅŸlamanın rahatlığını yaÅŸar.

Manipülatörün yetiÅŸtiÄŸi ortamda hata yapmanın hiçbir ÅŸekilde kabul edilmediÄŸi bir otorite yer almış olabilir. Çocukluk travmaları da nedenler arasında sayılabilir ve narsist bir kiÅŸilik de tek başına neden olabilir.

Gaslighting Nasıl Fark Edilir?

Gaslighting yöntemlerine maruz kalan maÄŸdurun ve manipülatörün devamlı olarak sarf ettiÄŸi ve kurduÄŸu cümle kalıpları vardır. Genellikle bu cümleler deÄŸiÅŸmez ve devamlılığını sürdürür. Aslında bu durumun uzun bir süreç olduÄŸu düÅŸünülürse alınan sonuçlarda farkındalığın oluÅŸması daha muhtemeldir. Manipülatör kiÅŸinin sürekli kurduÄŸu cümlelere örnek olarak ÅŸu ÅŸekilde sıralama yapabiliriz:

  • “DelirmiÅŸ gibi davrandığının farkında mısın?”
  • “Senin için üzülüyorum çünkü etrafta hakkında kötü konuÅŸuluyor”
  • “Sana ÅŸaka yapıyorum ama sen resmen abartıp olayı nerelere taşıyorsun.”
  • “Ben öyle demedim, uydurmaya baÅŸladın”
  • “Bu kadar hassas olma seninle uÄŸraÅŸacak kiÅŸiler bulamazsın, güçlü ol.
  • “Seni çok sevdiÄŸimi bilmeni isterim.”
  • “Seni ne kadar çok sevdiÄŸimi bilmiyor musun? Bu dediklerim bir anlıktı ve asla geçerli deÄŸil.”
  • “Her ÅŸeyi benden isteyip hiçbir ÅŸey yapmadan beklemen doÄŸru deÄŸil. “
  • “Bu dediÄŸin olay yaÅŸanmadı. Artık iyice uydurmaya baÅŸladın.”

Gaslighting Yöntemleri Nelerdir?

Gaslighting nedir ve yöntemleri nelerdir sorusu bu sorunla baÅŸa çıkmak için farkındalık oluÅŸturulması gerekilen aÅŸamadır. Yöntemlerin farkında ve bilincinde olan bir maÄŸdur başına gelen süreci daha iyi kavrayabilerek ÅŸüphe duymaya baÅŸlayabilir. İşte yöntemler:

  • Söylenenleri inkâr etmek
  • Manipüle etmek için yalana baÅŸvurmak
  • Yanlış yönlendirmeler yapmak
  • MaÄŸduru suçlamak ve aÅŸağılamak
  • Kafa karışıklığı oluÅŸturmak
  • Tartışılan bir konuyu çarptırma
  • Konuları her zaman kendi tarafında doÄŸru çekme

Gaslighting ile Nasıl Baş Edilir?

Bu baskı ve mekanizma ile baÅŸ etmek gerçekten kolay deÄŸildir çünkü maÄŸdurun gerçeklik algısı tamamen kaybolmuÅŸ olabilir. Gaslighting yöntemleri eÄŸer biliniyorsa ve bu konuya hakimiyet varsa maÄŸdura karşın oluÅŸturulan çemberli mekanizmanın farkına varmak daha kolay ve mümkün olabilir.

MaÄŸdur kiÅŸi eÄŸer bu süreçten ÅŸüphe duyuyorsa bir süre boyunca yaÅŸadığı olayları kâğıda not alabilir veya ses kaydı ile kaydedebilir. Çevreden yardım istemek yapılması gereken en güzel eylem olacaktır. EÄŸer kiÅŸi fazlaca zarar gördüyse terapi desteÄŸi ile bu zor günleri daha kolay atlatabilir.

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 22.04.2025 13:55Yayınlanma Tarihi: 22.04.2025 13:55
Yorum Ekle


KATEGORİLER
Bilgi Talep Formu

Bilgi almak için lütfen formu doldurun!