444 3 703

Spiral Kısırlık Yapar mı? Modern Doğum Kontrolünün En Büyük Efsanesi

Bilgi Talep Formu

Doğum kontrol yöntemleri arasında karar vermek, her kadın için kişisel ve önemli bir süreçtir. Bu süreçte, uzun süreli, etkili ve geri dönüşümlü bir seçenek olarak spiral (rahim içi araç - RİA), dünya çapında milyonlarca kadının tercihi oluyor. Ancak bu popülerliğe rağmen, spiral hakkında kulaktan kulağa yayılan, endişe verici ve genellikle geçmişten gelen yanlış bilgilere dayanan bir efsane varlığını sürdürüyor: "Spiral kısırlık yapar."

Bu endişe, pek çok kadının bu son derece etkili doğum kontrol yönteminden uzak durmasına veya kullanırken sürekli bir kaygı yaşamasına neden oluyor. Peki, bu iddianın ardında bir gerçeklik payı var mı? Modern spiraller gelecekteki doğurganlığınızı gerçekten riske atar mı? Bu yazıda, bilimsel kanıtlar ışığında bu büyük efsaneyi yıkıyor ve spiral ile kısırlık arasındaki ilişki hakkındaki gerçekleri ortaya koyuyoruz. 

 

 

Kısa ve Net Cevap: Hayır, Modern Spiraller Kısırlık Yapmaz 

 

Bu endişeyi en başından gidermek adına cevabı net bir şekilde verelim: Hayır. Günümüzde kullanılan modern bakırlı veya hormonlu spirallerin kısırlığa neden olduğuna dair hiçbir bilimsel kanıt bulunmamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Amerikan Jinekologlar ve Obstetrisyenler Birliği (ACOG) gibi dünyanın önde gelen sağlık kuruluşları, spirali güvenli ve etkili bir doğum kontrol yöntemi olarak önermektedir.

Spirallerin çalışma prensibi, hamileliği geçici olarak önlemektir ve bu etki tamamen geri dönüşümlüdür. Yani, spiral rahimden çıkarıldığı anda, vücudun üreme fonksiyonları üzerindeki etkisi ortadan kalkar ve doğurganlık kısa bir süre içinde normal seyrine döner. 

 

Peki, Bu Efsane Nereden Çıktı? Geçmişin Hayaleti: Dalkon Shield  

 

Bu yaygın korkunun kökeni, aslında 1970'li yıllarda piyasada olan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açan "Dalkon Shield" adlı spesifik bir spiral modeline dayanmaktadır.

  • Tasarım Hatası: Dalkon Shield'in en büyük sorunu, rahimden dışarı sarkan ipinin tasarımındaydı. Bu ip, çok sayıda ince iplikçikten oluşan bir yapıdaydı ve bu yapı, vajinadaki bakterilerin rahme tırmanması için adeta bir merdiven görevi görüyordu.
  • Sonuç: PID Salgını: Bu tasarım hatası, Dalkon Shield kullanan kadınlarda Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) adı verilen ciddi rahim ve tüp enfeksiyonlarında büyük bir artışa neden oldu. PID, tüplerde yapışıklıklara ve tıkanıklıklara yol açarak kalıcı kısırlığa neden olabilen bir durumdur.

Yani, kısırlığa neden olan şey spiralin kendisi değil, o spesifik modelin yol açtığı enfeksiyondu. Bu skandalın ardından, Dalkon Shield piyasadan çekildi ve günümüzdeki modern spiraller, bakterilerin rahme ulaşmasını engelleyen tek parça (monofilament) iplerle, çok daha güvenli bir şekilde tasarlanmaktadır. 

 

Gerçek Ama Nadir Risk: Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) Bağlantısı 

 

Geçmişteki bu kötü deneyime rağmen, modern spirallerle ilgili hala küçük bir PID riski konuşulmaktadır. Ancak bu riskin ne anlama geldiğini doğru anlamak çok önemlidir.

  • Risk Ne Zaman Var?: Yapılan araştırmalar, modern spirallerle PID riskindeki artışın sadece spiralin takılmasını takip eden ilk 20 gün ile sınırlı olduğunu göstermektedir.
  • Neden?: Bunun nedeni, spiralin kendisinin enfeksiyon yaratması değil, takılma işlemi sırasında servikste (rahim ağzı) zaten var olan ve teşhis edilmemiş bir enfeksiyonun (genellikle klamidya veya gonore gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar) rahmin içine taşınma potansiyelidir.
  • Önlem: Bu riski en aza indirmek için, jinekologlar genellikle spiral takmadan önce cinsel yolla bulaşan hastalıklar için bir tarama testi yaparlar veya risk faktörlerini sorgularlar.

Yani, modern spiraller enfeksiyona neden olmaz; sadece mevcut bir enfeksiyonun yayılmasını kolaylaştırabilir. Bu risk de son derece düşüktür ve doğru tarama ile neredeyse tamamen ortadan kaldırılabilir. 

 

Spiral Çıkarıldıktan Sonra Ne Olur? Doğurganlığın Hızlı Geri Dönüşü 

 

Hem hormonlu hem de bakırlı spiraller, çıkarıldıkları anda etkilerini kaybederler.

  • Hormonlu Spiraller: Rahim içindeki ortamı değiştirerek ve rahim ağzı salgısını kalınlaştırarak gebeliği önler. Çıkarıldıktan sonra bu hormonal etki hızla ortadan kalkar.
  • Bakırlı Spiraller: Spermler için toksik bir ortam yaratarak döllenmeyi engeller. Çıkarıldıktan sonra bu etki de anında biter.

Yapılan çalışmalar, spiral çıkarıldıktan sonra kadınların hamile kalma oranlarının, başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmayan kadınlarla aynı olduğunu göstermektedir. Pek çok kadın, spiralin çıkarılmasını takip eden ilk birkaç ay içinde hamile kalabilmektedir.

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 03.10.2025 16:26Yayınlanma Tarihi: 03.10.2025 16:26
Yorum Ekle


KATEGORİLER
Bilgi Talep Formu

Bilgi almak için lütfen formu doldurun!